E — ΕΠΙΛΟΓΕΣ. Νο 37
1. Ημέρα Εθνικής Επετείου θυμήθηκα τον Τερτσέτη και τον Πολυζωϊδη τους δύο από τους πέντε δικαστές που μειοψήφησαν στην καταδικαστική απόφαση των «τρομοκρατών» της εποχής Πλαπούτα και Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο Αντιπρ. Του Αρ. Πάγου πάλι στην εισήγηση του για αίτημα δικαίωσης ανασφάλιστης εργασίας από το ΙΚΑ επί 6,5 έτη εξαίρετου Καρδιολόγου στη Κυπαρισσία, θυμήθηκε τον Νομ. διάταγμα 1204/72 νόμο του Γ. Παπαδόπουλου και Στ. Παττακού ,Ν. Μακαρέζου και Αγγ. Τσουκαλά περί προσλήψεων εκτάκτων γιατρών ΙΚΑ στην επαρχία, ενώ έχουν μεσολαβήσει 3-4 νομοθετήματα βελτίωσης των εργασιακών σχέσεων αλλά η ανασφάλιστη εργασία παραμένει το ζητούμενο στο κλάδο. Τον κ. Τσιτουρίδη ακόμα περιμένουμε να εξαγγείλει την πολιτική λύση του προβλήματος Ένας κλάδος 8000 επιστημόνων που σώζουν ζωές, χωρίς αναδρομικά 240.000 ευρώ, κάνουν τις συγκρίσεις και επισημαίνουν ότι σε μιά χώρα με ιδιωτική πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, το μόνο οργανωμένο σύστημα περίθαλψης αυτό του ΙΚΑ, παραμένει εκμεταλλευτικό για τους εργαζομένους και καταδικαστικό στην εξυπηρέτηση των πελατών- ασφαλισμένων παρόλες τις 250.000 επισκέψεις καθημερινά πανελλαδικά σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα. Η απόφαση του Αντιπρ. Α.Π. ήρθε σε αντίθεση σε αντίστοιχες αποφάσεις Α.Π. της τελευταίας τριετίας. Πρόσφατα με θέμα το νομοσχέδιο Παυλόπουλου για τακτοποίηση συμβασιούχων στο Δημόσιο, αναίρεσε η Ολομέλεια δική της απόφαση του καλοκαιριού επί του ιδίου θέματος, κάνοντας τα ερωτήματα στο περί δικαίου αίσθημα να πολλαπλασιάζονται στο χώρο αυτής της ανώτατης δικαιοσύνης. Τα πολιτικά παιγνίδια με την ασφαλιστική και συνταξιοδοτική κάλυψη
οποιουδήποτε είναι πολύ άσχημα από όποιον και άν προέρχονται και θάχουν συνέπειες για τους ενόχους. Το ΙΚΑ ως δικαστικός αντίπαλος του γιατρού άλλα υπόσχεται σαν Διοίκηση για τη λύση του θέματος και άλλα πράττει. Αφυδάτωση κράτους Πρόνοιας.
2. Το είναι και το φαίνεσθαι λαικών και διανοουμένων επ΄ευκαιρία της συζήτησης για την ιστορία της ΣΤ δημοτικού, από τον πρώτο χρήσιμο πολίτη αυτού του τόπου τον Μίκη Θεοδωράκη Ο ψεύτικος μανδύας της δήθεν προοδευτικότητας από την Καθημερινή της 18-3-2007. Έχουμε λειψυδρία και αφυδάτωση ευτυχώς οχι ακόμη λειψανδρία.
Σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ), η μέση θερμοκρασία στο έδαφος και στην επιφάνεια των ωκεανών ήταν η υψηλότερη που έχει ποτέ καταγραφεί από τότε που υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία, δηλαδή το 1880. Οι συνέπειες της απρονοησίας μας στη κατασπατάληση των υδατίνων πόρων, την μη αξιοποίηση των αποθεμάτων και την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα με καρκινογόνα λιπάσματα χτυπούν κόκκινο. Η λειψυδρία χτυπάει Κυκλάδες Θεσσαλία από την Καθημερινή της 18-3-2007, από την Δημ. Τάνιας Γεωργιοπούλου
Ο Εθνικός μας ποιητής μπορεί να εξοστρακίστει παροδικά από το βιβλίο Λογοτεχνίας της Γ Λυκείου αλλά παραμένει στις καρδιές μας Διονύσιος Σολωμός Ελεύθερος Πολιορκημένος από τον Βαγγέλη Χατζηβασιλείου την 28-1-2007 στην «Ε».
Οι 300 στις κινηματογραφικές αίθουσες σπάνε ταμεία ,το Χόλυγουντ κάνει πολιτική και κόμικς όχι ιστορία, οι Πέρσες εμφανίζονται με ανύπαρκτους οδοντίατρους, ευκαιρία για λίγες δόσεις ιστορίας από τον Αύγουστο του 480 π.Χ. Απο το Λεωνίδα στους Λεω-νίτζα από τον Παντελή Μπουκάλα της «Κ» της 18-3-2007. Να θυμηθούμε και τους 700 δημοκράτες Θεσπιείς υπο τον Δημόφιλο που έπεσαν μεχρι ενός.
Για τους νόμους της κληρονομικότητας και το γονιδίωμα από τον Ομότιμο καθηγητή Πειραμ. Φυσιολογίας Ιωάννη Χατζημηνά Τα φασόλια του Mentel.
Ο Παιδίατρος Ακαδημαϊκός Ν. Ματσανιώτης επ΄ ευκαιρία των εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων και της κλωνοποίησης παρουσιάζει στο Βήμα της 18-5-2003 όλες τις επιστημονικές και δογματικές απόψεις για :Πότε αρχίζει η ζωή.
Από την ιατρική της ασθένειας μεταπολεμικά στην ιατρική της Υγείας και τώρα πισωγυρίζουμε στην ιατρική της διαχείρισης της βλάβης, ανάλογα τα οικονομικά στάδια εξέλιξης. Από την εξαίρετη και αφοσιωμένη Ψυχίατρο Κατερίνα Μάτσα του Αττικού Θεραπευτηρίου Ψυχικών Παθήσεων Η κρίση της Ιατρικής στην Εποχή της Όψιμης Παγκοσμιοποίησης. Τρείς σελίδες μόνο η τεκμηριωμένη βιβλιογραφία !
Οπως λέει ο συγγραφέας και Ορθοπαιδικός Χαράλαμπος Γκούβας, την εποχή που η ανθρώπινη ζωή δεν είχε καμμιά αξία. Η σφαγή του Κομμένου Άρτας 16-8-1943.
Ένα καλό εργαλείο και προτεινόμενο site είναι http://www.emedicine.com/ όλες οι ειδικότητες θα βρείτε θέματα ενδιαφέροντός σας. Πέρα από τα 96 προτεινόμενα sites του ιστιοχώρου σας πιά http://e-epiloges-dionysos.blogspot.com/
Θυμάμαι σαν παλιός του internet ότι μέχρι το 1998 το ταμείο μας το ΤΣΑΥ ανακοίνωνε στο δικτυακό του χώρο την ακίνητη περιουσία του και τις μετοχές του. Τώρα υπάρχουν καταγγελίες για έλλειμμα 4 δις ευρώ και ότι το ταμείο θα αδυνατεί να καταβάλλει συντάξεις μετά το 2013. Από τον Οφθαλμίατρο συνδικαλιστή Δημήτρη Βαρνάβα, ΤΣΑΥ μαύρο φίδι που μας έφαγε.
Δήμαρχε κ. Κακλαμάνη φύτεψε οργανωμένα δένδρα στη Αθήνα, όλοι θα τα προστατέψουμε υιοθετώντας τα, αλλιώς ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ θα έχει να θυμάται μόνο Το Δάσος της Πολιάνας. Εμείς είμαστε η πληγή στο λαβωμένο δάσος.!
1. Ημέρα Εθνικής Επετείου θυμήθηκα τον Τερτσέτη και τον Πολυζωϊδη τους δύο από τους πέντε δικαστές που μειοψήφησαν στην καταδικαστική απόφαση των «τρομοκρατών» της εποχής Πλαπούτα και Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο Αντιπρ. Του Αρ. Πάγου πάλι στην εισήγηση του για αίτημα δικαίωσης ανασφάλιστης εργασίας από το ΙΚΑ επί 6,5 έτη εξαίρετου Καρδιολόγου στη Κυπαρισσία, θυμήθηκε τον Νομ. διάταγμα 1204/72 νόμο του Γ. Παπαδόπουλου και Στ. Παττακού ,Ν. Μακαρέζου και Αγγ. Τσουκαλά περί προσλήψεων εκτάκτων γιατρών ΙΚΑ στην επαρχία, ενώ έχουν μεσολαβήσει 3-4 νομοθετήματα βελτίωσης των εργασιακών σχέσεων αλλά η ανασφάλιστη εργασία παραμένει το ζητούμενο στο κλάδο. Τον κ. Τσιτουρίδη ακόμα περιμένουμε να εξαγγείλει την πολιτική λύση του προβλήματος Ένας κλάδος 8000 επιστημόνων που σώζουν ζωές, χωρίς αναδρομικά 240.000 ευρώ, κάνουν τις συγκρίσεις και επισημαίνουν ότι σε μιά χώρα με ιδιωτική πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, το μόνο οργανωμένο σύστημα περίθαλψης αυτό του ΙΚΑ, παραμένει εκμεταλλευτικό για τους εργαζομένους και καταδικαστικό στην εξυπηρέτηση των πελατών- ασφαλισμένων παρόλες τις 250.000 επισκέψεις καθημερινά πανελλαδικά σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα. Η απόφαση του Αντιπρ. Α.Π. ήρθε σε αντίθεση σε αντίστοιχες αποφάσεις Α.Π. της τελευταίας τριετίας. Πρόσφατα με θέμα το νομοσχέδιο Παυλόπουλου για τακτοποίηση συμβασιούχων στο Δημόσιο, αναίρεσε η Ολομέλεια δική της απόφαση του καλοκαιριού επί του ιδίου θέματος, κάνοντας τα ερωτήματα στο περί δικαίου αίσθημα να πολλαπλασιάζονται στο χώρο αυτής της ανώτατης δικαιοσύνης. Τα πολιτικά παιγνίδια με την ασφαλιστική και συνταξιοδοτική κάλυψη
οποιουδήποτε είναι πολύ άσχημα από όποιον και άν προέρχονται και θάχουν συνέπειες για τους ενόχους. Το ΙΚΑ ως δικαστικός αντίπαλος του γιατρού άλλα υπόσχεται σαν Διοίκηση για τη λύση του θέματος και άλλα πράττει. Αφυδάτωση κράτους Πρόνοιας.2. Το είναι και το φαίνεσθαι λαικών και διανοουμένων επ΄ευκαιρία της συζήτησης για την ιστορία της ΣΤ δημοτικού, από τον πρώτο χρήσιμο πολίτη αυτού του τόπου τον Μίκη Θεοδωράκη Ο ψεύτικος μανδύας της δήθεν προοδευτικότητας από την Καθημερινή της 18-3-2007. Έχουμε λειψυδρία και αφυδάτωση ευτυχώς οχι ακόμη λειψανδρία.
Σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ), η μέση θερμοκρασία στο έδαφος και στην επιφάνεια των ωκεανών ήταν η υψηλότερη που έχει ποτέ καταγραφεί από τότε που υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία, δηλαδή το 1880. Οι συνέπειες της απρονοησίας μας στη κατασπατάληση των υδατίνων πόρων, την μη αξιοποίηση των αποθεμάτων και την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα με καρκινογόνα λιπάσματα χτυπούν κόκκινο. Η λειψυδρία χτυπάει Κυκλάδες Θεσσαλία από την Καθημερινή της 18-3-2007, από την Δημ. Τάνιας Γεωργιοπούλου
Ο Εθνικός μας ποιητής μπορεί να εξοστρακίστει παροδικά από το βιβλίο Λογοτεχνίας της Γ Λυκείου αλλά παραμένει στις καρδιές μας Διονύσιος Σολωμός Ελεύθερος Πολιορκημένος από τον Βαγγέλη Χατζηβασιλείου την 28-1-2007 στην «Ε».
Οι 300 στις κινηματογραφικές αίθουσες σπάνε ταμεία ,το Χόλυγουντ κάνει πολιτική και κόμικς όχι ιστορία, οι Πέρσες εμφανίζονται με ανύπαρκτους οδοντίατρους, ευκαιρία για λίγες δόσεις ιστορίας από τον Αύγουστο του 480 π.Χ. Απο το Λεωνίδα στους Λεω-νίτζα από τον Παντελή Μπουκάλα της «Κ» της 18-3-2007. Να θυμηθούμε και τους 700 δημοκράτες Θεσπιείς υπο τον Δημόφιλο που έπεσαν μεχρι ενός.
Για τους νόμους της κληρονομικότητας και το γονιδίωμα από τον Ομότιμο καθηγητή Πειραμ. Φυσιολογίας Ιωάννη Χατζημηνά Τα φασόλια του Mentel.
Ο Παιδίατρος Ακαδημαϊκός Ν. Ματσανιώτης επ΄ ευκαιρία των εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων και της κλωνοποίησης παρουσιάζει στο Βήμα της 18-5-2003 όλες τις επιστημονικές και δογματικές απόψεις για :Πότε αρχίζει η ζωή.
Από την ιατρική της ασθένειας μεταπολεμικά στην ιατρική της Υγείας και τώρα πισωγυρίζουμε στην ιατρική της διαχείρισης της βλάβης, ανάλογα τα οικονομικά στάδια εξέλιξης. Από την εξαίρετη και αφοσιωμένη Ψυχίατρο Κατερίνα Μάτσα του Αττικού Θεραπευτηρίου Ψυχικών Παθήσεων Η κρίση της Ιατρικής στην Εποχή της Όψιμης Παγκοσμιοποίησης. Τρείς σελίδες μόνο η τεκμηριωμένη βιβλιογραφία !
Οπως λέει ο συγγραφέας και Ορθοπαιδικός Χαράλαμπος Γκούβας, την εποχή που η ανθρώπινη ζωή δεν είχε καμμιά αξία. Η σφαγή του Κομμένου Άρτας 16-8-1943.
Ένα καλό εργαλείο και προτεινόμενο site είναι http://www.emedicine.com/ όλες οι ειδικότητες θα βρείτε θέματα ενδιαφέροντός σας. Πέρα από τα 96 προτεινόμενα sites του ιστιοχώρου σας πιά http://e-epiloges-dionysos.blogspot.com/
Θυμάμαι σαν παλιός του internet ότι μέχρι το 1998 το ταμείο μας το ΤΣΑΥ ανακοίνωνε στο δικτυακό του χώρο την ακίνητη περιουσία του και τις μετοχές του. Τώρα υπάρχουν καταγγελίες για έλλειμμα 4 δις ευρώ και ότι το ταμείο θα αδυνατεί να καταβάλλει συντάξεις μετά το 2013. Από τον Οφθαλμίατρο συνδικαλιστή Δημήτρη Βαρνάβα, ΤΣΑΥ μαύρο φίδι που μας έφαγε.
Δήμαρχε κ. Κακλαμάνη φύτεψε οργανωμένα δένδρα στη Αθήνα, όλοι θα τα προστατέψουμε υιοθετώντας τα, αλλιώς ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ θα έχει να θυμάται μόνο Το Δάσος της Πολιάνας. Εμείς είμαστε η πληγή στο λαβωμένο δάσος.!
ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΑΝΑΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάθε ανατολή λουσμένο στο φώς έστεκε εκεί μπροστά μου στη αντικριστή πλευρά του βουνού από το κεφαλοχώρι που έδρευα στην Νότια Πίνδο και με μαγνήτιζε. Δεν έχω ξαναδεί στα 25 μου χρόνια μεγαλύτερη ποικιλότητα χρωμάτων. Όλες οι αποχρώσεις του πράσινου, του καφέ και του ασημιού σε μια παλέτα που κάποιος μαγικός δημιουργός παράθεσε αρμονικά σε μια ορθοπλαγιά που προς τα κάτω το κάδρο κόβεται κάθετα προς το μοναστήρι της Κηπίνας και προς τα πάνω καταλήγει σχεδόν ομαλά στις στάνες και τα πέτρινα στρεφογάλαρα κτίσματα του διπλανού χωριού του Συρράκου. Τα πρωινά μαγικές κουρτίνες οι σωρείτες και η πηχτή ομίχλη όπως γεννιόταν από τον ορμητικό Καλαρρύτικο ποταμό κάλυπταν παιγνιδιάρικα τη μαγευτική εικόνα του δάσους, θαρρείς και πρόσεχαν το καμάρι τους από τα βάσκανα μάτια, η παγωμένη δε δροσιά τους σε άγγιζε μέχρι να σε ανατριχιάσει. Το μεσημέρι ο βασιλιάς ηλιάτορας είχε σκορπίσει την περιττή σκιά και καταύγαζε όλο το ασκέρι του δάσους επιβλητικό και σε πυκνή παράταξη. Έλατα, οξιές, καστανιές, πλατάνια και βελανιδιές όλα στα μπουμπουκιάσματα τους σε παράταξη ομόαιχμη να λούζονται αχόρταγα στο αρχέγονο φως της ζωής. Θεία επιβλητική σαγήνη κάλυπτε τις μισές και πικρές μου σκέψεις και ασφαλισμένος από τη θωριά της φυσικής στρατιάς αντίκρυ μου, τόβαλα μέσα μου γινάτι, να πάω να το περπατήσω. Ήθελα να το αισθανθώ με όλες μου τις αισθήσεις να υψώσω και γώ το μικρό μου ανάστημα στην ίδια λατρευτική ορθή στάση με τον στρατό των ζωντανών δένδρων εκεί στην απέναντι πλαγιά. Νωρίς το απόγευμα οι σκιές των ορεινών όγκων σκοτείνιαζαν το σύμπαν, το δάσος της Πολιάνας τυλιγόταν στους μύθους των ανθρώπων που το σέβονταν και το φοβούνταν, είχαν πάψει από καιρό να ζουν με αυτό, οι δρόμοι τους περνούσαν από άλλες μεριές.
Ετσι και γω μια μέρα λίαν πρωίας μετά μια ώρα αρχικό ποδαρόδρομο πήρα το μονοπάτι για το Συρράκο, κατέβηκα το φαράγγι με τα 317 σκαλοπάτια σκαλιστά στο βράχο, πιασμένος από την σκουριασμένη σιδεριά που πάντα λές αν τυχόν μούμεινε στο χέρι και να τώρα αιωρούμαι στην αγκαλιά της βαρύτητας..... πιτσιλίστηκα στα αχόνερα του Καλαρρύτικου που σκεπάζουν και τις μοναχικές κραυγές μου και πήρα την ανηφόρα. Το πάρτυ των αηδονιών στα φυλλώματα από τα πλατάνια ένα γύρω δεν με άφησαν να κουραστώ έφτασα επιτέλους στο διάσελο έξω από την βρύση στο Συρράκο εκεί που παρκάρουν όλοι, πήρα την Yamaha XT για ένα σύντομο ταξίδι μέχρι το κρυφό σημείο που υπολόγισα ότι ξεκινάει το αρχέγονο μονοπάτι των πρωτανθρώπων που κάποτε πατούσαν το πανώριο απάτητο δάσος των ονείρων μου. Υπολόγιζα σαν τελικό προορισμό το μοναστήρι της Κηπίνας μετα 2-3 ώρες πεζοπορία, είχα πάρει και τις σχετικές πληροφορίες μου από τους ντόπιους. Οι προβατίνες «μάρκας Κίνας» (έμεναν και το χειμώνα εκεί στα 800 μέτρα υψόμετρο) με τα ροδομάγουλα χαρακτηριστικά του μπάρμπα Σταύρου και τα αγριοκάτσικα του Μελέτη δεν έφταναν σε αυτά τα μονοπάτια. Δίπλα στις κυψέλες του γεωπόνου από τα Πράμαντα που τρυγούσαν ότι γυροβόλιζε από ανθοφορία γύρω χώθηκα με αποφασιστικότητα στο λόγγο της ορθοπλαγιάς, η μοτό έμεινε δίπλα στις κυψέλες. Το μονοπάτι στράταιναι πατημένο στην αρχή και με οδηγούσε, η αμφίεση κυνηγετική με προστάτευε από κλάρες και αγκάθια, η γκλίτσα και τα άρβυλα πολύτιμοι σύμμαχοι στο νεροφαγωμένο στήριγμα των σταθερών βημάτων μου. Ελαφρό αεράκι περνάει τα φυλλώματα και ενώ ντάλα μεσημέρι πολεμάω το βήμα μου υπό σκιάν τα τριξίματα στα κλαδιά με προετοίμαζαν ότι τα ξερά εδώ κάποτε πέφτουν μόνα τους και μπορεί αν βρεθείς στο δρόμο τους να σε αποδιαβάσουν.
Άκουσα το υπερηχητικό κύμα από μακριά, γνώριμος ήχος εκεί στα ψηλά βουνά όπου ανάμεσα Κακαρδίτσας και Τζουμέρκων από τη μιά και Μοράβας Τρίγγιας και Κόζιακα από την άλλη. Η βαθιά χαράδρα των βουνών ανάμεσα ήταν η «παιδική χαρά» των Φαντομάδων μας από τη Λάρισα, όσο πιο χαμηλά κατέβαιναν τόσο έμπειροι κόμπιαζαν και κρύβονταν από τα ραντάρ, μικρό και φασαριόζικο μυστικό όλων των περιπατητών εδώ, μέχρι να χαθούν βορεινά προς το Περιστέρι και το πέρασμα της Κατάρας πάνω από τα βοσκοτόπια της Γκρουμουλιάσας από την μιά και του Στρούντζι από την άλλη. Αν πάλι έστρεφαν μπροστά από τη Στρογγούλα με ρότα το Ιόνιο υπόθετες αμέσως ότι ήταν από το Άκτιο ή και την Ανδραβίδα και γυρνούσαν Δυτικά προς την βάση τους. Ένα εκπαιδευτικό κρυφτούλι ευκινησίας, αέναο καθημερινό ένα παιγνίδι του σιδερένιου πολεμικού αετού ανάμεσα τους ορεινούς όγκους με θεατές μόνο εμάς τους λιγοστούς κατοίκους της βασανισμένης αλπικής Ελλάδας. Πρόλαβαν άραγε οι πιλότοι να απολαύσουν το πολύχρωμο χαλί του δάσους που ξεδιπλώνονταν κάτωθέ τους ή το υψόμετρο τους σήμανε τον κόκκινο συναγερμό της χαμηλής πτήσης και τους τραβούσε όλη την προσοχή ;
Ξανακούστηκε σε λίγο στην ησυχία το κελάηδημα του τσαλαπετεινού, οι οξυές φιλόξενες φυλάνε τις φωλιές τους, που είναι πιά το μονοπάτι που βάδιζα; Εδώ και λίγη ώρα δεν είναι πιά τα βήματά μου σε χέρσο πατημένο αλλά μέριαζα λόγγο, θάμνα και φτέρες στο δρόμο μου. Μεσημέριασε είμαι στη σωστή νοτιοδυτική κατεύθυνση για την Κηπίνα αλλά η στροφή του αντάρτη, δεν φάνηκε ακόμα. Είναι ένα ξάγναντο που μου τόδειχναν σαν σημάδι του μονοπατιού οι ντόπιοι από μακριά, εκεί κρυβόταν στον εμφύλιο ένας κατσαπλιάς αντάρτης λαγουμιασμένος από την μάνητα του πολέμου μέχρι που πέρασε ο καπετάν Γιώτης σε οργανωμένη οπισθοχώρηση , τον μάζεψε και πήγαν για τις τελευταίες μάχες στο Γράμμο.
Σκιές φούντωσαν γύρω μου , τα ξωτικά του δάσους. Οι μύθοι πλέκουν την κούραση και την θεριεύουν. Έκατσα να ξαποστάσω ιδρωμένος ναι με είχε κουράσει το δάσος, κάτι δεν λογάριαζα σωστά.! Λίγα παράθυρα γαλανού ουρανού ξακρίζανε πάνω από το κεφάλι μου. Για το κακό συναπάντημα δεν μπορώ να πω , με είχαν προειδοποιήσει οι ντόπιοι, πιθανά μούπαν να συναντήσεις κάποια αρκούδα ή κανένα ξεμοναχιασμένο λύκο , άρχισε να σκιάζεται η κουρασμένη φύση μου. Τι όπλο προστασίας είχα εγώ το δίποδο εκεί πέρα, ένα παγούρι νερό, λίγο ψωμί και τυρί άντε και κάτι ενέσεις Buscopan Compositum. Σιγά μη κάτσει ο λύκος να του την χώσω. Ο ιδρώτας φούντωνε στο κορμί μου, σχεδόν άκουγα την καρδιά μου να χτυπά δυνατά. Η ομορφιά της φύσης με οδήγησε εκεί μέσα στο άβατο σύδενδρο σαν σε παγίδα με θήραμα την αφεντιά μου, υπερφίαλο ξενάκη στο περιβάλλον, τι ήθελα μοναχός μου μέσα στο δάσος, σε τι παιγνίδι ζωής έμπλεξα και ποιόν κανόνα του ακριβώς είχα παραβεί;
Δεν άκουγα πιά το κελαηδιτό , που με συνόδευε ώς τα τώρα στην τρίωρη από τις κυψέλες και δώθε περιήγησή μου, είχα βάλει ένα στόχο και διαπίστωνα τώρα την αποτυχία του, έπρεπε να προχωρήσω εκεί πιό κάτω θάταν το ξακουστό μοναστήρι το φυτεμένο μέσα στο βράχο αιώνες τώρα, ήξερα μέχρι που θάβρω το κλειδί κρυμμένο, τώρα θα έκανα πίσω;; Τι βιαστικά που δειλιάζω, σκέψεις συμβιβασμού με πιάσανε, σιγά μην πάρω το δρόμο της επιστροφής εκεί που με περίμενε η συντρόφισσα εντούρο μοτοσικλέτα μου, θα γελούν το βράδυ στη ταβέρνα οι ντόπιοι με τους φόβους μου για το λύκο τον μονάχο τον φονιά, που ξακρίζει τα βουνά και σκοτώνει, σκοτώνει όσα ζωντανά βρει στο διάβα του, έτσι γιατί έτυχε να βρεθούν μπροστά του, κατά πως μου τόχε περιγράψει «εμπιστευτικά» ο Πίπης με τον Μητσάκο. Αντράλες και διαολιές των φίλων ντόπιων πλημμύρισαν το μυαλό μου. Έκανα να σηκωθώ πριν αρχίσω να ακούω την μακρόσυρτη κραυγή του φονιά του δάσους που μελέταγα στους λογισμούς μου, όταν μέσα στη σιωπή πρώτα τον ένοιωσα μετά τον είδα.
Ομολογώ ότι είδα πρώτα την γνώριμη επιβλητική σκιά του, τρία μέτρα άνοιγμα φτερών δεν κρύβεται εύκολα η σκιά του αετού που περιπολούσε πάνω από το σύμπυκνο δάσος.. Τι από μηχανής θεός ήταν αυτός, έλαμψα και αναθάρρησα όταν τον κατάλαβα. Ηταν ο γνώριμός μου φίλος που κάθε φορά που περνούσα από το Γαλαρόκαμπο πάνω από το Μικρό Περιστέρι, (τρείς φορές το μήνα) τον τάιζα με τον τρόπο που μόνο οι δυό μας ξέραμε λιχούδικες πέστροφες από το τοπικό πεστροφείο. Καλά αυτός έχει τη φωλιά του στο Στρούντζι στις πηγές του Αχελώου πως βρέθηκε εδώ κάτω να κόβει βόλτες πάνω από το κεφάλι μου;; Ξεμωράθηκα εγώ και τόβαλα με τις μικρές μου δυνάμεις, αυτό το περήφανο πουλί τι θέλει εδώ έξω από τα εναέρια «νερά» του;; Δεν τον είχα ματαδεί τόσο χαμηλά και επιβλητικό, μήπως βρήκε καμιά φωλιά ασβού και ετοιμάζεται για πάρτυ;. Πέταγε ανάποδα από την κατεύθυνση της περιπέτειάς μου προς το χωριό Συρράκο πάντα σε μικρούς κύκλους ήταν μια μαγεία να τον θωρείς αυτόν τον ζωντανό αντίζηλο των Φαντομάδων που πέρασαν δώθε μιάμιση ώρα πριν. Δεν μπορούσα να ξεκολλήσω το βλέμμα από το πέταγμά του, ο λαβύρινθος του δάσους είχε περάσει σε δεύτερη μοίρα. Σάμπως με είχε συνηθίσει σε τέτοιες ρεβεράντζες, περπάταγα προσεκτικά και κοιτώντας τον κλεφτά όλο προς τα πίσω ακολουθώντας το πέταγμά του. Η σχέση μου μ΄αυτό το σταυροπούλι μέτραγε τουλάχιστον τρείς τσάντες πέστροφες 4κιλες η κάθε μιά.. Μιά μιά του τις πέταγα 1,5 κιλό τη φορά όποτε πέρναγα από το στέκι του τριάντα χιλιόμετρα βορειότερα και 500 μέτρα ψηλότερα , εκεί που τα δένδρα έχουν χαθεί και γανιάζεις να πετύχεις όχι άνθρωπο αλλά μήτε αγριόσκυλο ποιμενικό μονάχο να σεργιανάει στα βοσκοτόπια. Τα τσαλίμια του για να αρπάξει την πέστροφα στον αγέρα που του την πέταγα είναι κάτι που δεν περιγράφεται. Ακροβασίες ενός κυρίαρχου των αιθέρων σε ένα τσίρκο της σιωπής εκεί ψηλά στα 1800 μέτρα υψόμετρο και με σβησμένο το βάρβαρο ήχο της Εντούρο τουλάχιστον επί ένα τέταρτο για να πλησιάσει ξεθαρρεύοντας. Τόχαμε κανονισμένα την κάθε φορά ταίσματος πέντε ψάρια την φορά, εγώ τα πέταγα με αργές κινήσεις στο απέραντο κενό και αυτός κανόνιζε να μην του ξεφύγει ούτε μία. Μάλλον τον είχα καλομάθει, μάλλον με είχε σταμπάρει ευχάριστα.
Τώρα έτσι που πέταγε με τράβαγε εκεί που συγκλίνανε οι κύκλοι του, κόντεψε να μου φύγει η γκλίτσα για να τον ακολουθώ, ήταν αυτός ο εξ ουρανού φιλαράκος που έδινε το πρόσταγμα των μέχρι πριν λίγο επιλογών μου. Ένοιωθα να βγω γρήγορα σε ξάγναντο ίσως με χρειαζόταν να του πετάξω το λίγο ψωμί που είχα μαζί μου η σχέση μας δεν είχε να κάνει με κυριαρχία ή μοιρασιά, μου έδινε την γοητεία της παρουσίας του, του έδινα ότι είχα και του ήταν χρήσιμο. Ηταν τυχαίο που τάχα ακούσει αυτά τα θρυλικά πουλιά δεν πλησίαζαν ποτέ κυνηγό έστω και με το όπλο υπο μάλης ή στο ώμο;;
Στο δεκάλεπτο περίπου αυτής της τρελής μου πορείας πίσω από μια σκιά, άστραψε και βρόντησε. Η ορθοπλαγιά κουνήθηκε ολόκληρη νέφη σκόνης και ξύλων κινήθηκαν εκεί που ήμουν αναποφάσιστος, έπεσα κάτω ένοιωσα ένα κομμάτι της πλαγιάς ξεκοιλιασμένο να τραβάει την κατηφόρα προς τις απότομες κλύτεις του Καλαρρύτικου ποταμού. Συνειδητοποίησα ότι η απότομη έκρηξη στο βουνό ήταν δυναμίτης, πολύς δυναμίτης από τα «έργα» διάνοιξης δρόμου μέσα από αυτό το πανώριο δάσος, για να βγει στο απέναντι χωρίο τους Καλαρρύτες. Αποκομμένο χωριό από αμαξιτό δρόμο προς Γιάννινα και Άρτα, χρόνια πάλευαν με σισύφειες ίσως και καταστροφικές προσπάθειες να φέρουν το χωρίο σε επαφή με τις πρωτεύουσες νομών, τα φαρμακεία, τα μπακάλικα, τις ζωοτροφές τα στοιχειώδη οικοδομικά υλικά.
Ξαπλωμένος κάτω δίπλα σε ένα κομβόι από κάμπιες, ενώ τα βράχια πέφταν βροχή εκεί 100-200 μέτρα πίσω μου συνειδητοποίησα πιά πως ήμουν και γω μέρος αυτής της καταστροφής , κοίταξα ψηλά για το σωτήρα φίλο μου αετό, είχε γίνει μπουχός, οι αετοί είναι περήφανα ζωντανά δεν αντέχουν να βλέπουν τέτοια έργα ανθρώπων.
Σηκώθηκα στα πόδια μου σε πέντε λεπτά όταν το βουητό του ποταμού έπαιρνε πάλι τον αντίλαλο του μακριά να τον κουβαλήσει ως τους Χριστούς και τους Μελισσουργούς.. Ήμουν γιομάτος μια γκρίζα σκόνη πασπαλισμένος όπως και τα γύρω δένδρα, ακέραιος σωματικά αλλά ψυχικά ένα ράκος. Τινάχτηκα πρόχειρα και σε μισή ώρα με γρήγορη αναρρίχηση βρέθηκα δίπλα στην εντούρο μηχανή μου να με πάρει μακριά από κεί. Το φλαμούρι εδώ γύρω τώρα μύρισε μπαρούτι.
