Ηταν αγιάτρευτος....

ΗΤΑΝ ΑΓΙΑΤΡΕΥΤΟΣ

Τα έργα της ζωής καθοδηγούν και σκηνοθετούν έως και τα όρια του θανάτου μας, βιολογικού και λησμονιάς. Κάποιους ανθρώπους από την εκπομπή θετικών μηνυμάτων τους είναι γραφτό να τους θυμόμαστε και εμείς και η σπορά τους.
Ο Λάκης χρόνια πολλά γνωστός βοηθός σκηνοθέτη ζητούσε πάντα στα ανθρώπινα τον πάτο του πηγαδιού, όλη την αλήθεια όσο βαθειά και υγρή, ξερακιά ή δροσιστική και άν ήταν. Ακούγοντας το χαμόγελο της Τζοκόντας μου έρχεται πάντα στο μυαλό το βαθύ ειρωνικό του χαμόγελο , το γεμάτο ευγένεια βλέμμα τα σπαθάτα μάτια που σε τρυπούσαν πρώτα πριν αρχίσουν την ΅ανάκριση αιχμαλώτων πολέμου΅ για τα ερωτήματα που τον απασχολούσαν. Έπρεπε να εξαντλήσει τα όρια της τελειότητας, έπρεπε να δώσει πάντα το μήνυμα με τον πιο απλό τρόπο με το χωνί ,με το μεγάφωνο του φορτηγατζή Βέγγου που κατά λάθος εκπέμπει Θεοδωράκη μέσα στη χούντα, με τα μακρινά πλάνα του Καραβάν Σεράι των προσφύγων κολίγων που μάζεψε ο ίδιος προσωπικά πόρτα πόρτα με τα υποζϋγιά τους από 4-5 χωριά της Μακεδονίας μας.
Παιδί της φτωχολογιάς και της ανάγκης ανδρώθηκε σε μια κοινωνία διακρίσεων που μισούσε τους νέους της, τους έστελνε στις θάλασσες και τη μετανάστευση. Όσοι σήκωναν το κεφάλι με αξιοπρέπεια έβρισκαν δρόμο για ξερονήσια και πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Οι μπακαλόγατοι της αυλής των θαυμάτων ποτίζουν τη βιοπάλη τους με το άπιαστο όνειρο του Ελληνικού κινηματογράφου. Άλλοι στην οικοδομή ,άλλοι στον τουρισμό, όσοι μαστόροι έπιαναν τα χέρια τους και το μυαλό τους στις βοηθητικές δουλιές να λάμψουν τα αστέρια, τα φώτα της ράμπας, οι σκηνικές εικονίσεις και τα νοηματικά σκηνοθετικά πλάνα.
Μια φοβισμένη κοινωνία, βγαλμένη από βάθη του εμφυλίου πρέπει να επουλώσει τις πληγές της, να γελάσει ,να ελπίσει, να φκιάξει αρχές και όνειρο, να ...ψυχαγωγηθεί! Συγχρόνως έπρεπε να εκπληρώσει το χρέος απέναντι στους γονιούς , να σεβαστεί τις ρίζες και τις καταβολές όπως τα βρήκε από τους παλιούς.
Ξεκινά μια δημιουργική περιπέτεια σαν βοηθός σκηνοθέτη το 1959 στο ΅Ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο΅ του Αλέκου Σακελάριου και καταλήγει 37 χρόνια μετά ,πριν τη σύνταξη το 1996 Προς την ΅Ελευθερία΅ του Χάρη Παπαδόπουλου πάλι σαν βοηθός σκηνοθέτη. Ενδιάμεσα πολλές συμμετοχές στο μοντάζ και το σενάριο.
Εκτός από τον Αλέκο Σακελλάριο και τον Ντίνο Κατσουρίδη συνεργάζεται με Γιώργο Τζαβέλλα, Θάνο Σάντα, Ντίνο Δημόπουλο, Ερρίκο Θαλασσινό, Κώστα Καραγιάννη, Νίκο Φώσκολο, Θανάση Βέγγο, Ντίνο Δαδήρα, Τάκη Βουγιουκλάκη, Νίκο Περάκη, Κώστα Βρεττάκο, Πάνο Γλυκοφρύδη, Τάσο Ψαρρά, Τώνια Μαρκετάκη και άλλους λιγότερο γνωστούς σκηνοθέτες.
