Η σφαγή των Ινδιάνων Inkas

Η σφαγή των Ινδιάνων Inkas από τον Francisco Pizarro
Ιστορικό άρθρο του Δρ. Xαράλαμπου Γκούβα (*)

Το έτος 1538 μΧ, εποχή που η Ελλάδα είχε ήδη καταληφθεί από του Οθωμανούς, σε άλλα μέρη της γής διαδραματίζονταν εξ ίσου σημαντικά ιστορικά γεγονότα, τα οποία δυστυχώς δεν διδάσκονται στα Ελληνικά σχολεία αλλά και η ευρύτερα ‘’ενημερωμένη’’ κοινή γνώμη μάλλον τα αγνοεί. Ευτυχώς υπάρχει το History Channel και μας τα υπενθυμίζει. Ο όρος Ιndians (‘’Iνδιάνοι’’) δεν χρησιμοποιείται πλέον στην Αμερική, γιατί σημαίνει Ινδοί. Οι γνωστοί από τα καουμπόϋκα έργα ‘’Ινδιάνοι’’ των ΗΠΑ (Πχ Navajo, Sioux, κλπ) και του Καναδά (Mοϊκανοί, Μοχώκ) αποκαλούνται Native Americans (=αυτόχθονες Αμερικανοί) ενώ οι αυτόχθονες της Νοτίου Αμερικής αποκαλούνται με τα επιμέρους ονόματά τους Πχ Inkas, Aztecks κλπ.

Το έτος λοιπόν 1538 μΧ, ο Ισπανός θαλασσοπόρος και στρατιωτικός Francisco Pizarro κατέλαβε με 300 άνδρες κάποιες περιοχές του Περού και κατάφερε να συλλάβει τον Αυτοκράτορα των αυτοχθόνων Inkas, τον Atahuallpa (Αταουάλπα) με σκοπό να διαπραγματευθεί την δήθεν ανταλλαγή του με λύτρα σε χρυσάφι. Ατυχώς όμως για τον Pizarro, η απαγωγή έγινε αντιληπτή από τις διάφορες φυλές Ιnkas οι οποίοι συγκεντρώθηκαν και σχεδόν περικύκλωσαν την ομάδα του. Υπολογίζονταν σε 40.000- 80.000 πολεμιστές Inkas. Οι πολεμιστές αυτοί στρατοπέδευσαν στην κοιλάδα Καχαμάρκα (Cajamarca). O αυτοκράτωρ λοιπόν Atahuallpa, έστειλε από τη φυλακή με απεσταλμένο, την εντολή στους στρατηγούς του, να ικανοποιηθεί το αίτημα του Pizarro για λύτρα σε χρυσό, αλλά παράλληλα κάνοντας χρήση των μυστικών της γλώσσας του έστειλε και κρυφή εντολή να είναι έτοιμοι για επίθεση όταν δώσει την εντολή. Έτσι τηρήθηκε μια εκεχειρία εν αναμονή της παράδοσης των λύτρων. Οι εβδομάδες πέρασαν και ο Pizarro δεν έχασε την ευκαιρία. Εκανε παρέα με τον Atahuallpa και τον έμαθε Ισπανικά και σκάκι!!! Στο μεταξύ ο αδελφός του Atahuallpa, ο Uaspa (Oυάσπα) διεκδικητής του Θρόνου άρχισε να δραστηριοποιείται.

Στο μεταξύ ιθαγενείς Inkas άρχισαν να καταφθάνουν στον καταυλισμό των Ισπανών είτε με τα πόδια είτε με φορτωμένα λάμα του Περού, κουβαλώντας σκεύη από ασήμι και χρυσάφι ατελείωτο!!!!! Εκεί τα λάφυρα καταγράφηκαν λεπτομερώς, αλλά και πολλά εκλάπησαν συστηματικά τη νύχτα από τους φρουρούς. Στο μεταξύ ένας στρατηγός του Pizarro, ο Almagno (Αλμάνιο) απαίτησε μερίδιο από το χρυσάφι για τους άνδρες του. Τελικά συγκεντρώθηκαν 30 τόνοι (!!!) χρυσάφι και ασήμι σε σκεύη και κοσμήματα, και οι Ισπανοί ΔΥΣΤΥΧΩΣ τα έλιωσαν για να τα μετατρέψουν σε ράβδους χρυσού και ασημιού, ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά εγκλήματα όλων των εποχών.

