Ο ιατρός Ιωάννης Καποδίστριας.

Ο ΙΑΤΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Τον είπαν Άγιο της Πολιτικής, γιατί έδωσε άλλη διάσταση στην άσκηση της πολιτικής. Διορατικός, διπλωμάτης, οικονομολόγος, δημοσιολόγος παιδαγωγός με ετοιμότητα, ευθύτητα, και απλότητα στη σκέψη, λεπτότητα στους χειρισμούς, πανευρωπαϊκός και βιβλικός χαρακτήρας ο Ι. Καποδίστριας, ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας προκάλεσε πλήθος βιογράφων σαν μορφή της εποχής του και είθε να προκαλεί πάντα το ενδιαφέρον, τη σπουδή των ανεξάντλητων πτυχών του βίου του το παράδειγμα σε νεολαία, πολιτικούς και αυτούς ακόμα τους γιατρούς.
Έχει πολύ πνευματική τροφή ο βίος του Καποδίστρια. Άφησε πίσω του έργα, πολλά και θαυμαστά που αντέχουν στο χρόνο ακόμα στις μέρες μας.
«Κύβερνο τον αποκάλεσε ο Κωστής Παλαμάς. Κέρβερο και Τύραννο. Κέρβερο των Νόμων και του Χρέους, τύραννο σαν τον Οιδίποδα, λύτη των αινιγμάτων, σταματητή των συμφορών, ευεργέτη των απλών ανθρώπων (γιαυτούς ήταν πάντα ο μπάρμπα Γιάννης τους), ηγεμόνα αγαπητό, αλλά και ήρωα βασάνη που θα σταυρωθεί στον δικό του Κρανίου Τόπο, νέος Προμηθέας ή Χριστός» (1)
Την 10-2-1776 έχουμε την γέννηση του Ι. Καποδίστρια στην Κέρκυρα από τον κόμη Αντώνιο Μαρία Καποδίστρια και την Αδαμαντίνη Γονέμη, έκτο από τα εννέα παιδιά της οικογενείας. Από το 1794 έως το 1797 παρακολουθεί ιατρικές σπουδές στην Πάδουα και την Βενετία. Γνωστοί συμφοιτητές του ο Κωνσταντίνος Βαρδαλάχος και ο Κήρυκας Χαιρέτης. Παίρνει dottorato στις 10-6-1797 μετά από εξετάσεις σε ειδική επιτροπή. Καθηγητές του οι Caldani, Comparetti, Stratico, Decima. Εν τω μεταξύ στις 6-6-1796 έχουμε κατάληψη των Επτανήσιων από τους Γάλλους του Ναπολέοντα. Αποτέλεσμα αυτού είναι η κατάργηση της βενετσιάνικης αριστοκρατίας και συμβόλων της στη Κέρκυρα. Επέρχεται τότε οικονομική καταστροφή της οικογένειας Καποδίστρια.(2) Ηταν τυχαίο που ο Καποδίστριας σπούδασε γιατρός και μάλιστα επεμβασίας χειρουργός; Είναι γεγονός ότι το φημισμένο Πανεπιστήμιο της Πάδουας είχε σαφή προσανατολισμό στις ιατρικές επιστήμες. Η θέση του γιατρού στην οικογένεια των Καποδίστρια ανήκε στο δεύτερο υιό.(2). Τα γεγονότα πάντως μετρούν και αναφέρουν το Πανεπιστήμιο της Πάδουας, το λίκνο των ερευνών του Γαλιλαίου και των αταξιών του Καζανόβα το ιδανικό θερμοκήπιο για δημιουργία ανήσυχων, δυνατών από εμπειρίες και μόρφωση βλαστών Ελληνικών οικογενειών της Επτανήσου που είχαν την οικονομική δυνατότητα για σπουδές στο εξωτερικό.