Άπειρες οι αμίμητες περιγραφές με πρωταγωνιστές από τους γνωστούς του αθάνατου ελληνικού σινεμά της δεκαετίας του 60, ακόμα περισσότερο με γραπτά και σχέδια για την καθαρτήρια πορεία της κοινωνίας, την επισήμανση συντηρητικών αγκυλώσεων ή την ώθηση προοδευτικών κατευθύνσεων. Μιλούσε για τη νέα αριστερά και την φανταζόταν σαν έφηβη στην ηλικία των παιδιών του, που πρέπει νάχουν εφόδια νάχουν γνώση και τίποτα να μην μπαίνει εμπόδιο στο δημιουργικό καλπασμό της στο μέλλον. Εμπνεύστηκε εκεί γύρω στο 2007 από τις πολιτικές κινήσεις του Αλέκου Αλαβάνου και το ραδιοφωνάκι του, που κουβαλούσε πάντα μαζί ήταν κολλημένο στο Κόκκινο 105,5 Αριστερά στα FM. Η αίσθηση της θυσίας του ηγετικού ρόλου απέναντι στο νέο και δημιουργικό ήταν το ζητούμενο για αυτόν ,η παρηγοριά στη βαριά νόσο του, το αίσθημα επιβίωσης και απαντοχής για ένα καλύτερο κόσμο που θάχε μέσα και το αντίστοιχο των αγαπημένων οικείων.
Είχε πάντα μέσα του τον πεσιμισμό της εποχής του. ΅Καλά διαδίδετε τις απόψεις σας από τα μπλόγκ αλλά να ξέρεις αν το σύστημα δει τον κίνδυνο θα σας τα κόψει,΅ προειδοποιούσε.
Δεν ρουφιάνεψε, δεν λούφαρε στη κρατική δουλειά του μέχρι την σύνταξη, διεκδίκησε ασφαλιστικά δικαιώματα του κλάδου των σκηνοθετών και όλοι επωφελήθηκαν από αυτό, δεν πήγε ποτέ να στηθεί σε βασιλόπιτα αναξιοπρέπειας να σφίξει το χέρι σε εκμαυλιστές πολιτευτάκους.
Όταν βρέθηκε από την ισχυρογνωμοσύνη του σε άποψη εν αδίκω για πολεοδομικές διαφορές, κάτι σαν χτηματικές διαφορές του παλιού καιρού, άνοιξε την πόρτα και βρέθηκε στο δρόμο, άστεγος χρονίως πάσχων και με ένα τσιγάρο πάντα στα κιτρινισμένα δάκτυλα. Έζησε και 14 ημέρες με μισό ευρώ στη τσέπη, δεν ζήτησε από τον αδελφό ήξερε να επιβιώνει με μαεστρία στη ζούγκλα των Αθηνών. Βρήκε μια αξιοπρεπή στέγη για ύπνο στους αστέγους του δήμου Αθηναίων, σιτίζονταν στην αυλή των θαυμάτων εκεί Πειραιώς και Σοφοκλέους χαμηλά παρέα με όλα τα αγκάθια της ψυχής μας, το δε ησυχαστήριο του ήταν το πατάρι κάποιου κεντρικού Mc Donald με φτηνό καφέ και ανεκτικούς υπαλλήλους.
΅Να μάθεις να ξεχωρίζεις τους άστεγους της τσιμεντούπολης, είναι παντού δίπλα σου δεν θέλουν να φανούν να προκαλέσουν, είναι ο καθένας μια ανθρώπινη ιστορία ,είναι ο καθένας μια ταινία, βράχε΅ έτσι με αποκαλούσε μάλλον από φιλοφρόνηση.
΅Όταν βλέπεις κακοντυμένο να κουβαλά πάνω από δύο σακούλες ογκώδεις, κουβαλάει το βιός του, σιγά μην νοιαστεί κανείς να τους καταλάβει τι τους πνίγει.....΅
΅Το νέφος ,τα μικροσωματίδια, η άκαυτη βενζίνη και η αρρύθμιστη χοληστερίνη΅ σαν τα δικά σου τα σουσούδια του απαντούσα περιπαιχτικά.
Τον είχα σταυρώσει να μιλήσει στα παιδιά του ή άλλους που θεωρούσε οικείους αλλά αυτός ήταν ο βράχος, τα παιδιά μου είναι στην εφηβεία, δίνουν εξετάσεις, χαίρομαι για την επιτυχία της μίας περιμένω ακόμα καλύτερα από την άλλη, δεν θα τους χαλάσω τα όνειρα με τα δικά μου. Μίλαγε σαν Οιδίποδας σαν νάχε κάνει τα εγκλήματα του αιώνα και κράταγε μυστικά κρυμμένα όσα θα τον πρόδιδαν....