Έγινε κάποια κατανομή των λύτρων και κρατήθηκε σημαντική ποσότητα για το Βασιλιά της Ισπανίας. Ο Pizarro κράτησε για ‘’την πάρτη του’’ 250 κιλά χρυσάφι και 250 κιλά ασήμι και επί πλέον το ΧΡΥΣΟ ΚΑΘΙΣΜΑ του αυτοκράτορα Atahuallpa!!! Oi Ισπανοί εξακολουθούσαν να είναι περικυκλωμένοι από 80.000 πολεμιστές Inkas πού δεν τολμούσαν να επιτεθούν γιατί ήταν αιχμάλωτος ο αυτοκράτορας τους και φοβούνταν μήπως εκτελεσθεί. Η αναλογία Ισπανών προς Inkas ήταν περίπου 1: 250 με τη διαφορά ότι οι Ισπανοί είχαν και πυροβόλα όπλα.

Στο μεταξύ οι Ισπανοί άρχισαν να υποψιάζονται σωστά ότι τα στρατεύματα του Atahuallpa δεν τον υπακούνε πλέον, και ο Pizarro κατηγόρησε τον αυτοκράτορα για συνωμοσία. Τον πέρασε από ‘’στημένη’’ δίκη με μοναχούς δικαστές και τον καταδίκασε να πεθάνει στην πυρά. Αποφασίζουν λοιπόν οι Ισπανοί να σκοτώσουν τον Atahuallpa, ο οποίος εκλιπαρεί να τον σκοτώσουν με σπαθί, διότι κατά την ιερά παράδοση των Inkas, πίστευαν ότι με την πυρά θα έχανε την μετά θάνατο ζωή. Τελικά οι Ισπανοί έκαψαν ζωντανό τον Atahuallpa το Σάββατο 26 (μήνας?) του 1533 μΧ. Οι 40.000-80.000 πολεμιστές Inkas έμαθαν τη θανάτωση του αυτοκράτορα τους και άρχισαν να περικυκλώνουν τους λιγοστούς Ισπανούς του Pizarro (περίπου 300). Άρχισε επίθεση στη θέση των Ισπανών από τους Ιnkas αλλά λόγω της υπεροπλίας, και λόγω καλής οχυρωματικής θέσης των Ισπανών, οι επιτιθέμενοι Inkas αποδεκατίστηκαν. Υπολογίζεται ότι - κατ’ αναλογία - κάθε Ισπανός σκότωσε 48 Inkas. Σκοτώθηκαν πάνω από 15.000 Inkas!!! Αρκετοί άλλοι Inkas στασίασαν και δεν υπάκουσαν στους στρατηγούς του Atahuallpa. H κατάρρευση - στην ιστορία - ακολουθείται πάντα από διχόνοια. Εκτός από τον αδερφό του Atahuallpa πού διεκδικούσε το θρόνο, ‘’σήκωσαν κεφάλι’’ και άλλοι αρχηγοί φυλών.

Ο Pizarro κινήθηκε γρήγορα και ήρθε σε επαφή με φυλές Inkas και τελικά ανακήρυξε νέο αυτοκράτορα ένα φύλαρχο με το όνομα Tupak Αmaru. Παράλληλα όρισε σαν νέα πρωτεύουσα την πόλη Cusco ιερή πόλη των Inkas. Εκεί οι κάτοικοι Inkas υποδέχθηκαν τον Pizarro σαν ελευθερωτή (προφανώς τους είχε υποτάξει προγενέστερα ο Atahuallpa). Ετσι άλλες εθνότητες κατακτημένες από τους Inkas υπό τον Atahuallpa παλαιότερα, εξεγέρθηκαν και υποτάχθηκαν με χαρά πλέον στους Ισπανούς του Pizarro. Oμως σύντομα συνέβη κάτι αναπάντεχο. Ο νέος αυτοκράτωρ Tupak Amaru (*) δηλητηριάστηκε και πέθανε.