Δεν μίλησα ποτέ για αυτή την απίστευτη περιπέτεια μου στη φύση, το φίλο μου αετό δεν τον ξαναείδα ποτέ μου. Νοιώσατε ποτέ εσείς η πληγή, σε ένα λαβωμένο δάσος;;
ΔΙΟΝΥΣΟΣ
2-3-2007.
ΤΣΑΥ
ΑπάντησηΔιαγραφήμαύρο φίδι θα μας φάει
Στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση του ΠΙΣ υπήρξε μια ιδιαίτερα σοβαρή καταγγελία από τον Πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Λάρισας: το έλλειμμα του ΤΣΑΥ ανέρχεται σε 4 δις ευρώ και το ταμείο θα αδυνατεί να καταβάλλει τις συντάξεις μετά το 2013.
Το ΔΣ του ΠΙΣ ως φαίνεται επιδίδεται αποκλειστικά σε αβροφροσύνες κατά τις συναντήσεις με τον Πρόεδρο του ΤΣΑΥ κ. Κωστάκη, ξεχνώντας να ρωτήσει πώς πάει το μαγαζί. Δεν τους παρεξηγούμε. Οι συνάδελφοι στο ΔΣ του ΠΙΣ είναι μπον βιβέρ. Μην τους βγει τ όνομα πως ασχολούνται με τις έγνοιες της πλέμπας.
Ό
πως θα θυμάστε στην Ημερίδα που διοργάνωσε πριν δύο χρόνια ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης και η Ένωση Γιατρών Χαλκιδικής για το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό των γιατρών, ο καθηγητής κ. Υφαντόπουλος είχε παρουσιάσει στοιχεία αναλογιστικής μελέτης που έδειχναν ότι το ΤΣΑΥ χαίρει άκρας υγείας. Τι συνέβη και μέσα σε δύο χρόνια το ταμείο μας υπέστη τέτοια απίσχναση;
Έ
χω τη γνώμη ότι πρέπει να πάψουμε τους καθωσπρεπισμούς. Να ξεκινήσουμε ακτιβισμό, ήπιας μορφής στην αρχή: να συντάξουμε επιστολή, την οποία ο καθένας ξεχωριστά θα την υπογράφει και θα την στέλνει στον Πρόεδρο του ΤΣΑΥ μέσω μέηλ, επιστολής ή φαξ, ζητώντας εξηγήσεις για την κατάσταση του ταμείου. Να γεμίσουμε το ΤΣΑΥ με 5, 10, 20 χιλιάδες επιστολές. Επιτέλους έχουμε δικαίωμα να διεκδικήσουμε επιτακτικά λογαριασμό για τα χρήματα που εμείς τους αναθέσαμε τη φύλαξη κι αυτοί τα διαχειρίζονται ως κληρονομιά του θείου τους.
Αν δεν βγει αποτέλεσμα θα κλιμακώσουμε.
Α
παντήστε αν σας βρίσκει σύμφωνους η ιδέα.
Εάν πέραν της συμφωνίας κάποιοι(-ες) έχουν διάθεση να γράψουν και το κείμενο της επιστολής ευπρόσδεκτο.
Δημήτρης Βαρνάβας
Μέλος στη Γραμματεία της Ομοσπονδίας Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ)
«Η σφαγή του Κομμένου Αρτας»
ΑπάντησηΔιαγραφή(16 Αυγούστου 1943)
Στις 15 Αυγούστου 1943, ένα Γερμανικό τζίπ από τη μονάδα Φιλιππιάδας του Νομού Πρέβεζας, έκανε περιπολία στα χωριά του Αμβρακικού Κόλπου. Ξαφνικά έξω από το χωριό Κομμένο Αρτας μέσα στο βάλτο φάνηκαν 1-2 ένοπλοι αντάρτες και πανικόβλητος ο οδηγός του τζίπ ξέφυγε της πορείας του και ανετράπη με αποτέλεσμα ελαφρό τραυματισμό τους. Οι κάτοικοι έσπευσαν σε βοήθεια και το τζίπ επαναφέρθηκε σε όρθια θέση και επέστρεψε στη μονάδα του, όπου δόθηκε πλήρης αναφορά. Η αναφορά διαβιβάσθηκε στη Μεραρχία Ιωαννίνων (Μέραρχος Hubert Lanz) ο οποίος έδωσε εντολή «το χωριό να σβηστεί από το χάρτη»!!!
Ετσι, μηχανοκίνητη Μονάδα Γερμανικών ναζιστικών στρατευμάτων από τη Φιλιππιάδα, με την εντολή της Διοίκησης Ιωαννίνων, εισέβαλε στο χωριό Κομμένο της Αρτας τα χαράματα της 16ης Αυγούστου 1943, με σκοπό εφαρμογή αντιποίνων για την υποστήριξη Ελλήνων ανταρτών του ΕΔΕΣ και ΕΛΑΣ στην περιοχή. Το χωριό κοιμόταν ήσυχο μετά από γαμήλια γιορτή πού είχε γίνει την προηγούμενη ημέρα. Στο χωριό υπήρχαν και αρκετοί φιλοξενούμενοι από Πρέβεζα. Τα ναζιστικά στρατεύματα προέβησαν σε μια άνευ προηγουμένου σφαγή του άμαχου πληθυσμού. Εστησαν πολυβόλα στις εισόδους του χωριού, εισέβαλαν στα σπίτια και σκότωσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους και στο τέλος έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν. Λίγοι ξέφυγαν με βάρκες στον Αμβρακικό Κόλπο. Στο τέλος της σφαγής οι ναζί στρατιώτες κάθησαν στην πλατεία του χωριού όπου έφαγαν και ήπιαν μπύρες αφήνοντας εκεί άδειες κονσέρβες, δίπλα σε 7 πτώματα!!!. Συνολικά οι νεκροί της σφαγής ήταν 317. Διεσώθησαν 440 άτομα. Η σφαγή του Κομμένου Αρτας είναι ισοδύναμη με αυτή των Καραβρύτων και του Διστόμου. Ποια ήταν η συνέχεια; Ο επικεφαλής των δολοφόνων λοχαγός εκτελέσθηκε αργότερα στη Σερβία από παρτιζάνους του Τίτο. Ο επικεφαλής Μέραρχος των Ναζί στα Ιωάννινα Ηuber Lanz (βλέπε φωτογραφία), παραπέμφθηκε και δικάσθηκε στη δίκη της Νυρεμβέργης ως εγκληματίας πολέμου, αλλά η ποινή ήταν ασήμαντη (περίπου 1 μήνα φυλάκιση) και γρήγορα αποφυλακίσθηκε. Μάλιστα τη δεκαετία του 1970 έλαβε μέρος σε τηλεοπτική συζήτηση με τον Βρεττανό Κρίς Γούντχάουζ στην τηλεόραση της Κολωνίας σχετικά με το ‘’μέλλον της Ευρώπης’’. Μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη του ήταν ο αείμνηστος Στέφανος Παππάς, μετέπειτα γυμνασιάρχης από το Κομμένο, ο οποίος νεαρός τότε επέζησε της σφαγής και έγραψε βιβλίο με πλήρη περιγραφή των γεγονότων.
Ένα συγκλονιστικό απόσπασμα από το βιβλίο είναι το εξής: «Οι πρώτοι προστρέξαντες μετά την ανθρωποσφαγή Γρηγόρης Κολιοκώτσης και Ευστάθιος Κολιοκώτσης, ευρήκαν τις δύο ξαδέρφες των Αθηνά και Θεοδοσία νεκρές από σφαίρες πιστολιού και φανερώτατα τα ίχνη του βιασμού. Αλλα παραδείγματα μακαβρίου εγκληματικότητας είναι τα δύο μωρά του μακαρίτη Ευστάθιου Κολιοκώτση ηλικίας 7 μηνών, που ευρέθηκαν νεκρά από ασφυξία, γιατί οι κακούργοι εγέμισαν τα στόματά των με βαμβάκι βρεγμένο με βενζίνη και κατόπιν το άναψαν για να απολαύσουν ένα σαδιστικό πυροτέχνημα. Ευρέθη επίσης ο δεύτερος παππάς του χωριού Ζώης Παππάς σκοτωμένος με μαχαίρι και με εξωρυγμένους τους οφθαλμούς. Ως επισφράγισμα της θηριωδίας των ανωτέρω αναφέρω ένα πρωτάκουστο κακούργημα. Η ετοιμογέννητη Παναγιώτα σύζυγος του Λεωνίδα Τσιμπούκη βρέθηκε νεκρή με την κοιλιά ξεσχισμένη και το έμβρυο νεκρό δίπλα της, όπως βεβαιώνει ο αυτόπτης μάρτυρας Θεόδωρος Σταμάτης…».
Το έτος 2003, Γερμανοί ακτιβιστές παρουσία τηλεοπτικών συνεργείων άπλωσαν πανώ μέσα στο Μουσείο Περγάμου (The Pergamon Museum) που βρίσκεται στο τέως Ανατολικό Βερολίνο με το σύνθημα «Καλάβρυτα- Δίστομο - Κομμένο. Να αναγνωρισθεί η σφαγή και να δοθούν αποζημιώσεις», στα Γερμανικά και Ελληνικά. Τελικά στις 30 Απριλίου 2004 ανακοινώθηκε στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι ο εισαγγελέας του Μονάχου άνοιξε το φάκελο της σφαγής του Κομμένου, και ο Πρόεδρος του Κομμένου κ. Γ. Παππάς δήλωσε ότι επιτέλους ανοίγει ο δρόμος για περαιτέρω διεκδικήσεις. Ηδη το τέλος 2006 η Γερμανική Κυβέρνηση άρχισε να αποζημιώνει τα θύματα και τους κληρονόμους θυμάτων της Ναζιστικής περιόδου. Για παράδειγμα η κυρία Δέσποινα Παπανίκου χήρα του αείμνηστου Βαγγέλη Παπανίκου από την Πρέβεζα, ο οποίος διετέλεσε κρατούμενος στο στρατόπεδο Dachau με τον Νίκο Ζαχαριάδη, και αποφυλακίστηκε σώος, έλαβε επιταγή 1850 Euro τον Νοέμβριο 2006 (φωτογραφία στα αρχεία του Ιδρύματος).
βιβλιογραφία- Πηγές:
(1) Herman Frank Mayer: «Η φρίκη του Κομμένου», Συνεντεύξεις από επιζώντες στρατιώτες της σφαγής!!!
(2) Στέφανος Παππάς: «Η σφαγή του Κομμένου, Αθήνα 1996», συλλογή Μουσείου Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας
(3) Ελευθεροτυπία: Τα Ιστορικά,
(4) Συνέντευξη της κ. Δήμητρας Παπανίκου στον Χαράλαμπο Γκούβα το 2006.
(5) Τοπική έρευνα και φωτογραφίες του Χαράλαμπου Γκούβα στο Κομμένο Αρτας 2007-
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΥΜΒΑΣΙΟΥΧΩΝ ΙΑΤΡΩΝ Ι.Κ.Α. ΑΤΤΙΚΗΣ (ΑΡ.ΠΡΩΤΟΔ.1874/01)
ΑπάντησηΔιαγραφήΟΜΗΡΙΔΟΥ ΣΚΥΛΙΤΣΗ 19 18531 ΠΕΙΡΑΙΑΣ (210-4132242 6976603109 FAX: 2104132242 e-ΜΑΙΛ:sysi@otenet.gr
Πειραιάς 26/03/2007
Αρ.Πρωτ.13
Με έκπληξη, απορία και μεγάλη ανησυχία πληροφορηθήκαμε το περιεχόμενο της εισήγησης του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Σανιδά που αφορά στην ερμηνεία της εργασιακής σχέσης της μεγάλης πλειοψηφίας των γιατρών και οδοντιάτρων που εργάζονται σήμερα στο ΙΚΑ.
Στην εισήγηση του ο κ. Σανιδάς αγνοώντας το σκεπτικό προηγούμενων αποφάσεων της δικαιοσύνης (ακόμα και του ανωτάτου δικαστηρίου) , αγνοώντας την πραγματικότητα που βοά πως οι περίπου 6000 από τους 8000 συνολικά υπηρετούντες σήμερα γιατρούς και οδοντιάτρους που χαρακτηρίζονται συμβασιούχοι ασκούν επί 10 , 15 και 20 χρόνια τα ίδια ακριβώς καθήκοντα , στον ίδιο ακριβώς χώρο , με τους ίδιους ακριβώς όρους και υποχρεώσεις και τον ίδιο μισθό με τους μονίμους συναδέλφους τους επιμένει να τους θεωρεί συμβασιούχους έργου και να μην τους αναγνωρίζει κανένα ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Δεν μπορούμε να πιστέψουμε πως είναι δυνατόν το ανώτατο δικαστήριο να υιοθετήσει μια τέτοια εισήγηση και να πάρει μια απόφαση που θα θέτει την τεράστια πλειοψηφία των γιατρών που παρέχουν τις υπηρεσίες τους στον μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας σε εργασιακή ομηρία και θα τους στερεί το στοιχειώδες δικαίωμα να αναγνωρίζεται η υπαλληλική τους σχέση με το ΙΚΑ σαν εργαζόμενοι αορίστου χρόνου ιδιωτικού δικαίου , όπως αναγνώρισε το ελληνικό κοινοβούλιο με τον ατελή κατά τα λοιπά νόμο 3232/2004.
Σε κάθε περίπτωση εμείς πιστεύουμε πως το ζήτημα είναι πολιτικό. Κανείς δεν μπορεί στα σοβαρά να αρνηθεί πως οι γιατροί και οδοντίατροι που προσλήφτηκαν με τον 1204/72 καλύπτουν επί πολλά έτη πάγιες και διαρκείς ανάγκες του ιδρύματος. Η διοίκηση του ΙΚΑ αντί να προσφεύγει στη δικαιοσύνη αρνούμενη να αναγνωρίσει τα δικαιώματα των γιατρών του ιδρύματος, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Απασχόλησης και το σύνολο της κυβέρνησης , ο ίδιος ο Πρωθυπουργός οφείλουν να πάρουν θέση και να δώσουν άμεσα νομοθετική λύση αναγνωρίζοντας το αυτονόητο. Ότι οι γιατροί και οδοντίατροι που προσλήφτηκαν με τον 1204/72 και των οποίων η εργασιακή σχέση αναγνωρίστηκε σαν αορίστου χρόνου ιδιωτικού δικαίου με τον 3232/2004 έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους μονίμους συναδέλφους τους και δικαιούνται σύνταξη και ασφάλιση από το ΙΚΑ όπως και οι μόνιμοι συνάδελφοι τους.
Ο κόμπος έφτασε στο χτένι. Κάθε υπεκφυγή και καθυστέρηση δεν θα γίνει ανεκτή από τους γιατρούς του ΙΚΑ.
Απαιτούμε άμεση νομοθετική ρύθμιση που θα εξασφαλίζει συνταξιοδοτικό δικαίωμα για όλους τους συναδέλφους αορίστου χρόνου ιδιωτικού δικαίου με πληρωμή των αναλογούντων εισφορών από εργαζόμενο και εργοδότη , από την ημερομηνία πρόσληψης.
Κάθε πολιτική δύναμη αλλά πολύ περισσότερο κάθε συνδικαλιστής του χώρου θα κριθεί τώρα και η κρίση των συναδέλφων θα είναι πολύ αυστηρή.
Είμαστε στην ώρα μηδέν. Ολιγωρία και επανάπαυση δεν συγχωρούνται. Εμείς από το σύλλογο συμβασιούχων δεν χαιρόμαστε που επιβεβαιώνονται οι ανησυχίες και οι καταγγελίες μας . Κάποιοι όμως οφείλουν εξηγήσεις στους συναδέλφους.
Καλούμε όλους τους συναδέλφους να συσπειρωθούν στο σύλλογο μας για να αποτρέψουμε τα ολέθρια σχέδια που απεργάζονται εναντίον μας.
Μοναδική μας ελπίδα ο αγώνας μας.
ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Αα ΜΠΑΣΚΟΖΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΤΣΑ
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΟΨΙΜΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
Επιστημολογικά και άλλα ζητήματα
8-9 Δεκέμβρη 2001
A΄ ΜΕΡΟΣ
Οι επιστημονικές ανακαλύψεις και η τεχνολογική πρόοδος της εποχής μας δημιουργούν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης της Ιατρικής. Η μελέτη του ανθρώπινου γονιδιώματος, η ίαση σοβαρών ασθενειών, η επέκταση του προσδόκιμου επιβίωσης των ανθρώπων αποτελούν δείγματα αυτών των δυνατοτήτων.