Το μεγάλο μου όπλο να βρω τα εμφανή ευαίσθητα σημεία είχε αποτύχει, η δεκαπεντάχρονη γνωριμία μας έκανε την συνοίκηση στο ελεύθερο διαμέρισμα μου αναγκαία συνθήκη. Είχε αρχίσει χημειοθεραπεία στη καλύτερη κλινική του Σωτηρία, ήξερε από αδηφάγα σαράκια, χρειαζόταν φορτηγά όπως έλεγε τις πρωτείνες για να δουλέψουν τα φάρμακα. Ε λοιπόν κάτι η ψησταριά, κάτι η χύτρα ταχύτητας κάτι τα καροτόζουμα και τα φρούτα από την λαϊκή, είδα για 14 μήνες από κοντά και σύνολο 2,5 χρόνια μια μάχη στα μαρμαρένια αλώνια της αξιοπρέπειας, μια μάχη με την επάρατο σώμα με σώμα. 8 κύκλοι χημειοθεραπείας προσεκτικά διαλεγμένες από το καλύτερο επιτελείο ογκολόγων, ένας πειθαρχημένος ασθενής, μια ασφαλιστική εξυπηρέτηση και μέχρι τον 6 κύκλο το σαράκι κρατούσε και υποστρέφονταν ακτινολογικά και βιοχημικά.
Κρατούσε το δωμάτιο του 4ου στη Ψαρομηλίγκου 6 αλλά η μη χρήση του χαλασμένου ασανσέρ εξαντλούσε πολλές φορές τις τελευταίες ικμάδες ανάσας του. Η ευγνωμοσύνη του για τους ανθρώπους του Δήμου ήταν δεδομένη και ανεκτική ακόμα και εκεί που εγώ ισχυριζόμουν ότι τους εύρισκα ψεγάδια. Το δικό μου μεσημεριανό κατάλυμα ήταν για μαγείρεμα , ξεκούραση και πολύ πολύ κουβέντα.. Όταν δεν έτρωγε σε ένα κουτούκι στην Αχαρνών. 7 μήνες πριν την τελική κατάληξη εκεί χωρίσαμε τα τσανάκια μας. Κρατιόταν στις απόψεις του σταθερός, είχε ξεκόψει από τα οικογενειακά ,σπάνια έκλεινε ραντεβού στις κόρες του στο Διόνυσο, παρόλες τις παροτρύνσεις μου για το αντίθετο ,δεν ήθελε και η εικόνα μετά από χημειοθεραπεία με το αραιωμένο μαλλί να χαραχτεί στη μνήμη τους. Ζούσε μια προγραμματισμένη τελική διαδρομή με τους δικούς του όρους, με ελευθερία και αξιοπρέπεια.
Έναν Ιούνη ήρθε στο ΙΚΑ στητός ακόμα για κάτι τυπικό, κάτι ενισχυτικές ενέσεις και θυμάμαι το αποχαιρετιστήριο επίμονο βλέμμα του, ήξερε και ήξερα που πηγαίνει. Είχε πάρει τόσες ιατρικές πληροφορίες που μπορούσε να επεξεργαστεί και να ερμηνεύσει τι ακριβώς γινόταν μέσα του. Απλά είχε την επιτελική χάρη να αλλάζει τις τελευταίες σκηνές όπως αυτός και οι προβληματισμοί του έκριναν.
Αυτός ο κυνικός παρατηρητής των δρόμων της Αθήνας, του μετέωρου βηματισμού μιας επιπόλαιας χώρας, αδυνατούσε πια να γράψει σενάρια, να γκρινιάξει για το πλιάτσικο στις ιδέες του ιδίως από τηλεκαναλάκηδες συναδέλφους του, αδυνατούσε να δει από το φιλιστρίνι το μέλλον των παιδιών του. Η βιολογική φθορά είχε έρθει πρόωρα για ένα χρήσιμο κοινωνικά και δοτικό άνθρωπο. Είχε προδοθεί από ένα κολοτσίγαρο στα 67 του.
Δεν εφάρμοσα ποτέ την προτροπή του να ασχοληθώ με την αυλή των θαυμάτων με τους ξεχωριστούς αλλά παραμερισμένους ανθρώπους της Αθήνας μας. Ίσως γιατί έχω άλλα στέκια, ίσως γιατί δεν έχω τις αντοχές. Εσείς;

13-10-2009 Διόνυσος.