Ο Μuco Inka ένας νεαρός οπλαρχηγός 18 ετών, φανατικός εχθρός του Atahuallpa, ο οποίος κρυβόταν κάποια χρόνια καταδιωκόμενος, ορίστηκε από τους Ισπανούς ως νέος αυτοκράτωρ και συνεργάστηκε πλήρως (μαριονέτα αυτοκράτωρ). Στις 15 Νοεμβρίου 1533 οι Ισπανοί εισήλθαν στην πόλη Cusco πρωτεύουσα των Inkas. O Francisco Pizarro έστειλε επιστολή στον βασιλιά της Ισπανίας και έγραψε «Αποστέλω χρυσό και ασήμι. Εισήλθα εις Cusco. Πολύ πλούσια και μεγάλη πόλη. Η λέξη σημαίνει Ο Ομφαλός της Γής». Στο Cusco πλέον οι Ισπανοί οργιάζουν. Κλέβουν χρυσάφι και άλλα αγαθά, βασανίζουν, βιάζουν σωρηδόν ιθανενείς γυναίκες, και η διαφρορά εξαπλώνεται ραγδαία. Όλως παραδόξως όμως ο Βασιλιάς της Ισπανίας απαντά ως εξής: «Μας δυσαρέστησε ο θάνατος του Αταουάλπα!!!» και βέβαια στην Ισπανία επικρατεί αναβρασμός από το ατέλειωτο χρυσάφι πού ανακαλύφθηκε και απεστάλη.

Στο μεταξύ οι γυναίκες Inkas αρχίζουν να γεννούν παιδιά των Ισπανών από τους βιασμούς και η πόλη γεμίζει μιγάδες στο χρώμα. Οι λοιμώδεις ασθένειες πού μέχρι τότε ήταν άγνωστες στην Αμερική εξαπλώνονται και αποδεκατίζουν τους Inkas πού δεν είχαν αντισώματα προς αυτές (ευλογιά, ιλαρά, σύφιλη, κλπ). Σαν να μην έφταναν όλα αυτά ξέσπασε και εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα σε διάφορες φυλές των Inkas.

Ετσι ο τυχοδιώκτης και αιμοσταγής δολοφόνος Pizarro κατάφερε να εδραιώσει την ισχύ του με μόλις 300 άνδρες και να καταργήσει μια τεράστια αυτοκρατορία χιλιάδων Inkas, χρησιμοποιώντας κλασσικές διπλωματικές μεθόδους (‘’διαίρει και βασίλευε’’ κλπ). Σε λίγο ο Pizarro ίδρυσε την νέα πρωτεύουσα Lima του Peru η οποία εξακολουθεί να είναι και σήμερα, παράλληλα δε καθόρισε και τα σημερινά σύνορα του Περού. Ουδέποτε επέστρεψε στην Ισπανία και έζησε πλουσιοπάροχα μέχρι τα 60 του χρόνια οπότε και πέθανε με το χαρακτηριστικό επίθετο costicador.
Tα τελευταία 100 χρόνια έχουν γίνει χιλιάδες αρχαιολογικές ανασκαφές στο Περού και έχουν ανακαλυφθεί κτίσματα και αντικείμενα του Πολιτισμού των Inkas υπέρτατης αξίας. H γνωστή πόλη Machu Pitchu σε μεγάλο υψόμετρο των Άνδεων, έχει πολυγωνικό σύστημα τοιχοποιίας, ίδιο με αυτό της Αρχαίας Κασσώπης και του Νεκρομαντείου Πρέβεζας, λές και συνενοήθηκαν οι δύο Πολιτισμοί μεταξύ τους (Ελληνικός – Inkas). Tο Machu Pitchu καταπλήσσει τους επισκέπτες και οι Αμερικανικές Αρχαιολογικές Υπηρεσίες εγκατέλειψαν την Ευρώπη και ασχολούνται πλέον με τους Πολιτισμούς των Ιnkas και των Αζτέκων στο Μεξικό, ο δε τοπικός αρχαιολογικός τουρισμός με κύριους πελάτες τους Αμερικανούς συναγωνίζεται πλέον τον αρχαιολογικό τουρισμό της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Τουρκίας.

(*) Σημειώνεται ότι παλαιότερα υπήρχε στο Περού μια Επαναστατική Οργάνωση Μαοϊκών Ανταρτών με το όνομα Τουπαμάρος. Πήρε το όνομά της από το όνομα του Tupak Amaru. H οργάνωση αυτή του Περού εξαρθρώθηκε τη δεκαετία του 90 και ο αρχηγός της καταδικάσθηκε σε ποινή ισόβιας κάθειρξης για τρομοκρατία.

Copyright © Δρ. Χαράλαμπος Γκούβας, Ιδρυμα «Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας», 2007.
Πηγές: Ντοκιμαντέρ History Channel, Αtlantic Productions, και αρκετές ιστοσελίδες του Internet σχετικά με τους Inkas.
Ε-mail: prevezamuseum@gmail.com