Γιατί, όμως, αυτές δεν μπόρεσαν ν’ αναπτυχθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να κάνουν καλύτερη τη ζωή του σημερινού ανθρώπου, ανακουφίζοντας τον πόνο, τη δυστυχία, την απελπισία του; Γιατί ο κάτοικος της Ιαπωνίας σήμερα έχει διπλάσιο προσδόκιμο επιβίωσης από τον κάτοικο της Σιέρα Λεόνε ή της Ουγκάντα; Γιατί η παιδική θνησιμότητα στην Αφρική είναι διπλάσια απ’ ότι στη Δύση;1 Γιατί παρά την τεράστια επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο εξακολουθούν ακόμα να σκοτώνουν εκατομμύρια ανθρώπους αποδεκατίζοντας τον πληθυσμό της γης, ιδιαίτερα στις φτωχές χώρες, στις φτωχές συνοικίες των πλούσιων χωρών, στα στρατόπεδα των προσφύγων, ασθένειες όπως η φυματίωση, η πνευμονία, η ελονοσία, οι γαστρεντερικές λοιμώξεις, το AIDS; Γιατί να αυξάνονται σε όλο και μεγαλύτερη κλίμακα, σε όλες τις χώρες του κόσμου και σε όλο και πιο νεανικούς πληθυσμούς τα ποσοστά των αυτοκαταστροφικών πράξεων και οι συχνά βάρβαρες, εκφράσεις της βίας σε όλες τις μορφές της;
Ποιο χαρακτήρα παίρνει σήμερα ή κρίση της Ιατρικής και μέσα σε ποιους όρους αναπτύσσεται;
Η αναζήτηση απαντήσεων σ’ όλα αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα περνά μέσα από την εξέταση των βασικών παραμέτρων αυτής της κρίσης, από την εμπορευματοποίηση της Υγείας ως τη βιοπολιτική της βιοεξουσίας του Kεφαλαίου.
Εμπορευματοποίηση της Υγείας
Σε μια παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική οικονομία η Ιατρική τείνει να υποταχθεί ολοκληρωτικά στους τυφλούς νόμους της αγοράς. Δύο στρατηγικής σημασίας αλλαγές έχουν πραγματοποιηθεί τις τελευταίες δεκαετίες στο χώρο της Υγείας 2 .
Η πρώτη αφορά τη ‘’διαχείριση της περίθαλψης’’ (managed care) που άρχισε ήδη από τη δεκαετία του ’80 να προωθείται σε πολλές Πολιτείες της Αμερικής και μετά στην Ευρώπη, και περιλαμβάνει ένα αναπτυσσόμενο σύστημα διαφόρων συνδυασμών προμηθευτών και αγοραστών που αλληλεξαρτώνται με εμπορευματικές – χρηματικές σχέσεις, αναλαμβάνοντας την ιατρική φροντίδα των αρρώστων.
Η δεύτερη αφορά την λειτουργία σε μεγάλη κλίμακα ήδη από τη δεκαετία του ’90 της ‘’Ιατρικής για το κέρδος’’ (for profit Medicine), με την ανάπτυξη τεράστιων ιδιωτικών εταιρειών, που ελέγχουν την ιατρική πράξη αλλά και την κλινική έρευνα, μέσα από διαφόρους οργανισμούς, τύπου CRO (Contract – Research – Organizations), SMO (Site – Management organizations) και άλλων3.
Η επέκταση του χρηματιστικού κεφαλαίου ευνόησε τις συγχωνεύσεις πολλών εταιρειών υγείας με συνασπισμούς προμηθευτών, όπως και συγχωνεύσεις μικρών νοσοκομείων με άλλες Υπηρεσίες Υγείας, τύπου Integrated Health Care Systems, την άλωση του χώρου από τα συγκροτήματα ‘’αγοραστών υπηρεσιών Υγείας’’, τις εταιρείες διαχείρισης της περίθαλψης (managed care corporations) τις Ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Οι τελευταίες μαζί με τις φαρμακευτικές και τις εταιρίες παραγωγής νοσοκομειακών υλικών, σε στενή συνεργασία με γιατρούς του ιδιωτικού αλλά και του δημοσίου τομέα Υγείας σχηματίζουν το γνωστό ιατροβιομηχανικό σύμπλεγμα (medical – industrial complex) που παίζει καταλυτικό ρόλο στη διαδικασία εμπορευματοποίησης της Υγείας.
Σύμφωνα με τον V. Navaro4, οι ασφαλιστικές εταιρείες της Αμερικής διέθεσαν 60 εκατομμύρια δολάρια κατά τη δεκαετία 1981- 1991 για να δωροδοκήσουν μέλη του Κογκρέσου, προκειμένου να περάσουν νομοθετικές ρυθμίσεις που τις ευνοούσαν.
Μέσα σε όρους βαθιάς κρίσης του συστήματος οι ανάγκες της παγκοσμιοποιημένης καπιταλιστικής αγοράς επιβάλλουν την ανάπτυξη της ελεύθερης αγοράς της Υγείας. Αυτό πρακτικά σημαίνει την επιβολή σε όλο και μεγαλύτερη κλίμακα νεοφιλελεύθερων πολιτικών στο χώρο της Υγείας, την κατάλυση του κράτους πρόνοιας, την επιβολή μέτρων άμεσης και έμμεσης ενίσχυσης του Ιδιωτικού Τομέα Υγείας, την λειτουργία των υγειονομικών μονάδων με βάση Ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, ως καπιταλιστικών επιχειρήσεων.
Η καλή λειτουργία αυτών των επιχειρήσεων κρίνεται πια με εξωϊατρικά κριτήρια . Είναι βασικά η συμπίεση του συνολικού κόστους, η περιστολή των ελλειμμάτων, η εξοικονόμηση πόρων που υπαγορεύουν την εφαρμοζόμενη πολιτική.
Η αποδοτικότητα συναρτάται απόλυτα με το κόστος (cost-efficiency) που σαν δαμόκλειο σπάθη υψώνουν πάνω απ’ τα κεφάλια των εργαζομένων οι managers που εσχάτως θεσμοθετήθηκαν και στα Δημόσια νοσοκομεία, αποκτώντας λόγω του ρόλου τους τεράστιες εξουσίες. Η άσκηση αυτών των εξουσιών συνεπάγεται τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων σε επίπεδο οικονομικό και πολιτικό, μεταβάλλοντας τόσο τους όρους όσο και το χαρακτήρα της εργασίας των λειτουργών υγείας.
Ως τοποτηρητές του εκσυγχρονισμού και συντονιστές μιας σύγχρονης, ορθολογικής διαχείρισης των οικονομικών του νοσοκομείου οι managers, στα πλαίσια της γενικότερης πολιτικής της λιτότητας που εφαρμόζεται, είναι υποχρεωμένοι να επιβάλλουν περικοπές στον αριθμό των εργαζομένων στους μισθούς και τα επιδόματά τους, στον αριθμό των νοσοκομειακών κλινών, στο είδος και την ποσότητα των χρησιμοποιούμενων μηχανημάτων και υλικών της καθημερινής κλινικής, χειρουργικής και άλλης πράξης. Είναι υποχρεωμένοι να κάνουν οικονομία ακόμα και στις σύριγγες, τους δοκιμαστικούς σωλήνες, το εξοπλισμό των εργαστηρίων και γενικά σε ό,τι συνιστά τα λειτουργικά έξοδα του νοσοκομείου. Η ανθρώπινη Υγεία σήμερα εξαρτάται από παράγοντες όπως η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, οι συνθήκες εργασίας, η ανεργία, η περιβαλλοντική πολιτική, το κυβερνητικό χρέος, η διαφθορά των κυκλωμάτων της Υγείας5.
Σ’ αυτά τα πλαίσια διαμορφώνονται οι όροι μέσα στους οποίους προσφέρουν τις υπηρεσίες τους οι εργαζόμενοι, αλλά και το κλίμα μέσα στο οποίο ασκείται η Ιατρική. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, όπου και οι γιατροί εργάζονται πια με σύμβαση ορισμένου χρόνου, λειτουργώντας ως όμηροι της εργοδοσίας, η ίδια η ιατρική πράξη αλλάζει χαρακτήρα και εμπορευματοποιείται καθολικά, ενώ ο ασθενής αντιμετωπίζεται ως πελάτης (client).
Η τεράστια πρόοδος της βιοτεχνολογίας και γενικά της ιατρικής γίνεται μοχλός της καθολικής εμπορευματοποίησης της υγείας. Υπολογίζεται ότι τα κέρδη των εταιρειών βιοτεχνολογίας από την εκμετάλλευση του ανθρώπινου γονιδιώματος θα φτάσουν το 2005 στα 110 δισεκατομμύρια δολάρια, τη στιγμή που το 1998 ήταν 20-30 δις.1
Μια άλλη πλευρά αυτής της καθολικής εμπορευματοποίησης του αγαθού της Υγείας είναι και η αλόγιστη υπερσυνταγογράφηση απ’ τους γιατρούς και η υπερκατανάλωση φαρμάκων απ’ τους ασθενείς. Κατά τον E. Zarifian6, η συνταγογράφηση αυξάνεται κατά 20% το χρόνο, ενώ το 40% των φαρμάκων κάθε είδους που αναγράφονται στις συνταγές πετιούνται στα σκουπίδια από τους ίδιους τους ασθενείς, που αρνούνται, για διάφορους λόγους να τα καταναλώσουν.
Με βάση μελέτες που έχουν δημοσιευθεί7, αποδεικνύεται ότι οι γιατροί των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής υπερσυνταγογραφούν αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται ανθεκτικά στελέχη, να αυξάνεται η διάδοση των λοιμώξεων και να επιβαρύνεται η υγεία όλου του πληθυσμού.
Οι πιέσεις που ασκούνται πάνω στους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων για να συνταγογραφούν αφειδώς και ουσιαστικά καθ’ υπόδειξη των εταιρειών είναι πολύ μεγάλες. Γίνονται ακόμα μεγαλύτερες όσο αναπτύσσεται το marketing των εταιρειών, που διαμορφώνει και μέσα στο κοινό τους κατάλληλους όρους για την προώθηση των φαρμάκων που “πιάνουν” στην αγορά. Και αυτό το εξασφαλίζουν συνήθως, οι μεγάλες εταιρείες, προϊόντα συγχωνεύσεων μεγάλης κλίμακας, που βγαίνουν νικήτριες στο παιχνίδι του άγριου, θεμιτού ή αθέμιτου ανταγωνισμού με τις αντίπαλες εταιρείες.
Σε κάποιες περιπτώσεις προωθούνται στην αγορά φάρμακα και μάλιστα πολύ ακριβά για νόσους που μπορούν ν’ αντιμετωπισθούν αποτελεσματικότερα με άλλες θεραπευτικές μεθόδους.8
Στο χώρο του φαρμάκου όλα κινούνται με βάση τους νόμους της ελεύθερης καπιταλιστικής αγοράς όπου κυριαρχεί η μάχη των τιμών, το marketing, οι προμήθειες, οι δωροδοκίες, ο διαρκής πόλεμος για νέους πελάτες και νέες αγορές φαρμάκων, η κατευθυνόμενη συνταγογράφηση, η δημιουργία τεχνητών αναγκών και διεύρυνσης της αγοράς συγκεκριμένων φαρμάκων.
Όπως μαθαίνουμε απ’ το Διαδίκτυο9, οι φαρμακευτικές εταιρείες δαπανούν 5 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο για να στέλνουν ιατρικούς επισκέπτες στα ιδιωτικά ιατρεία. Στα γραφεία της εταιρείας φυλάσσεται ο φάκελος κάθε γιατρού, με πληροφορίες για τα χόμπι του, τα ονόματα των μελών της οικογενείας του, τις προτιμήσεις του, μουσικές, γαστρονομικές, ακόμα και ενδυματολογικές. Με βάση αυτό το φάκελο οι ιατρικοί επισκέπτες είναι πάντα έτοιμοι να προσφέρουν στο συγκεκριμένο γιατρό μικρά και μεγάλα δώρα, βιβλία, computers, κλιματιστικά, αεροπορικά εισιτήρια, κρουαζιέρες, εκδρομές, συνδρομές σε περιοδικά, εγγραφές σε συνέδρια, ακόμα και προμήθεια για την συνταγογράφηση συγκεκριμένου φαρμάκου.
Μέσα απ’ την ευγένεια και το χαμόγελο του ιατρικού επισκέπτη περνά συνήθως το πιο επιθετικό marketing των φαρμακευτικών εταιρειών.
Υποτάσσοντας τα πάντα στο κυνήγι του κέρδους οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν διστάζουν να βάζουν σε δεύτερη μοίρα εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές. Ενδεικτική είναι η στάση των εταιρειών Glaxo Smith Kline που έσυραν στις αρχές του 2001 στα δικαστήρια τις κυβερνήσεις της Νότιας Αφρικής και άλλων αφρικανικών χωρών για να τις εμποδίσουν να πατεντάρουν σε φτηνά σκευάσματα τα φάρμακα τους ενάντια στον ιό του AIDS. Πρέπει να αναφέρουμε ότι απ’ τα 34 εκατομμύρια ανθρώπων που έχουν μολυνθεί απ’ τον ιό του AIDS τα 25 εκατομμύρια ζουν στην νοτίως της Σαχάρας Αφρική και απ’ αυτούς μόνο 25.000 πάσχοντες παίρνουν φαρμακευτική αγωγή. Οι υπόλοιποι αφήνονται στην τραγική μοίρα τους γιατί δεν έχουν ούτε οι ίδιοι αλλά ούτε και οι κυβερνήσεις τους τη δυνατότητα να πληρώσουν τις υπέρογκες τιμές που οι εταιρείες επιβάλλουν σ’ αυτά τα φάρμακα.10 Τη δίκη βέβαια την έχασαν κάτω απ’ τη διεθνή κατακραυγή και τις κινητοποιήσεις των ακτιβιστών. Το πρόβλημα όμως σχετικά με τη στάση και το ρόλο τους για την αντιμετώπιση της ασθένειας παραμένει εξαιρετικά σοβαρό. Άλλωστε οι ανισότητες στο χώρο της Υγείας, τόσο μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών χωρών όσο και μεταξύ των τάξεων κάθε χώρας αποτελούν πλευρές του φαινομένου της εμπορευματοποίησης της Υγείας και βαθαίνουν όσο αυτή παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις. Όπως δείχνει καθαρά το παράδειγμα της Ελλάδας η διαρκής υποχρηματοδότηση των υπηρεσιών Υγείας από το κράτος και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι οι κύριοι παράγοντες δημιουργίας των τεράστιων ανισότητων σε βάρος των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων. Όπως αποδεικνύεται από σχετική έρευνα της Σχολής Δημόσιας Υγείας που έγινε σε συνεργασία με το University College of London για λογαριασμό της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας11 οι ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία στην Ελλάδα (αυτές δηλαδή που προέρχονται κατευθείαν από την τσέπη των ασθενών και αφορούν ιατρικές επισκέψεις, εργαστηριακές εξετάσεις και φάρμακα) ξεπερνούν το 45% των συνολικών δαπανών. Οι επισκέψεις στα απογευματινά εξωτερικά ιατρεία που θεσμοθετούνται με τον νόμο Παπαδόπουλου για την υγεία και επιβαρύνουν τους ασθενείς, θα αυξήσουν ακόμα περισσότερο αυτές τις δαπάνες, ακυρώνοντας στην πράξη την ίδια την έννοια της δημόσιας περίθαλψης. Φυσικά η μερίδα του λέοντος πηγαίνει στα χέρια των φαρμακευτικών εταιρειών που εισάγουν όλο και πιο ακριβά φάρμακα στην αγορά καταφέρνοντας ν’ αυξάνουν διαρκώς τους προϋπολογισμούς τους, για να ξεπεράσουν σε κάποιες περιπτώσεις, τους προϋπολογισμούς ακόμα και ολόκληρων χωρών.
Η απόλυτη κυριαρχία των φαρμακευτικών εταιρειών στο χώρο της Υγείας και οι τρομακτικές επιπτώσεις της πάνω στην ανθρώπινη υπόσταση σκιαγραφούνται καθαρά στην έκθεση μιας Επιτροπής της γαλλικής κυβέρνησης υπό την Simone Weil, που επιδόθηκε τον Γενάρη του 1995 στον καθηγητή Zarifian και τόνιζε ότι “αν δεν αλλάξει η κατάσταση μπορούμε ν’ αναγγείλουμε την έκρηξη της φαρμακολογικής ιατρικοποίησης της ανθρώπινης ύπαρξης”12.