Η εποχή του χαρακτηρίζεται από τις αναταραχές των Ναπολεόντειων πολέμων και κοινωνικών εξεγέρσεων. Η ιατρική της εποχής, που κατάφερε να τελειώσει ταχύρυθμα εντός διετίας, εξελίσσεται σε εξερεύνηση όλων των φυσιολογικών και παθολογικών λειτουργιών του ανθρώπινου σώματος. Όλη η επιστημονική μέριμνα και οξυδέρκεια στην υπηρεσία της διαγνώσεως, στην επεξήγηση νοσηρών φαινομένων και των αιτίων τους. Το μικροσκόπιο και οι νέες γνώσεις περι της κυκλοφορίας του αίματος, γίνονται εργαλεία των νεαρών Ασκληπιάδων και του Καποδίστρια. Συγχρόνως παρατηρείται θεραπευτική απραξία, η τέχνη του ιάσθαι δεν συμβαδίζει με την διαγνωστική πρόοδο και απελπίζει. Εμφανίζονται αργότερα το χλωροφόρμιο και τα αντισηπτικά μέσα περι τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα (3)
Αναζητήσαμε μαρτυρίες των ιατρικών έργων του πρώτου Κυβερνήτου της Ελλάδος. Από τα μέσα του 1797 έως το 1801 ο Ι. Καποδίστριας ασκεί το επάγγελμα του χειρουργού, ιατρού στη Κέρκυρα. Νεαρότατος στην ηλικία, την εποχή εκείνη διακρίθηκε για την προθυμία του να παρέχει φιλανθρωπικές υπηρεσίες αφιλοκερδώς στους πάσχοντες.(2)
Στο χαρακτήρα του νεαρού κόμη, βρίσκουμε τέτοιο αλτρουισμό και την αίσθηση εκπλήρωσης ιδανικών υψηλών καθηκόντων, παραγκωνισμό κάθε ίχνους ατομικού συμφέροντος, που τα ξαναβρίσκουμε σε πολλές άλλες εποχές του ταραγμένου του βίου. Πλούσιοι και φτωχοί συνωστίζοντο τότε στο ιατρείο του, το οποίο ποτέ δεν εύρισκαν κλειστό. Η χειρουργική ευρίσκετο στα χέρια πρακτικών ντόπιων κουρέων και για σοβαρότερες εγχειρήσεις στους κομπογιαννίτες της βενετσιάνικης φρουράς. Αναφέρονται στις επιτυχίες του μέχρι επιτυχής τοκετός πεντάδυμων εκείνη την εποχή, που τον κάνουν γρήγορα επιτυχή και φημισμένο (4). Τα μηνύματα της σύγχρονης επιστήμης του εύρισκαν πολύτιμη εφαρμογή στον χειμαζόμενο Κερκυραϊκό λαό από κατακτητές και λοιμώδη νοσήματα (2)
Μετά την απομάκρυνση των στρατευμάτων του Μ. Ναπολέοντα από την Κέρκυρα και την κατάληψη της νήσου από τα συμμαχικά τότε ρωσοτουρκικά στρατεύματα (1799), ο ναύαρχος Κατήμπεης διορίζει τον Καποδίστρια αναγνωρίζοντας την επιτυχή ιατρική του δράση διευθυντή του νοσοκομείου του στρατού κατοχής της νήσου, ως αρχίατρο (2)
Ο Καποδίστριας πάλι διαπρέπει στα νέα του καθήκοντα και γίνεται γνωστός σε όλα τα Ιόνια νησιά. Υπάρχει μια γραπτη μαρτυρία για τον μισθό του σ΄αυτή την θέση που ανήρχετο σε 111 γρόσια και 8 παράδες μηνιαίως (περίπου 175 δραχμές χρυσές). Η καριέρα του αυτή κρατά για μικρό διάστημα, από το 1799 έως το 1801. Ο πατέρας του Αντωνομαρίας σαν αυτοκρατορικός επίτροπος διορίζει τον υιό του Ιωάννη με τον Νικόλαο Σιγούρο αντιπροσώπους της Ιονικής Πολιτείας και μεταβαίνουν στο Αργοστόλι προς ίδρυση της τοπικής κυβέρνησης της Κεφαλονιάς.
Μια λαμπρή διπλωματική καριέρα αρχίζει και μια ιατρική σταδιοδρομία μπαίνει στο περιθώριο, χωρίς όμως ποτέ να πάψει να τον απασχολεί, έτσι πολυκύμαντος και πολλαπλών δραστηριοτήτων που ήταν ο Καποδίστριας ως προσωπικότης (5). Ισως το ιατρικό στίγμα της εποχής παίζει πρωταρχικό ρόλο στις αποφάσεις του νέου επιστήμονα. Η ενεργητικότητα και αποφασιστικότητα του χαρακτήρα του δεν βρίσκουν ανταπόκριση στα ελλιπή θεραπευτικά μέσα της εποχής. Η πλάστιγγα γέρνει στις επιλογές του υπερ των μεγάλων εθνικών σκοπών και των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για τη νεολαία του υποδούλου έθνους μας τότε, όπως διαπιστώνουν οι περισσότεροι βιογράφοι του .(2)(4)(6).