Φυσικά αυτή η φαρμακολογική ιατρικοποίηση δεν είναι παρά μια μόνο πλευρά του φαινομένου που χαρακτηρίζει την εποχή του καπιταλισμού. O Michel Foucault αποκαλεί αυτό το φαινόμενο “απεριόριστη ιατρικοποίηση”.13
Με βάση το ρόλο τους οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν καταφέρει να ελέγχουν μεταξύ άλλων και δύο πολύ κρίσιμους τομείς της Ιατρικής, την εκπαίδευση και την έρευνα. Αυτές σε τελευταία ανάλυση, καθορίζουν τις ανάγκες, τα κριτήρια, τους τομείς, το κλίμα ακόμα και τη νοοτροπία των εκπαιδευόμενων γιατρών. Αναλαμβάνοντας υπό τη χορηγία τους την οργάνωση συνεδρίων, συμποσίων, ημερίδων έρχονται να υποκαταστήσουν το ρόλο του Πανεπιστημίου, του Νοσοκομείου, των ιατρικών εταιρειών. Προβάλουν ως εκπαίδευση του γιατρού ακόμα και τις πληροφορίες για το συγκεκριμένο φάρμακο που διοχετεύουν στην αγορά, εξυπηρετώντας ουσιαστικά τις ανάγκες της διαφήμισής του.
Οι δραστικές περικοπές που επιβάλουν οι κυβερνήσεις στη χρηματοδότηση των πανεπιστημιακών ερευνητικών μονάδων, παράλληλα με το αυξημένο κόστος της νοσοκομειακής περίθαλψης των φτωχών και παραμελημένων αρρώστων στις πανεπιστημιακές κλινικές που εξακολουθούν να δέχονται άπορους, οδηγούν στο κλείσιμό πολλών από αυτές.
Τα πανεπιστημιακά ερευνητικά ιατρικά κέντρα των Η.Π.Α. έχουν λόγω περικοπών μειώσει το προσωπικό τους και τις δυνατότητες διεξαγωγής ερευνών. Εξαιτίας όλων αυτών των δυσκολιών στην έρευνα αλλά και στην εκπαίδευση των γιατρών, των νοσηλευτών, των εργαζόμενων γενικά στο χώρο της Υγείας 125 απ’ αυτά τα κέντρα προορίζονται να κλείσουν, όπως αναφέρεται σε editorial του Lancet.14
Από την άλλη μεριά η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται από τις πανεπιστημιακές κλινικές υποβαθμίζεται διαρκώς. Οι δραστικές περικοπές του προϋπολογισμού τους, στα πλαίσια της συμπίεσης από τους managers του κόστους των υπηρεσιών τους, οδηγούν πολλούς καθηγητές και ερευνητές στο να τα εγκαταλείπουν, περνώντας στον αδρά αμειβόμενο ιδιωτικό τομέα. Πολλοί ερευνητές γίνονται διευθυντές σε φαρμακευτικές εταιρείες. Σε κάποιες περιπτώσεις η έρευνα περνά στα χέρια των εταιρειών μέσα από άτυπες συμφωνίες ανάμεσα σ’ αυτές και τα πανεπιστήμια.15 Αυτή η κατάσταση έχει τραγικές επιπτώσεις στους φοιτητές που βλέπουν να μειώνεται ο χρόνος της διδασκαλίας και της κλινικής άσκησής τους και να πέφτει το επίπεδο των σπουδών τους, ενώ παραδίνονται ανυπεράσπιστοι στις σειρήνες της προκατασκευασμένης γνώσης των φαρμακευτικών εταιρειών. Οι μεγαλύτερες από αυτές υπογράφουν συμβόλαια με ιδιωτικούς ερευνητικούς οργανισμούς χρηματοδοτώντας ερευνητικά πρωτόκολλα και θέτοντας υπό τον έλεγχό τους τα αποτελέσματα των ερευνών και τη δημοσίευσή τους. Είναι ευνόητο ότι η εγκυρότητα και η αξιοπιστία αυτών των ερευνών είναι αμφισβητήσιμη, όπως κατά καιρούς καταγγέλλεται, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις από κάποιους θαρραλέους επιστήμονες. Γιατί πρωταρχικό μέλημα των φαρμακευτικών εταιρειών δεν είναι η ανάπτυξη της ιατρικής έρευνας και της επιστήμης, αλλά η προώθηση εκείνης της επιστημονικής ανακάλυψης που θα οδηγήσει στην κατασκευή ενός αποτελεσματικού φαρμακευτικού σκευάσματος, που “θα πιάσει” στην αγορά. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο οι εταιρείες έχουν αρχίσει να χρηματοδοτούν οι ίδιες την έρευνα, αναπτύσσοντας τον δικό τους ερευνητικό τομέα, παύοντας πια να χρηματοδοτούν πανεπιστημιακά ερευνητικά κέντρα. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστό της χρηματοδότησης των κλινικών δοκιμασιών από φαρμακευτικές εταιρείες σε πανεπιστημιακά κέντρα έπεσε από 80% το 1991 σε 40% το 1998.15
Είναι φανερό ότι μ’ αυτούς τους όρους η ιατρική εκπαίδευση και έρευνα υποτάσσονται κι αυτές στη λογική της εμπορευματοποίησης της Υγείας, καθιστώντας πρακτικά ανέφικτη την αυτοτελή τους ανάπτυξη και εκθέτοντάς τες στους κινδύνους που συνεπάγονται οι πολιτικές επιλογές εκείνων που σχεδιάζουν και υλοποιούν τις πολιτικές Υγείας. Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο σοβαρή σε περιόδους κρίσης, σαν την σημερινή, που οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές εφαρμόζονται στον τομέα της Υγείας, ακόμα και από κεντροαριστερές κυβερνήσεις. Οι υποχρηματοδοτήσεις, ο κατακερματισμός των πεδίων έρευνας, τα διαπλεκόμενα δημιουργούν σήμερα ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον για την έρευνα σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. “Οι συνέπειες της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης και της έρευνας πάνω στη Δημόσια Υγεία είναι ακόμα άγνωστες. Αν οι δυνάμεις της αγοράς επηρεάζουν την εκπαίδευση και την έρευνα με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζουν την περίθαλψη τότε η πρόγνωση είναι ζοφερή”, τονίζεται σε ειδική ανάλυση των αποτυχιών της αγοράς πάνω στην Ιατρική στις Η.Π.Α.16
Η κρίση της Ιατρικής
Στην περίοδο της χρηματιστηριακής παγκοσμιοποίησης στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα οι δραματικές αλλαγές που συντελούνται στο χώρο της Υγείας μέσα από την κυριαρχία της Διαχείρισης της Περίθαλψης (managed Care) μεταβάλλουν και τον ίδιο το χαρακτήρα της Ιατρικής.17
Έτσι, από την Ιατρική της ασθένειας, της εποχής της νεωτερικότητας (18ος, 19ος μέχρι αρχές 20ου αιώνα) και διαμέσου της Ιατρικής της Υγείας, της μεταπολεμικής εποχής του κεϋνσιανού κράτους πρόνοιας, έχουμε περάσει σήμερα σε μια Ιατρική που χαρακτηρίζεται από την αντίληψη της “διαχείρισης της βλάβης”. Όπως αναλύει ο Σ. Μιχαήλ στο κείμενό του “Εξουσία και Υγεία”17 μπορούμε να διακρίνουμε τρία επιστημολογικά μοντέλα της Ιατρικής της νεωτερικότητας. Το πρώτο, στην αυγή του καπιταλισμού, εποχή της εκβιομηχάνισης, είναι το μοντέλο της Ιατρικής της ασθένειας, όπου η Ιατρική αποβλέπει βασικά στην ίαση της ασθένειας του πάσχοντος ατόμου, με κύριο στόχο την αναπαραγωγή της εργατικής του δύναμης. Αυτή η Ιατρική θεμελιώνεται στη διάκριση παθολογικού – φυσιολογικού, ενώ η προσέγγιση της ασθένειας γίνεται μέσα από την αναζήτηση της αιτίας της στη βάση της λογικής αιτίου – αιτιατού.
Μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο η ανασυγκρότηση του καπιταλιστικού κόσμου με βάση το κεϋνσιανό οικοδόμημα του Bretton Woods και η εγκαθίδρυση του Κράτους Πρόνοιας στη Βρετανία σημαδεύουν τη μετάβαση στο νέο μοντέλο της Ιατρικής, την Ιατρική της Υγείας. Τώρα πια η προσοχή εστιάζεται στο φυσιολογικό, το υγιές. Ως Υγεία ορίζεται η πλήρης βιοψυχοκοινωνική ευεξία, ή αλλιώς η αρμονική λειτουργία ενός οργανισμού προσαρμοσμένου στο περιβάλλον, ενώ αναζητούνται οι παράγοντες που θέτουν σε κίνδυνο (risk factors) αυτήν την προσαρμογή.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης πάνω στα συντρίμμια της μεταπολεμικής άνθησης, διαμορφώνεται το μοντέλο της Ιατρικής της διαχείρισης της βλάβης που παίρνει τη θέση της Ιατρικής της Υγείας της προηγούμενης περιόδου.
Η μη υγιής, η διαταραγμένη συμπεριφορά είναι εκείνη που βλάπτει στον ένα ή τον άλλο βαθμό το άτομο και το κοινωνικό περιβάλλον, αποτελεί μια μορφή διαταραχής και η αντιμετώπισή της αποβλέπει στη μείωση αυτής της βλάβης (harm reduction). Σ’ αυτήν ακριβώς τη λογική εντάσσονται τα προγράμματα συντήρησης της εξάρτησης, μέσα από τη νόμιμη χορήγηση μεθαδόνης, ναλτρεξόνης, βουπρενορφίνης σε τοξικομανείς. Γι’ αυτό επιβάλλεται τόσο προκλητικά αυτή η πολιτική σε ευρωπαϊκή κλίμακα και στη χώρα μας. Κύριο μέλημα του συστήματος στα πλαίσια της ανάγκης διατήρησης της ομοιόστασης του είναι η εξασφάλιση των όρων “προσαρμογής” του ασθενούς στην κατάσταση που αντιμετωπίζει με το ελάχιστο δυνατό κόστος, για τον ίδιο και για την κοινωνία.
Οι νέες τεχνολογίες της Υγείας έρχονται να υπηρετήσουν αυτόν ακριβώς το στόχο. Η “Ιατρική για το Κέρδος” της εποχής της ύστερης παγκοσμιοποίησης δεν αποτελεί απλά και μόνο την ανατροπή του κεϋνσιανού μεταπολεμικού μοντέλου αλλά την άρνηση όλης της Κλινικής Ιατρικής της νεωτερικότητας. Η κεϋνσιανή πολιτική των κοινωνικών παροχών και του Κράτους Πρόνοιας, στα πλαίσια της οποίας αναπτύχθηκε η “Ιατρική της Υγείας”, επιβλήθηκε κατά την περίοδο που ακολούθησε το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τις συμφωνίες του Bretton Woods για την ανασυγκρότηση του καπιταλιστικού κόσμου και την άνθηση του. Ως κρατική πολιτική δεν ήταν παρά μια μορφή ανταπόκρισης στο αίτημα του κοινωνικού σώματος, που εκφραζόταν επιτακτικά από το εργατικό κίνημα, για την εξασφάλιση των όρων καλύτερης Υγείας για όλο τον πληθυσμό.
Σήμερα, εποχή της εξάντλησης της χρηματιστηριακής παγκοσμιοποίησης, η κοινωνική και οικονομική κρίση με τις δραματικές διαστάσεις που έχει πάρει, δεν αφήνει περιθώρια αναβίωσης κεϋνσιανών πολιτικών οποιουδήποτε τύπου, έστω και σε επιμέρους τομείς. Οι ανάγκες της οικονομίας της Υγείας σήμερα υπαγορεύουν βασικά νεοφιλελεύθερες πολιτικές, έστω κι αν είναι εμφανής σε όλα τα επίπεδα, η εξάντληση και η χρεοκοπία τους.
Μ’ αυτούς τους όρους πραγματοποιούνται οι βαθιές αλλαγές του χαρακτήρα όλης της Ιατρικής που σημαδεύουν το θάνατο της Κλινικής Ιατρικής, όπως ασκούνταν κατά την περίοδο της εφαρμογής κεϋνσιανών μοντέλων. Απ’ το προηγούμενο μοντέλο η σημερινή Ιατρική διατήρησε δύο βασικά στοιχεία: την ενσωμάτωση της Ιατρικής στη μακροοικονομία και τη στρατηγική αρχή της Υγείας ως προσαρμογή στο βιο – ψυχο – κοινωνικό περιβάλλον. Η αντιμετώπιση του ασθενούς σήμερα διέπεται από τη λογική όχι της ριζικής ίασης της νόσου αλλά της καλύτερης δυνατής προσαρμογής του ασθενούς στην κατάστασή του, στην αποτελεσματικότερη και με το μικρότερο δυνατό κόστος διαχείρισή της. Αυτή η λογική διαμορφώνει μια νέα κατάσταση μεταβάλλοντας ποιοτικά το χαρακτήρα της σχέσης του ασθενούς με το θεραπευτή του (είτε είναι γιατρός είτε όχι).
Όπως αναλύει ο Michel Foucault13 η Ιατρική της νεωτερικότητας γεννιέται μέσα από μια ρήξη με την προνεωτερική Ιατρική και σημαδεύεται από τη γέννηση της Κλινικής και την ανάπτυξη της σχέσης θεραπευτή – θεραπευμένου, όπως τη γνωρίζαμε μέχρι τώρα. Η σύγχρονη Ιατρική που παίρνει, όπως είπαμε, το χαρακτήρα της Διαχείρισης της περίθαλψης σημαδεύεται από το θάνατο της Κλινικής και το τέλος της παραδοσιακής σχέσης θεραπευτή – θεραπευόμενου. Δεν είναι πια ο γιατρός που φέρει την ευθύνη της ιατρικής φροντίδας του ασθενούς, γιατί η σχέση γιατρού – ασθενούς διαμεσολαβείται από τις βιομηχανίες της Υγείας και τους managers. Τη θέση της παραδοσιακής σχέσης ασθενούς – ιατρού – νοσοκομείου ή ειδικής μονάδας, παίρνουν πια οι σχέσεις ανάμεσα σε αγοραστές και πωλητές υπηρεσιών υγείας, ανάμεσα σε εταιρείες ή συγκροτήματα εταιρειών και ιδιωτικούς, ασφαλιστικούς φορείς. Μέσα απ’ όλες αυτές τις διαμεσολαβήσεις, οικονομικής, κατά κύριο λόγο, φύσης, ο ίδιος ο ασθενής, το υποκείμενο της οδύνης, μετατρέπεται σε αντικείμενο εκμετάλλευσης και η ανταπόκριση στο αίτημα θεραπείας του καθορίζεται από το “τυφλό χέρι της αγοράς”, από κέντρα που βρίσκονται έξω απ’ το θεραπευτικό πλαίσιο, λειτουργούν στη βάση των νόμων της αγοράς και είναι ξένα και συχνά σε σύγκρουση με τις ανάγκες του “θεραπεύειν”. Η ίδια η θεραπευτική σχέση αλλάζει ποιότητα αναγόμενη τελικά στη σχέση συμπτώματος – φαρμάκου και με το θεραπευτή να περιορίζεται στο ρόλο του συνταγογράφου κάποιων φαρμάκων που συνήθως είναι “νέας γενιάς” και πανάκριβα και πληρώνονται απ’ την τσέπη του ίδιου του ασθενούς.