Πολλά τα παραδείγματα της συνέχισης των ενδιαφερόντων του περί τα ιατρικά. Το 1802 ιδρύει την Ιατρική Εταιρεία Κέρκυρας. Κατά την διάρκεια των διπλωματικών του ταξιδιών στα μεγάλα αστικά κέντρα της εποχής (Βερολίνο, Βενετία, Παρίσι, Γενεύη, Λονδίνο) έδρες φωτισμένων πανεπιστημιακών δασκάλων και μεγάλων βιβλιοθηκών από την επαφή που κρατάει ο Καποδίστριας, φροντίζει πάντα να ενημερώνεται για τις νεώτερες κατακτήσεις της πρωταρχικής του σπουδής. Είναι γνωστή η φιλική του σχέση με τον λόγιο Νικολόπουλο διευθυντή της βιβλιοθήκης του Γαλλικού Ινστιτούτου στο Παρίσι. Αλλωστε οι μεγάλες του φιλειρηνικές προσπάθειες σ΄ολη του την διπλωματική καριέρα, αποτελούν ότι καλύτερο ιατρικό έργο μπορούσε να υπάρξει.(4)
Οταν αναλαμβάνει το δύσκολο έργο του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας ,ο επισιτισμός, η αξιοποίηση του ιατρικού δυναμικού, η περίθαλψη των πληγωμένων και λοιπών ασθενών ομάδων του πληθυσμού είναι από τα πρωταρχικά του καθήκοντα.(4) Η αντιμετώπιση της πανώλης στο Ναύπλιο και την Ύδρα (Μάης 1928) δείχνει το μέτρο της γνώσης και αποφασιστικότητας του ανδρός, δημιουργεί όμως και τις πρώτες αντιπάθειες από το κατεστημένο των καραβοκυραίων της Ύδρας, που πλήττονται εμπορικά, από την αποτελεσματική καραντίνα του νησιού υπο τον Βιάρο Καποδίστρια αδελφό του.(8) Έρχεται η εποχή που ο Ιωάννης Καποδίστριας πρεπει να ενημερώσει τους αμαθείς πατριώτες του για τους κίνδυνους και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεγάλων λοιμωδών νόσων της εποχής, για την συντήρηση τροφίμων , για τις επίκαιρες επιστημονικές παρατηρήσεις, για την δόξα των προγόνων και τους προβληματισμούς για τα ανακύπτοντα εκπαιδευτικά ζητήματα.
Στις αρχές του 1831 στην Αίγινα με την συνδρομή του εθνικού τυπογραφείου, υπό των Γ. Αποστολίδη Κοσμιτή, εκδίδεται φιλολογική, επιστημονική και τεχνολογική εφημερίδα ποικίλης ύλης ονόματι ΑΙΓΙΝΑΙΑ. Κύριος αρθρογράφος, μεταφραστής και υποκινητής της εκδοτικής φιλόδοξης προσπάθειας είναι ο αεικίνητος Ι. Καποδίστριας πίσω από τα αρχικά Ι.Κ. Βέβαια υπάρχει ισχυρός αντίλογος γύρω από το ποιός κρύβεται πίσω από τα αρχικά Ι.Κ. , αλλά οι περισσότεροι βιογράφοι συμφωνούν οτι αφορούν τον Καποδίστρια. Το όλο θέμα θα διευκρινιστεί χωρίς αμφισβητήσεις όταν βρεθεί κάποιο κείμενο στο Καποδιστριακό αρχείο στην Κέρκυρα από κάποιο μελετητή προσχέδιο ή αντίγραφο δημοσιευμένου άρθρου στην ΑΙΓΙΝΑΙΑ.(9)(10)
Η συγγραφική αυτή προσπάθεια κρατάει μέχρι τον Σεπτέμβρη του 1831 λίγες ημέρες πριν την δολοφονία του Καποδίστρια, ισχυρό επιχείρημα για τους θιασώτες της άποψης ότι πίσω από τα αρχικά Ι.Κ. βρίσκεται ο κυβερνήτης. Μπορεί το εύρος των θεμάτων να φαντάζει τεράστιο για τις ευθύνες και υποχρεώσεις του κυβερνήτου, το πλήθος της ύλης με τα αρχικά Ι.Κ. αποτελείται από 89 σελίδες στις 242 της αξιόλογης εκδοτικής προσπάθειας, ήτοι πάνω από το ένα τρίτο της ύλης. (36,6 σελ)
Τα τεύχη της εφημερίδας κατανέμονται από τον Μάρτη έως και Σεπτέμβρη και οι σελίδες του Καποδίστρια ισοκατανέμονται ποσοτικά σ’ όλη αυτή την χρονική περίοδο με μία μικρή κάμψη (5 σελίδων) τον Ιούνιο. Τους υπόλοιπους μήνες η ποσότης αφορά 10-19 σελίδες. Συνολικά 24 σελίδες (10) αφορούν θέματα ιατρικού ενδιαφέροντος κυρίως μεταφράσεις από Γαλλική βιβλιογραφία.
Ακόμα και σε άρθρα μη καθαρά ιατρικού ενδιαφέροντος χρησιμοποιείται ιατρική Γαλλική βιβλιογραφία: Περί χρήσεως και καλλιέργειας του αραβοσίτου (σελίς 28). Άλλα επιχειρήματα περί της πιστότητας στο πνεύμα Καποδίστρια των αποδιδομένων άρθρων είναι το καθαρά φιλοκυβερνητικό έργο της έκδοσης , η αλληλοσυμπλήρωση των εκπαιδευτικών κυρίως άρθρων με συνοδό επίσημη αλληλογραφία του κυβερνήτη.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΡΘΡΩΝ

Ας δούμε αναλυτικότερα τις 24 σελίδες ιατρικών δημοσιεύσεων του Ι.Κ. που θεωρούμε τον Ι. Καποδίστρια ως συγγραφέα ή επιμελητή εκδόσεως με πρώτο άρθρο Περί της Ευλογιάς της θεοτικής και της δαμαλίτιδας.
Παρουσιάζει εισαγωγικά ως τέσσερις μάστιγες της Ευρώπης την πανώλη την κίτρινη θέρμη, την χολέρα, και την ευλογιά. Αντιδιαστέλλει την τελευταία από τις προηγούμενες χάρις στην δυνατότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισης στην εποχή του. Παρουσιάζει επιδημιολογικά στοιχεία Ευρωπαϊκά για να δείξει και το μέγεθος του προβλήματος και το ευρωπαϊκό του πνεύμα, ο οικουμενικός αυτός διπλωμάτης του 19ου αιώνα. Αναφέρεται στην ορολογία του θέματος, γράφει για την ιστορία διάδοσης του προφυλακτικού εμβολιασμού «δια δαμαλίδος εμφυλλίασμα».
Οι ιδιοφυείς παρατηρήσεις του Edward Jenner από τα τέλη του 1700 είναι κοινή επιστημονική γνώση, και τα πρώτα εμβόλια, δωρεά του Γάλλου αρχιστόλαρχου Σνεϊδέρου υπάρχουν στο νέο Ελληνικό κράτος. Καταπολεμά λοιπόν ο Καποδίστριας δια του άρθρου δοξασίες περί την κληρονομικότητα της ευλογιάς, κεντρίζει τους γονείς να γνωρίζουν την αλήθεια, ότι δεν έχει κινδύνους για τα παιδιά τους που πρέπει να εμβολιασθούν. Περιγράφει την τεχνική του εμβολιασμού, τις επιπλοκές του, την κλινική εικόνα της νόσου χωρίς δαμαλισμό και την διαδρομή του εξανθήματος μετά τον εμβολιασμό. Φαίνεται ότι είναι γνώστης των ευμενών αποτελεσμάτων του σκαριφισμού, πολλαπλών δοκιμών του εμβολίου σε Λονδίνο και Παρίσι. . Μεταφέρει την επιστημονική γνώση στους πατριώτες του, με θαυμαστούς όρους εκλαϊκευμένης ιατρικής, πιθανόν της κοινής ομιλούσας γλώσσας του περιβάλλοντός του και όχι της αρχαιοπρεπούς γλώσσας των λογίων της εποχής. Είναι γνωστό ότι ο Καποδίστριας ομιλούσε πολύ καλά την μητρική του γλώσσα αλλά συνήθως έγραφε γαλλικά (2). Οπότε τα κείμενα έχουν το χυτό ομιλούντα λόγο των λογίων, την καθαρεύουσα την εποχής, οι δε ιατρικοί όροι έχουν αποδοθεί στην λαϊκότερα των εύληπτη έκδοση. Παραδείγματος χάριν το εξάνθημα, αναφέρεται και ως ακρέμπυον και ως αναφερόμενο από τους Αθηναίους ακρόμπυ. Αναφέρει πλούσιες παραπομπές σε γαλλική βιβλιογραφία των ετών 1816-1826, εποχής που ο Καποδίστριας είχε κάθε ευκολία να κατέχει και να συλλέγει τέτοιες πληροφορίες. Το άρθρο αυτό είναι σε δύο συνέχειες και πείθει πως δια των 11 συνολικά σελίδων του έγινε η πρώτη αποτελεσματική εκστρατεία εμβολιασμού του νεωτέρου Ελληνικού κράτους. Είχαν προηγηθεί προσπάθειες εμβολιασμού μεμονωμένες από τον ίδιο στην Κέρκυρα πριν από χρόνια(2).