Στην εποχή μας η Ιατρική εισβάλει βίαια στην καθημερινή μας ζωή και σε κάθε πτυχή της επηρεάζοντας την καθοριστικά. Προσεγγίζοντας με τη δική της λογική – τη λογική του βιολογικού αναγωγισμού – κάθε έκφανση της συμπεριφοράς μας καταλήγει να ιατρικοποιήσει - - βιολογικοποιώντας - την ανθρώπινη ύπαρξη αλλά και το κοινωνικό σώμα στο σύνολό του. Η αναζήτηση των αιτίων της επιθετικότητας, της αυτοκτονικότητας ακόμα και της κοινωνικότητας, της θρησκευτικότητας και της ομοφυλοφιλίας σε νευρομυϊκές συνάψεις και γονίδια μπορεί να φορά το μανδύα της επιστημονικότητας στην πραγματικότητα όμως δεν υπηρετεί παρά τις ανάγκες του καπιταλιστικού συστήματος να επιβάλει με κάθε τρόπο, συμπεριλαμβανόμενης και της φαρμακευτικής καταστολής, τον έλεγχο πλατειών κοινωνικών στρωμάτων, όλων εκείνων που κάτω απ’ την πίεση της κρίσης αποκτούν μια συμπεριφορά αποκλίνουσα από τα όρια της κοινωνικής νόρμας. Βασική επιδίωξη του καπιταλιστικού συστήματος είναι η εξασφάλιση του κοινωνικού ελέγχου ολόκληρου του πληθυσμού σε επίπεδο ιδεολογικό και χρησιμοποιώντας όλους του μηχανισμούς του κράτους. Όπως αναλύει ο σπουδαίος μαρξιστής φιλόσοφος Ίστβαν Μέσσαρος “Στην πορεία της ανθρώπινης εξέλιξης η λειτουργία του κοινωνικού ελέγχου έχει αποξενωθεί από το κοινωνικό σώμα και έχει μεταφερθεί μέσα στο Κεφάλαιο, το οποίο έχει, μ’ αυτόν τον τρόπο, αποκτήσει την εξουσία να ομαδοποιεί τους ανθρώπους μ’ ένα δομικό / λειτουργικό τρόπο, με κριτήριο τη μεγαλύτερη ή μικρότερη συμμετοχή στον αναγκαίο έλεγχο πάνω στην παραγωγή και τη διανομή”18. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια της άσκησης ολοένα μεγαλύτερου κοινωνικού ελέγχου από το καπιταλιστικό κράτος στην υπηρεσία του Κεφαλαίου, αναπτύσσεται σήμερα η κρίση της Ιατρικής. Η τεχνοκρατική λογική της διαχείρισης της Περίθαλψης και ο βιολογικός αναγωγισμός δεν είναι παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: της βιοπολιτικής της εξουσίας σήμερα, δηλαδή του ελέγχου των αντιστάσεων του κοινωνικού σώματος σε συνθήκες οικονομικο – κοινωνικής κρίσης, του ελέγχου της συμπεριφοράς και των αναγκών των ατόμων, της προσαρμογής των σωματικών και ψυχικών λειτουργιών τους στις ανάγκες της κυρίαρχης εξουσίας και στους απρόσωπους μηχανισμούς του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι επιχειρούμενες σήμερα επεμβάσεις στο ανθρώπινο γονιδίωμα και οι τράπεζες γενετικών δεδομένων. Μέτρο της κρίσης της Ιατρικής στην εποχή μας γίνεται το χάσμα, που διαρκώς βαθαίνει, ανάμεσα στις επιστημονικές και τεχνολογικές προόδους από τη μια και τους τρομερούς περιορισμούς που η σημερινή κρίση επιβάλλει στις δυνατότητες αποτελεσματικής ίασης των ασθενειών στην κλίμακα όλου του πλανήτη.
Β΄ ΜΕΡΟΣ
Η κρίση της Ψυχιατρικής
Στη σημερινή εποχή της όψιμης παγκοσμιοποίησης, η συχνότητα των ψυχιατρικών διαταραχών και γενικά των προβλημάτων υγείας έχει αυξηθεί πολύ. Το 11,5% της παγκόσμιας επιβάρυνσης των ασθενειών προέρχεται από νευροψυχιατρικές παθήσεις και παθήσεις της ψυχικής υγείας. Η κατάθλιψη μόνο ευθύνεται για το 4,2% της παγκόσμιας επιβάρυνσης των ασθενειών και αυξάνεται σε 5,8% αν συνυπολογισθεί η αυτοκτονία.19 Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως σημειώνονται 1 εκατομμύριο αυτοκτονίες το χρόνο.21 Ο επιπολασμός αυτών των προβλημάτων, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας20, είναι μεγαλύτερος (σχεδόν διπλάσιος) στις πλούσιες χώρες σε σχέση με τις φτωχές. Με βάση την επίσημη κρατική Έκθεση για την Υγεία στις Η.Π.Α.22, ένας στους πέντε Αμερικάνους το χρόνο υποφέρει από μια διαγνώσιμη ψυχική διαταραχή και το 50% του πληθυσμού θα παρουσιάσει μια τέτοια διαταραχή κατά τη διάρκεια της ζωής του.21
Παράλληλα, μεγαλώνουν οι ανισότητες στην Υγεία ανάμεσα στους πλούσιους και φτωχούς. Το 20% του πληθυσμού του πλανήτη, που ζει με εισόδημα μικρότερο τους ενός δολλαρίου την ημέρα παρουσιάζει, κατά την Π.Ο.Y.21 τα υψηλότερα ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας. Με βάση αυτή τη ζοφερή εικόνα στο χώρο της Ψυχικής Υγείας οι ειδικοί συμπεραίνουν ότι “η παγκοσμιοποίηση είναι κακή για την ψυχική υγεία”23.
Αλλά και η Ψυχιατρική, η Επιστήμη που ασχολείται με τα προβλήματα της Ψυχικής Υγείας, μέσα στις συνθήκες της Παγκοσμιοποίησης, βρίσκεται κι αυτή σε κρίση, που διαρκώς βαθαίνει. Η κρίση αυτή εκφράζεται τόσο στο επίπεδο της επιστημολογίας όσο και στο επίπεδο της οργάνωσης των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας.
Αυτό που κυριαρχεί σήμερα στο χώρο της Ψυχιατρικής είναι το βιοϊατρικό μοντέλο.
“Η Ψυχιατρική έχει αναλάβει να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν την διάγνωση και τη θεραπεία της ψυχικής διαταραχής και να θέσει τα ζητήματα της συμπεριφοράς στα οποία πρέπει να δώσει απάντηση η βιολογία ούτως ώστε να υπάρξει μια ρεαλιστικά προχωρημένη κατανόηση των ανώτερων ψυχονοητικών λειτουργιών”, κατά τον Kandel.24
Καθώς βιολογικοποιείται η Ψυχιατρική έρχεται πιο κοντά στη Νευρολογία. Οι ορίζοντές της περιορίζονται ασφυκτικά μέσα σε ταξινομητικά συστήματα τύπου DSM και διαγνωστικές πρακτικές, δομημένες συνεντεύξεις και σταθμισμένα ερωτηματολόγια.
Η επίσημη πρόταση του Spitzel25 το 1989 να απαλειφθεί ο όρος “οργανική ψυχική διαταραχή” διαπνεόταν από τη λογική ότι αφού ολόκληρη η Ψυχιατρική είχε γίνει οργανική ο συγκεκριμένος όρος ήταν πια περιττός. Απ’ αυτό το πνεύμα του βιολογισμού διαπνέεται και το επίσημο σύστημα ταξινόμησης των ψυχικών διαταραχών, το Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM), που ξεκινώντας απ’ την Αμερική επιβλήθηκε διεθνώς, φτάνοντας ήδη στην 4η έκδοσή του (DSM – IV). Σ’ αυτό το σύστημα οι βιολογικοί παράγοντες είναι αιτιολογικά ισχυροί ενώ οι ψυχοκοινωνικοί δεν είναι.26
Όπως τονίζει ο Θ. Καράβατος27 η “λύση” που επεβλήθη στη δεκαετία του ’80 ήταν ο αθεωρητισμός του DSM-III, που επιχειρούσε να “απαντήσει” στην κρίση νομιμοποίησης του ως τότε αμερικανικού μοντέλου Ψυχιατρικής μέσω του (θεωρητικότατου βέβαια) φιλοσοφικού πραγματισμού και του αιτιοπαθογενετικού του αγνωστικισμού, “εξοβελίζοντας” ταυτόχρονα την ψυχοπαθολογία στο όνομα μιας “περιγραφικής σημειολογίας”. Στο εξής το κυνήγι της “αντικειμενικότητας” θα επιβληθεί με την ψυχομετρική προσέγγιση της υποκειμενικής εμπειρίας”.
Με βάση αυτό το βιοϊατρικό, θετικιστικό μοντέλο της Ψυχιατρικής, ο ψυχικά πάσχων αντιμετωπίζεται ως ένα σύνολο συμπτωμάτων, αποκομμένων από τον άνθρωπο, την ιστορικότητα και την πολυπλοκότητα της ύπαρξής του. Δεν εξετάζεται η θέση του μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι, οι σχέσεις του, το νόημά που αυτά τα συμπτώματα έχουν για’ αυτόν. “Εγκαταλείποντας την ψυχοπαθολογία χάσαμε τον ασθενή και την ιστορία του”, λέει ο G. Tucker.28
Αυτό που με κάθε τρόπο επιδιώκεται είναι βασικά η “επιδιόρθωση της βλάβης”, η διαχείριση του προβλήματος ψυχικής υγείας του ασθενούς με τέτοιο τρόπο ώστε o ίδιος να μην αποτελεί πρόβλημα.
Είναι φανερό ότι το επιστημολογικό μοντέλο της ψυχιατρικής κινείται στον άξονα του κυρίαρχου ιατρικού μοντέλου και γίνεται μέρος της κρίσης του. Η λογική αυτού του μοντέλου είναι γραμμική, ντετερμινιστική, ατομοκεντρική και μηχανιστική. Ντετερμινιστική γιατί λειτουργεί με βάση την αρχή αιτίου – αιτιατού, με το αίτιο αναζητούμενο κάπου στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ατομοκεντρική γιατί η διαταραχή προσδιορίζεται κατά κύριο λόγο από ελλείμματα και δυσλειτουργίες του συγκεκριμένου ατόμου. Μηχανιστική γιατί δεν παίρνει σοβαρά υπόψη το χαρακτήρα, το μέγεθος, τις συνέπειες της αλληλεπίδρασης ατόμου και περιβάλλοντος (οικογενειακού, κοινωνικού, φυσικού).
Το χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι ότι αυτός ο βιολογισμός πηγαίνει χέρι – χέρι με τη ψυχολογικοποίηση του κοινωνικού και του πολιτικού μέσα σε μια απελπισμένη και αδιέξοδη αναζήτηση κοινωνικότητας του τραγικά αποξενωμένου σύγχρονου ανθρώπου.
Πρόκειται, όπως λέει ο Robert Castel, για μια α – κοινωνική κοινωνικότητα, μια ζωή που αναλώνεται σε ψυχολογικούς στόχους και ψυχοθεραπευτικές τεχνικές, σύγχρονες μορφές κοινωνικής αλλοτρίωσης, μορφές χειραγώγησης με στόχο την αύξηση της αποδοτικότητας των ανθρώπων που γίνονται έτσι πιο πειθαρχημένοι στους νόμους της αγοράς. Ακριβώς γι’ αυτό και οι μεγάλες πολυεθνικές στις ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις επιδίδονται με ζήλο στη χρησιμοποίηση τέτοιων τεχνικών για τα στελέχη τους.
Έτσι, τα κοινωνικά προβλήματα αντιμετωπίζονται ως ιατρικά προβλήματα. Αφού το πνεύμα της Ιατρικής είναι βιολογικό η βιολογική διαφορετικότητα έρχεται να επικυρώσει την ηθική και κοινωνική κατωτερότητα του διαφορετικού, νομιμοποιώντας την περιθωριοποίηση, τη ρατσιστική στάση, τον κοινωνικό δαρβινισμό.
Αλλά η συνυφασμένη με το βιολογισμό ψυχιατρικοποίηση μπορεί να μην αφορά μόνο “αποκλίνουσες” από τη νόρμα συμπεριφορές. Μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην ψυχιατρικοποίηση της απελπισίας, που γεννά η κρίση. Αυτή η τάση διαγράφεται καθαρά στη Γαλλία σήμερα, δίνοντας τεράστιες διαστάσεις στα ήδη υψηλά ποσοστά ψυχικών διαταραχών που δημιουργούνται μέσα σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Είναι γνωστό και έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η συχνότητα των ψυχικών διαταραχών αυξάνεται σε περιόδους κρίσης.29 Μέσα σ’ αυτό το κλίμα καλείται σήμερα η επίσημη Ψυχιατρική να δώσει λύσεις στα προβλήματα Ψυχικής Υγείας του πληθυσμού.
Οι λύσεις όμως που προτείνει είναι μονοσήμαντες. Περιορίζονται βασικά στα ψυχοφάρμακα, κατά προτίμηση “νέας γενιάς”, σε διάφορους συνδυασμούς μεταξύ τους και σε τεράστιες, συνήθως, ποσότητες ή και στον εγκλεισμό του ασθενούς στο άσυλο, δημόσιο ή ιδιωτικό, για να ηρεμήσει και να μη δημιουργεί προβλήματα. Ο εγκλεισμός όμως δεν κάνει τίποτα άλλο από το να αναπαράγει τη χρονιότητα, μέσα από την έκθεση του ασθενούς στον πρόσθετο κίνδυνο του ιδρυματισμού. Σε κάποιες περιπτώσεις, όχι συχνά βέβαια, η φαρμακοθεραπεία συμπληρώνεται και από κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία. Με ψυχοθεραπεία ή και χωρίς αυτήν τα φάρμακα προκαλούν σχεδόν πάντα μια βελτίωση της κατάστασης και κάνουν δυνατή την έξοδο του ασθενούς απ’ το ψυχιατρείο. Η συνέχεια είναι προκαθορισμένη. Ακολουθεί κάποια υποτροπή και νέα εισαγωγή στο ψυχιατρείο, για να επαναληφθεί το γνωστό φαινόμενο της “περιστρεφόμενης πόρτας”. Η θεραπευτική παρέμβαση των ψυχιάτρων και των άλλων θεραπευτών – με εξαίρεση ίσως τους κοινωνικούς λειτουργούς – στην οικογένεια είναι συνήθως υποτυπώδης έως ανύπαρκτη, η ευαισθητοποίηση της κοινότητας επίσης.
Στον άλλο πόλο της θεραπευτικής φαρέτρας βρίσκονται οι “εναλλακτικές ιατρικές θεραπείες” που βρίσκονται σε άνθιση κυρίως στην Αμερική και αποτελούν μια ακραία έκφραση του ανορθολογισμού, που κυριαρχεί στην εποχή μας. Όλες αυτές, στις διάφορες μορφές τους, δεν δέχονται ότι υπάρχει αντικειμενική αλήθεια στην επιστήμη και ισχυρίζονται ότι έχουν το δικαίωμα και τη δυνατότητα να κατασκευάσουν τη δική τους αλήθεια στη γλώσσα.
Μ’ αυτούς τους όρους είναι φυσικό να έχει χάσει πια η Ψυχιατρική την ελκτική της δύναμη και τη γοητεία της. Από τα στοιχεία της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας φαίνεται ότι ο αριθμός των ειδικευόμενων ψυχιάτρων στην Αμερική διαρκώς μειώνεται. Οι λόγοι πρέπει να αναζητηθούν σε πολλά επίπεδα. Σύμφωνα με την ΑΡΑ, η προσέγγιση των ψυχικών λειτουργιών με όρους βιολογίας, η ανάληψη των ψυχοθεραπειών από μη – ψυχιάτρους, υ υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας μέσα στη λογική της μείωσης του κόστους δημιουργούν ένα κλίμα που αποτρέπει τους φοιτητές της Ιατρικής από την επιλογή της ψυχιατρικής ειδικότητας.
Στην Γαλλία επίσης ο αριθμός των νοσοκομειακών ψυχιάτρων διαρκώς μειώνεται. “Στις μεγάλες βιομηχανικές χώρες η Ψυχιατρική έχει πάρει το δρόμο της εξαφάνισης”, λέει ο Jean Pierre Vignat30.
Και στην Ελλάδα; Κατά τον καθηγητή Γ. Χριστοδούλου, ο Έλληνας Ψυχίατρος πάσχει από κρίση ταυτότητας. Ο ρόλος του κυμαίνεται από το ρόλο του ψυχολόγου σ’ αυτόν του συνταγογράφου31. Αυτό που χαρακτηρίζει κατά κύριο λόγο την ελληνική Ψυχιατρική είναι η εισαγωγή από το εξωτερικό των βιοϊατρικών, ψυχιατρικών μοντέλων, που ήρθαν να εφαρμοσθούν από ανεπαρκείς, στην πλειοψηφία τους, επιστήμονες στο δημόσιο και τον ιδιωτικό χώρο. Η Ψυχιατρική συνυπάρχοντας μέχρι τη δεκαετία του ’90 περίπου με τη Νευρολογία, ως μια ειδικότητα (Νευρολογία – Ψυχιατρική), ερχόταν να επικυρώσει και έτσι να θεσμοποιήσει την αδιαμφισβήτητη οργανικότητα της ψυχικής διαταραχής. Και αυτός ο τύπος της Ψυχιατρικής ασκούνταν μέσα σ’ ένα σύστημα Ψυχικής Υγείας εντελώς αναχρονιστικό, δυσλειτουργικό, με απόλυτη υπεροχή του ασύλου απέναντι στις λίγες, διάσπαρτες, εξωνοσοκομειακές δομές, διαρκώς υποχρηματοδοτούμενο από το κράτος και υποβαθμιζόμενο.
Η κρίση λοιπόν της ψυχιατρικής που παίρνει αυτή τη συγκεκριμένη μορφή στην Ελλάδα, και άλλες, ανάλογες μορφές διεθνώς, απαιτεί άμεσα λύση. Ποια μπορεί να είναι αυτή; Μήπως με το να διευρύνει το πεδίο της και να “πατάει με το ένα πόδι στις βιολογικές επιστήμες και με το άλλο στις ψυχοκοινωνικές”, όπως προτείνει ο καθηγητής Ψυχιατρικής Γ. Χριστοδούλου;30
Σε μια προβοκατόρικη προσφώνηση του στο βασιλικό κολέγιο του Λονδίνου ο Guze απηύθυνε προς όλους το ρητορικό ερώτημα (μη περιμένοντας βέβαια απάντηση): “Biological Psychiatry. Is there any other kind? Και η απάντηση του Leon Eisenberg: “Social Psychiatry. Is there any other kind?”.32
Αλλά η μεγάλη πρόκληση παραμένει αναπάντητη. Το ζήτημα δεν είναι ο συγκερασμός, η εκλεκτικιστική σύνθεση των δύο προσεγγίσεων αλλά η διαλεκτική τους σύνθεση.
Το ψυχοπαθολογικό γεγονός, γεγονός βαθιάς ανθρώπινης οδύνης, αποτυπώνει με ιδιαίτερο και μοναδικό για τον καθένα τρόπο, μια παθολογία που αντανακλά κοινωνικές, πρώτ’ απ’ όλα, αντιφάσεις. Το ψυχικό αποτελεί μια εγγραφή, ιδιαίτερη και μοναδική για τον καθένα, του κοινωνικού στο ατομικό.
Η Ψυχιατρική επιστήμη σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση της αποκρυπτογράφησης σε όλα τα επίπεδα αυτής της εγγραφής, των αναγκαίων διαμεσοποιήσεων και των πιθανών εκτροπών της. Ως Επιστήμη του Ανθρώπου, για να είναι συνεπής με αυτό το χαρακτήρα της, οφείλει να λειτουργεί σε σύγκρουση με το κυρίαρχο θετικιστικό, βιοϊατρικό μοντέλο, μέσα απ’ το οποίο, όπως αναλύσαμε παραπάνω, επιδιώκεται – προς όφελος φυσικά της κυρίαρχης τάξης πραγμάτων – η ομαλοποίηση της συμπεριφοράς του ατόμου και η ψυχιατρικοποίηση των κοινωνικών προβλημάτων. Διαφορετικά, κινδυνεύει να ενσωματωθεί και αυτή στο σύστημα και να μετατραπεί σε εργαλείο καταπίεσης και κοινωνικού ελέγχου.
Απ’ αυτή την άποψη, το μέλλον της θα κριθεί από τον τρόπο, με τον οποίο θα μπορέσει να κάνει τη ρήξη της με το κυρίαρχο επιστημολογικό μοντέλο, υπερβαίνοντας τον παλιό εαυτό της. Αυτή όμως η υπέρβαση δεν αφορά μόνο το βιολογισμό. Αφορά εξίσου και το κυρίαρχο σήμερα μοντέλο της “Ιατρικής για το κέρδος”.
‘’Το εκκρεμές της Ψυχιατρικής θεωρίας εξακολουθεί να ταλαντεύεται μεταξύ ψυχολογικού και βιολογικού πόλου. Οι σημερινές οικονομικές δυνάμεις το ωθούν προς το βιολογικό αναγωγισμό ενώ τελικά η σημαντική πρόοδος των ψυχοκοινωνικών και νευροβιολογικών γνώσεων στον τομέα μας θα αποδώσει στο επίπεδο της φροντίδας των ασθενών, εφόσον αρθούν οι περιοριστικοί έλεγχοι στην εφαρμογή αυτών των γνώσεων στα οικονομικά των υπηρεσιών’’ τονίζει ο L. Eisenberg.32
Αυτό ακριβώς το σημείο που καθορίζεται από τις οικονομικές ανάγκες των υπηρεσιών υγείας, βάσει της αρχής του “cost – efficiency” γίνεται το σημείο τομής των δύο ομόκεντρων κύκλων, του βιολογικού αναγωγισμού της Ψυχιατρικής και της “Διαχείρισης της Περίθαλψης” στα πλαίσια της “Ιατρικής για το Κέρδος”.
Η διαχείριση της περίθαλψης βρίσκεται στα χέρια εταιρειών που επιδιώκουν με κάθε τρόπο να μειώσουν το κόστος των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Ένας απ’ αυτούς τους τρόπους – έχουν βρει πολλούς μέχρι τώρα – είναι η μείωση του χρόνου που διαρκεί η θεραπεία, είτε πρόκειται για εσωτερική νοσηλεία είτε για εξωτερική παρακολούθηση. Όμως, όπως έδειξε μεγάλη έρευνα που έγινε από μια εθνική ομάδα μελέτης από το 1993 μέχρι το 1995 και αφορούσε 3,9 εκατομμύρια άτομα με ιδιωτική ασφάλιση, οι περικοπές των δαπανών, που έγιναν για να μειωθεί το κόστος, κατέληξαν στο να περιορίσουν την πρόσβαση των ασθενών στην περίθαλψη, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της νόσου.33 Ενδεικτικά του μεγέθους του προβλήματος είναι τα στοιχεία που δίνει η επίσημη κρατική Έκθεση για την Υγεία στις Η.Π.Α.21, με βάση την οποία τα δύο τρίτα σχεδόν των ανθρώπων που υποφέρουν από κάποια μορφή ψυχικής διαταραχής δεν απευθύνονται στις αρμόδιες υπηρεσίες και δεν αναζητούν θεραπεία. Οι λόγοι είναι πολλοί και περιλαμβάνουν από το φόβο του στιγματισμού από την οικογένεια και τους φίλους, μέχρι την αδυναμία πρόσβασης στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, γιατί δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη και δεν διαθέτουν τα χρήματα που κοστίζει.
Το σύστημα οργάνωσης των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας που εφαρμόζεται σήμερα σε πολλές πολιτείες της Αμερικής και τείνει να εξαπλωθεί διεθνώς στηρίζεται στη συνδυασμένη λειτουργία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα34. Η χρηματοδότηση παραμένει αρμοδιότητα του Δημοσίου ενώ η ευθύνη για την παραγωγή ή την παροχή υπηρεσιών στο σύστημα Ψυχικής Υγείας ανήκει κατά κανόνα σε ιδιωτικούς, κερδοσκοπικούς και μη οργανισμούς. Οι ρόλοι της διαχείρισης του όλου συστήματος και της κατάστρωσης πολιτικής διαμοιράζονται μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού. Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο που προέρχεται από το Harvard Medical School34, “η ιδιωτικοποίηση του συστήματος ψυχικής υγείας έχει προχωρήσει από την παραχώρηση σε ιδιόκτητους οργανισμούς παροχής φροντίδας του δικαιώματος να παρέχουν φροντίδα σε άτομα με ψυχικές διαταραχές στην ανάθεση της διαχείρισης ολόκληρων συστημάτων φροντίδας σε ιδιωτικούς κερδοσκοπικούς οργανισμούς”.
Φαίνεται πως τέτοια μοντέλα επιχειρεί να εισάγει και η ελληνική κυβέρνηση στο χώρο της ψυχικής υγείας στα πλαίσια της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. Αυτό, το κάποτε πολλά υποσχόμενο εγχείρημα ξεκίνησε στη δεκαετία του ’70 με το ιταλικό παράδειγμα, ως ανατροπή του θεσμού του ψυχιατρικού ασύλου, για να καταλήξει σήμερα, με το ελληνικό παράδειγμα, ως διαδικασία υλοποίησης από ιδιωτικές, βασικά, εταιρείες με τη σύμπραξη του Δημοσίου ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων (Ψυχαργώ κ.λ.π.) που αφορούν κατά κύριο λόγο τη δημιουργία εξωνοσοκομειακών δομών για τη μετεγκατάσταση σ’αυτές των νοσηλευόμενων στα ψυχιατρικά άσυλα ασθενών. Σ’ αυτά τα πλαίσια, η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση έχει πάρει το χαρακτήρα της απονοσοκομειοποίησης, της συρρίκνωσης δηλαδή του αριθμού των κλινών, των μεγάλων ψυχιατρείων – κατά το πρότυπο της ρηγκανικής απονοσοκομειοποίησης της δεκαετίας του ’70 – χωρίς ουσιαστικό αντίκρυσμα στην Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση των ασθενών, που εξακολουθούν να ψευδο – συντηρούνται - προνοιακά – χωρίς δουλειά, χωρίς κοινωνικά και ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς προοπτικές ζωής.
Στη μεταμοντέρνα εκδοχή της βέβαια η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση μπορεί να πάρει και μια άλλη μορφή, όπως αυτή της εφαρμογής κοινοτικών προγραμμάτων, αναγκαστικής φαρμακοθεραπείας των ασθενών, στο σπίτι τους. Τα προγράμματα αυτά, που αποκαλούνται PACT (Programs of Assertive Community Treatment) χρηματοδοτούνται από φαρμακευτικές εταιρείες και λειτουργούν στα πλαίσια της ΝΑΜΙ35 (National Alliance for the Mentally Ill) και εφαρμόσθηκαν στην Βρετανία.
Περιλαμβάνουν καθημερινή διανομή ψυχοφαρμάκων στα σπίτια, κάτω απ’ τις αυστηρές οδηγίες εισαγγελικών λειτουργών με έμφαση στην ανάγκη “φαρμακευτικής συμμόρφωσης” (medication compliance). Η βιομηχανία των ψυχοφαρμάκων έχει θέσει ως στόχο την επέκταση της ΝΑΜΙ και τη λειτουργία μέχρι το 2002 προγραμμάτων PACT παντού.
Μ’ αυτόν τον τρόπο – και με τη διαμεσολάβηση των φαρμακευτικών εταιρειών αλλά και της δικαστικής αρχής – ακυρώνονται τα ατομικά δικαιώματα του ασθενούς, ο ρόλος της οικογένειας και των στηριγμάτων στην κοινότητα ενώ η διαδικασία της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης ανάγεται τελικά σε μια προσπάθεια εξάλειψης ή ύφεσης της υπάρχουσας συμπτωματολογίας.
Το παραπάνω παράδειγμα, όπως και το ελληνικό δεν είναι παρά οι μορφές που παίρνει σήμερα η άρνηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην ουσία και το πνεύμα της, παρά τις τυπικές αναφορές σ’ αυτήν. Αποτελούν γι’ αυτό το λόγο δομικά στοιχεία της κρίσης της που δεν μπορεί να ξεπερασθεί παρά μόνο με ρήξεις και ανατροπές σε επίπεδο ιδεολογικό, κοινωνικό και πολιτικό.
Όπως τόνιζε ένας απ’ τους βασικούς πρωτεργάτες της ο Φράνκο Basaglia, ακόμα και η θεραπευτική πράξη έχει μια πολιτική διάσταση, που δεν εξαντλείται στην πολιτικοποίηση της θεραπευτικής τεχνικής – κάτι που έχει γίνει απ’ τη δεκαετία του ’70, μέσα από τις κολεκτίβες Ψυχασθενών, SPK, και άλλα, - αλλά που επιβάλει να ανακαλύπτουμε διαρκώς μέσα στην κλινική πράξη την πολιτική διάσταση της αντίθεσης ανάμεσα στην κοινωνική αποστολή του ψυχιάτρου και το ρόλο του ως φορέα κοινωνικού ελέγχου – ανάμεσα στην κοινωνική ενσωμάτωση της ψυχιατρικής ως Επιστήμης και τη δύναμη της θεωρίας της, τη δυνατότητα ανάπτυξης της, μια δυνατότητα που εμπεριέχει το στοιχείο της κοινωνικής κριτικής και της κοινωνικής ανατροπής.
“Καθήκον μας είναι η δημιουργία μιας κριτικής συνείδησης που θα είναι σε θέση να κατανοήσει την ανθρώπινη οδύνη, πριν αυτή αποκρυσταλλωθεί σε αρρώστια”, τονίζει εύστοχα η Ontario Basaglia.
Κινούμαστε λοιπόν όλοι οι λειτουργοί της Ψυχικής Υγείας μέσα στο χώρο του πολιτικού, διαρθρωμένου όπως μια υπόσχεση ή μια σχέση προς την ετερότητα, όπως λέει ο Jacques Derrida.36 Το συμβάν αυτής της υπόσχεσης, διαδραματίζεται στη μοναδικότητα ενός εδώ και τώρα ρήξης και ανατροπής σε όλα τα επίπεδα (επιστημολογικό, θεσμικό, κοινωνικό). Και αυτή η ρήξη μπορεί να γίνει μόνο όταν η λύση της κρίσης της Ψυχιατρικής γίνει υπόθεση ενός κοινωνικού κινήματος χειραφέτησης.
Μπορεί να γίνει μόνο όταν οργανωθεί σε όλα τα επίπεδα η αντίστασή μας στις δυνάμεις της βιοεξουσίας. Μόνο μ’ αυτούς τους όρους μπορεί να μην επιβεβαιωθεί ο αρθρογράφος του περιοδικού Lancet, που διακήρυσσε το 1997 πως “το μέλλον της Ψυχιατρικής είναι ζοφερό”.37
Γιατί είναι πια φανερό πως η ίδια η βιοεξουσία έχει φτάσει στα όρια της. Η παγκοσμιοποίηση των αντιφάσεων του συστήματος που τη γέννησε και την αναπαράγει σε όλο και μεγαλύτερη κλίμακα την έχει κάνει ασύμβατη με την ίδιες τις ανάγκες της ζωής.
Έτσι, μαζί με τους όρους της γενικευμένης παρακμής αναπτύσσονται και οι όροι της καθολικής αντίστασης σ’ αυτήν ως μόνη δυνατότητα επιβίωσης της κοινωνίας. Και είναι το τεράστιο μέγεθος αυτής της αντίστασης, όπως εκφράστηκε στο Σηάτλ, την Πράγα, τη Νίκαια, τη Γένοβα και αλλού που γίνεται το μέτρο της Ελπίδας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. “Poverty Inequality and Health” edited by David A. Leon and Gill Walt, Oxford University Press, 2000
2. Σ. Μιχαήλ “Τεχνολογίες της Υγείας και Τεχνολογίες Εξουσίας στην όψιμη παγκοσμιοποίηση”, Τετράδια Ψυχιατρικής Νο 72, 2000
3. Σ. Μιχαήλ “Κόστος vs Ζωή”, ανακοίνωση στο 2ο Συνέδριο Ψυχοογκολογίας, 1998
4. Vicenzo Navarro “Dangerous to your health Capitalism in health care”, 1993 Monthly Review Press
5. Dying for Growth: Global Inequality and the Health of the Poor, edited by Jim Yong Kim, Joyce V. Millen Alec Irwin and John Gershman, Common Courage Press.
6. E. Zarifian “Les paradis plein la tete ” ed. Odile Jacob, 1998
7. Betrayal of trust: The Collapse of Global Public Health, by Laurie Garett, Hyperion
8. K. Μάτσα “Η υπερσυνταγογράφηση στην καθημερινή κλινική πράξη” Τετράδια Ψυχιατρικής, Νο 74, 2001
9. Project Censored Org “Drug companies Influence doctors and health Organizations to Push Meds. 4-8-2001
10. Animal liberators against Glaxo. www. Technopunx. Co. uk. For NVDA news and Links 17/2/2001.
11. Εφημερίδα “Καθημερινή” - 18/11/2001
12. Εφημερίδα Le monde 30/3/96
13. Michel Foucault “Crise ou crise de l’ anti – medecine?” Dits et Ecrits II, 1976 – 1988, Quatro Gallimard 2001, σ. 41
14. Περιοδικό Lancet – editorial – 13/5/2000
15. “New England Journal of Medecine” May 18, 2000, editorial by Mareia Angell, MD
16. W.T. Whitney “Market failures in US Medecine” Monthly Review, February 2001, σ. 41 - 45
17. Σ. Μιχαήλ “Κοινωνία και Εξουσία” Επαναστατική Μαρξιστική Επιθεώρηση Νο6, 2001
18. Istvan Meszaros “Beyond Capital” Merlin Press, 1995, p. 878
19. World Health Organization. The world health report 1999: making a difference Geneva, Switzerland: World Health Organization, 1999 (available from the World Wide Web: http//www.who. int/whr/1999/enreport htm/
20. R. G. Wilkinson “Unhealthy societies: the afflictions of inequality”, London England: Routledge 1996
21. World Health Organization. The world health report 1995: bridging the gaps. Geneva, Switzerland: World Health Organization, 1995
22. Mental Health: A report of the Surgeon General, Dec 16, 1999. Available on line at www. Surgeon general. com.
23. Arthur Kleinman, “ Mια ψυχιατρική προοπτική για τις παγκόσμιες αλλαγές”. “Harvard Review of Psychiaty”, ελληνική έκδοση, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2001, Vol. 9, number 1, σελ. 74-77
24. Eric Kandel “A new intellectual framework for Psychiatry” Amer. J. of Psychiatry 1998: 155:4
25. RL Spitzer et al “Now is time to retire the term “organic mental disorders” American Journal of Psychiatry 1992, 149, 2, 240-244.
26. David H. Brendel MD, PhD “πολυπαραγοντική αιτία πρόκλησης των ψυχικών διαταραχών: μια πρόταση βελτίωσης του DSM” “Harvard Review of Psychiatry”, ελληνική έκδοση Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2001, Vol 9, Number 1, σελ. 69-73
27. Θ. Καράβατος “Φρενολογώντας στη “δεκαετία του εγκεφάλου” “Ψυχιατρική και Σπουδές του Ανθρώπου” τομ.Β, εκδ. Θεραπευτήριο Ν. Σπινάρη, Κοζάνη 2000.
28. G. Tucker “Putting DSM – V in Perspective” Editorial, American Journal of Psychiatry, 1998, 155,2, 159-161
29. R. Warner “Recovery from Schizophrenia, Psychiatry and Political Economy” Routledge 1994
30. Jean Pierre Vignat “La Psychiatrie et son avenir’’ Nervure, Tome III, No 4, Mai 1990
31. Γ. Χριστοδούλου “Ο ρόλος του Ψυχιάτρου” “Ψυχιατρική” 7/3/1996
32. L. Eisenberg “The social construction of the human brain” American Journal of Psychiatry, 1995, 152, 1563-75
33. Douglas L. Leslie, Ph D. and Robert Rosenbech, m.d. “Shifting to Outpatient Care? Mental Health Care Use and Cost under Private Insurance” Am J. Psychiatry, 1999:156:1250-1257
34. Julie D. Dahome, BA και Richard G. Frank Ph. D “Ξεχωριστά προγράμματα υγείας της Συμπεριφοράς του Medicaid: μια νέα γενιά αποφάσεων ιδιωτικοποίησης”. Harvard Review of Psychiatry, ελληνική έκδοση Μάιος Ιούνιος 2001, vol. 8, number 5, σελ. 39-51
35. Drug Companies Influence Doctors and Health Organizations to Push Meds - http – project cencored. Org. – 4-8-2001.
36. J. Derrida “ Πολιτική και Φιλία”, εκδ. “Εκκρεμές”, 1996
37. Περιοδικό “Lancet” 1997. 349, 9057, 965 “The crisis in Psychiatry’’ – editorial
Έπεσα στα χέρια ειδικών που με απροσανατόλισαν και με ξεπουπούλιασαν οικονομικά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχω μια κόρη 14 ετών που έχει μαθησιακές δυσκολίες. Δεν γράφει στραβά ή ανάποδα, διαβάζει κανονικά, δεν μπορεί να μάθει/ αποστηθίσει/ συλλέξει σημαντικά στοιχεία/ συνοψίσει/ επιλέξει κυριότερά του (ο,τιδήποτε φανταστείτε) μπροστά σε μια σελίδα βιβλίου του σχολείου, κυρίως ιστορίας ή γεωγραφίας.
Λόγω της δυσκολίας της σε κάθε σχολείο επιλέγει να κάνει παρέα μόνο με προβληματικά/ παραβατικά παιδιά και μας φέρνει πάντα μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα που μας σπρώχνουν σε απελπισμένες πράξεις (αλλαγή σχολείου, αλλαγή "ειδικών" κλπ). Ότι χαρίσματα έχει φροντίζει με κάθε τρόπο να τα εξαφανίσει, προκειμένου να μη διαφέρει στην προβληματική φίλη της (φρόντισε να ξεχάσει τα πορτογαλικά της, αποπειράται να κάνει το ίδιο στα γαλλικά της, στράβωσε τα μπροστινά της δόντια για να βάλει σιδεράκια όπως η φίλη της, καθόταν με τα γόνατα να συγκλίνουν προς τα μέσα και να ενώνονται ώστε να στραβώσουν ενώ η ίδια παλιάέτρεχε με τα δυνατά πόδια της σαν δρομέας, προσπαθεί σε πάρτυ να τρώει τούρτα ενώ τη σιχαίνεται κλπ).
Έχει μεγάλη κλιση στο μπαλέτο και στο πιάνο (όπου μαθαίνει και προετοιμάζει περισσότερα από ότι της δίνεται κλπ) Μακάρι να υπήρχε ένας κόσμος που να μπορούσε να αξιοποιήσει αυτά τα ταλέντα χωρίς να χρειάζονται και οι λοιπές γνώσεις. Δυστυχώς έχω παρακολουθήσει προφορικές εξετάσεις του ΑΣΕΠ για πρόσληψη καθαριστριών από το δημόσιο και για λόγους συναγωνισμού τις ρώταγαν τι γνωρίζουν για τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Οι θεραπευτικές εισηγήσεις των ειδικών στα χέρια των οποίων έπεσα και με αφαίμαξαν ήσαν (δεν είναι όλες οι απόψεις του ίδιου ατόμου):
- Δεν έχει δυσλεξία (Λες και υπάρχει ένας διαχρονικά ισχύων ορισμός της δυσλεξίας.Και εγώ είχα δυσλεξία τα χρόνια μου και την αντιμετώπισαν με το ξύλο και τον εξευτελισμό).
- Θα ασχοληθούμε με την προσωπικότητά της μόνο. (Δεν μου απαντάνε όμως στο ερώτημά μου "Δέστε δημοσίευμα της Καθημερινής υπάρχουν ορισμένες μέθοδοι για να μαθαίνουν τα δυσλεκτικά παιδιά. Γιατί αυτές τις μεθόδους να τις ανακαλύψουμε εμείς -μαζί με τους κατάλληλους ειδικούς - όταν η κόρη μου θα είναι 26 ετών και όχι τώρα;
- Αφήστε τη να μείνει στην ίδια τάξη. Καλό θα της κάνει( Όμως εγώ έχει διαβάσει διάφορα βιβλία και άρθρα για τη δυσλεξία, και πουθενά δεν λέει ότι θεραπεύεται με το να μείνει το παιδί στην ίδια τάξη).
- Πηγαίνετε στον τάδε που είναι ειδικός στο να προετοιμάζει δυσλεκτικά παιδιά στο σχολείο και στο τέλος τους περνάει η δυσλεξία. Πήγα και πέρασα τη χρονιά με άθλιες συνθήκες. Ο ειδικός κάθε φορά απήύδηζε προσπαθώντας να της μάθει κάτι, δεν τα κατάφερνε, έλεγε ότι η κόρη μου κουράστηκε και "έχει κατεβάσει τα ρολλά" και μου έδινε μερικές σελίδες γεμάτες με κείμενο το οποίο εγώ ο μή ειδικός θα αναλάμβανα να της τα περάσω στο μυαλό -σαν να ήταν ένα φάξ - προτού κοιμηθεί το βράδυ.
- Να κάνετε οικογενειακή θεραπεία. Εσείς η κόρη σας και η γυναίκα σας. Θα είμαι εγώ και ένας άλλος συντονιστής. Γιατί ο άλλος (ο μπακαλόγατος); Γιατί έτσι γίνεται η ομαδική θεραπεία. Μπορείτε κυρία μου να μου δείξετε σε ένα από τα βιβλία της ομαδικής θεραπείας που έχετε στη βιβλιοθήκη σας να αναφέρει ότι θα υπάρχει και δεύτερος θεραπευτής; Έτσι γίνεται στην Ελλάδα. Και τι με αυτό; Και στη Βραζιλία σε ορισμένες περιοχές κάνουν βουντού. Πόσο θα κοστίσει; 140 η συνεδρία (70 αυτή και 70 ο ειδικευόμενος μπακαλόγατος). Τι λέτε κυρία μου;(Και η θεραπεύτρια καπνίζει σαν φουγάρο μπροστά στην κόρη μου χωρίς να ζητάει συγγνώμη ή άδεια, παρόλο που απαγορεύεται από το Υπουργείο Υγείας. Σκέψου να προστεθεί και ο μπακαλόγατος που να καπνίζει τσιμπούκι!)
- (στη γυναίκα μου) Να μετάσχετε σε ομαδική θεραπεία (σε ένα κατερειπωμένο σπίτι). Θα είναι γονείς παιδιών; Όχι αποκλειστικά, μπορεί μερικοί να είναι γονείς αλλά μπορεί και να μην είναι. Θα το σκεφτώ. Προτού φύγετε, παρακαλώ να με πληρώσετε. 150 Ευρώ. Θα σας ετοιμάσουμε την απόδειξη την επόμενη βδομάδα, να τη ζητήσετε από την κυρία Βάνα.
- Δεν έχει μαθησιακά προβλήματα. Είναι ιδιοφυϊα η κόρη σας. Εσείς οι γονείς έχετε πρόβλημα. Θα πρέπει να κάνετε ατομικές θεραπείες ο καθένας σας. Και η κόρη μας; Η κόρη σας δεν έχει τίποτα. 120 Ευρώ. Θα μου δώσετε απόδειξη; Όχι, δεν δίνω αποδείξεις, είμαι πανεπιστημιακός. τότε και εγώ δεν πληρώνω. Μα μου φάγατε την ώρα.. Λυπάμαι. Ωραία θα σας δώσω απόδειξη για 30 ευρώ. Τότε και εγώ θα σας πληρώσω 30 ευρώ.
Σας παρακαλώ, μπορείτε να μου δώσετε κάποια κατεύθυνση ως προς το τι να κάνω; Η κόρη μου με τόσες επισκέψεις και τέτοια παραπληροφόρηση δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει. Ακόμα και αν είμαστε φοβεροί εγκληματίες η γυναίκα μου και εγώ (φανταστείτε με να είμαι σαν τον Αυστριακό!), πάλι υπάρχει υποχρέωση των ειδικών να τη βοηθήσουν σήμερα και όχι όταν γίνει 26 ετών. Οι ειδικοι της έχουν βάλει στο μυαλό ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στις σχέσεις μας και γι' αυτό εκείνη δεν μπορεί να μάθει τη μετάφραση των Αρχαίων.
Φυσικά (στην Ελλάδα πάντα έχουμε συμβουλές και επιχειρήματα) μπορεί να πεί κανείς «γιατί δεν πάτε σε κάποιο ειδικό κέντρο του δημοσίου για τα παιδιά που έχουν μαθησιακά προβλήματα;» Σε αυτούς τους φορείς αν δοκιμάσετε να τηλεφωνήσετε για να κλείσετε ραντεβού, θα πάρετε την απάντηση ότι έχετε σειρά προτεραιότητας για να σας δουν μετά από ένα χρόνο. Δοκιμάστε!
Αν προσφύγετε στο Συνήγορο του Πολίτη σας απαντούν ότι α) "ναι μεν η ιατρική περίθαλψη είναι συνταγματικό σας δικαίωμα, αλλά εδώ υπάρχει αντικειμενική αδυναμία, όπως δηλώνουν οι συγκεκριμένοι φορείς", β)"μπορείτε να κάνετε αγωγή αποζημίωσης κατά του δημοσίου για παραλείψεις των οργάνων του, με βάση το άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα εάν θεμελιώσετε τη βλάβη που υπέστη η κόρη σας από την παράλειψη...
Η αγωγή εκδικάζεται μετά από 3 1/2 με 4 χρόνια και αν υπολογίσουμε ότι στην καλύτερη περίπτωση κερδίσετε, το δημόσιο θα κάνει έφεση και αναίρεση οπότε μπορείτε να έχετε την απόφαση που θα σας δικαιώνει τελεσίδικη μετά από 7-8 περίπου χρόνια.
Βέβαια δεν είναι εύκολο να έκτέλέσετε απόφαση κατά του δημοσίου, οπότε μπορείτε να προσφύγετε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Στρασβούργο), αλλά θα πρέπει να προσέξετε να ασκήσετε την προσφυγή εντός 6 μηνών από την έκδοση της τελεσίδικης απόφασης (μετά από αναίρεση κλπ). Η εκκρεμοδικία κρατάει περίπου 8-10 χρόνια και μάλλον θα κερδίσετε την υπόθεση με μια συμβολική αποζημίωση, εκτός αν στο μεταξύ ο αρμόδιος φορέας αποφασίσει να καλέσει την κόρη σας για εξέταση..".
Αγαπητέ ανώνυμε είχα αντίστοιχα προβλήματα με το τρίτο μου παιδί στα 12, το πήγα στους ειδικούς του Δημόσιου τομέα δεν πλήρωσα δραχμή ,συνεργαστικα μαζί τους και είμαι απόλυτα ικανοποπιημένος. Δεν καταλαβαίνω όλη αυτή τη φούρκα που τα βρίσκετε όλα μαυρα. Η μη εκδοση φορολογικών αποδείξεων που καταγγέλετε ανωμύμως είναι παραβίαση του φορολογικού κώδικα και σίγουρα θα έχετε κάποια στοιχεία να την τεκμηριώσετε αφου βλέπω ήδη έχετε συμβουλευτεί τα της διένεξης με την νομική οδό. Η ανατροφή ενός παιδιού δεν είναι μόνο οι εύκολες ή δύσκολες προφορικές εξετάσεις των δυσλεκτικών που σε μερικές περιοχές της χώρας έχει καταγγελθεί στο τύπο ότι έχουν γίνει παραμάγαζο διαφθοράς πχ στην Μυτιλήνη....
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπητέ Διόνυσε,
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο point ήταν ότι τα παραπάνω παράσιτα με την ιδιότητα του ψυχολόγου/ θεραπευτού έκαναν ό,τι έκαναν, αποπροσανατόλισαν εμένα και την κόρη μου, μας έφαγαν τον πολύτιμο χρόνο μας (ορισμένα πράγματα σημαντικά μπορούσαν να γίνουν αντί να ακούμε τις αηδίες των ψυχολόγων, ο χρόνος δεν είναι άπειρος) και το κυριότερο δεν υπήρξε το φιλότιμο να πεί κάποιος από αυτούς "Δεν έχω ιδέα για τα προβλήματα της κόρης σου και πως να τα χειριστώ, πήγαινε σε κάποιον άλλον".
Τώρα να τους δικαιολογούμε για το αίσχος αυτό με το αιτιολογικό ότι "εγώ τα είδα μαύρα" είναι απλά ένας εξωραϊσμός που φυσικά θα βοηθήσει το ίματζ των Ελλήνων ψυχολόγων, που αφού χαντακώσουν κάμποσους πελάτες, δεν πατάει ούτε γάτα πλέον στο "..ιατρείο τους" και δίνουν εξετάσεις για να προσληφθούν δακτυλογράφοι στη .. ΔΕΗ.
Ακου να σου πω ζημιογόνα ανώνυμη ΔΕΝ ΘΑ ΠΗΓΑΙΝΑ ΣΕ ΨΥΧΟΛΟΓΟ ΟΥΤΕ ΠΕΘΑΜΕΝΟΣ. Οι ειδικότητες ιατρικής είναι 39 πληροφορήσου για αυτές από ΙΣΑ ή Νομαρχία Αθηνών(φυσικά δεν είναι γιατροί αλλά απόφοιτοι ΤΕΙ Ή ιεκ), και σε παρακαλώ αν όντως μεγαλώνεις παιδί, ΣΟΒΑΡΕΨΟΥ, δεν παιζουν τις κουμπάρες με τα ψυχικά προβλήματα στα οποία δεν είμαι ειδικός. Συγνώμη για το "χειρουργικό" ύφος αλλά μερικές φορές είναι επωφελεία του ασθενούς καταλυτικό.
ΑπάντησηΔιαγραφήI have already red about it - don't remember what site it was. But the info is good.
ΑπάντησηΔιαγραφήhello everyone. i doubt that the author is right but i can not get rid of the feeling that no person in this world is perfect.
ΑπάντησηΔιαγραφήAs a matter of a fact this is not news for me. But still thanks to the author.
ΑπάντησηΔιαγραφήI will add your site to favorites. Great work!
ΑπάντησηΔιαγραφήThank you for the very interesting article. I will necessary come back to your site again.
ΑπάντησηΔιαγραφήI am from Luxembourg. And you know in our small country such topics are regarded from a different point of view :)
ΑπάντησηΔιαγραφήWhat do you think about WIKILEAKS?
ΑπάντησηΔιαγραφήHope for no silence
In other case I would say that the author is not right. But with such a good argumentation I fully agree.
ΑπάντησηΔιαγραφήIt is another piece of your great work. Your site is very interesting and I read your posts each time something new appears. Thanks for your work.
ΑπάντησηΔιαγραφήHello everyone. This site is growing more and more interesting with every new post.
ΑπάντησηΔιαγραφήHello. I like your site and your articles. Keep doing your great work.
ΑπάντησηΔιαγραφήYour site is the best I've ever found on the net. Very, really ver interesting. I will advise it to my friends.
ΑπάντησηΔιαγραφήIt's a very interesting topic for discussion. What do you think about it?
ΑπάντησηΔιαγραφή