Το δεύτερο άρθρο αφορά μετάφραση γαλλικού έργου: Ιστορία της εισδρομής της χολέρας εις την Ευρώπη. Αποτελεί παρουσίαση ομιλίας του κ. Μορώς στην Ακαδημία Επιστημών του Παρισιού στις 22-11-1830, και αφορά τις τρείς έως τότε γνωστές επιδημίας χολέρας, εξορμούμενης από Ινδίες στην Ευρώπη. Τονίζεται στο άρθρο η μεταδοτικότητα της νόσου, η παροδική της υποχώρηση με το ψύχος, η συμβολή των μεταφερόμενων στρατευμάτων στην εξάπλωσή της. Κάτι που φοβίζει ιδιαίτερα τον Καποδίστρια. Το δονάκιο της χολέρας δεν είναι ακόμα γνωστό, όταν ομιλούν για «μόλυσμα» σαν αιτιολογία της νόσου και με την παρατήρηση της πορείας της ανιχνεύουν τρόπους προστασίας από πλοία, εμπόρους, στρατεύματα κ.α.
Το επόμενο άρθρο ιατρικού περιεχομένου είναι ενημερωτικό ανατομίας και αφορά τον συνολικό αριθμό των εκφορητικών πόρων των ιδρωτοποιών αδένων. Η παρατήρηση με το μικροσκόπιο παρέχει την δυνατότητα τέτοιων συναρπαστικών γνώσεων, μόνον που χάρις σε λανθασμένους υπολογισμούς δεν υπολογίζεται η ιδιαίτερη κατανομή των στις διάφορες επιφάνειες του σώματος και αναφέρει ως ποσόν 100πλάσιο του πραγματικού.
Εις το άρθρο εκδόσεως Ιουλίου 1831 περι των φυσικών επιστημών ο Ι.Κ. περιγράφει παρατηρήσεις και του ιδίου εις το χημικό εργαστήριο του Κούπερου εις Λονδίνο πιθανόν το 1827 ή παλαιότερα για τις ευφραντικές και ιλαρυντικές ιδιότητες του πρωτοξειδίου του αζώτου. Είναι γεγονός ότι αυτό το πρώτο αναισθητικό ανακαλύφθηκε το 1799 από τον σερ Χάμφρευ Ντέιβυ στο Λονδίνο. Από το 1844 όμως και κατόπιν τίθεται σε χρήση ως αναισθητικό και μάλιστα στις ΗΠΑ, από ένα οδοντίατρο ονόματι Οράτιο Ουέλς. O Καποδίστριας απασχολείται από την ανακάλυψη, διαισθάνεται το μέλλον της, εικοτολογεί τις ευφραντικές ικανότητες του αερίου της Πυθίας παραβάλλοντάς της με αυτές του οξειδίου του αζώτου και βρίσκει ευκαιρία να στηλιτεύσει την σκληρή και παράλογη αντιπολίτευσή του με τα λόγια : Η αμάθεια των πολλών γίνεται έρμαιον της αγχίνοιας ολίγων τινών φυλάρχων ή πανούργων και αισχροκερδών, μεταχειριζομένων τα φυσικά φαινόμενα προς εξαπάτηση των άλλων ,ωφελούσα τους εξαπατώντες. Ο Καποδίστριας πολεμά με την επιστημονοσύνη τα ύποπτα συμφέροντα της αντιπολίτευσης όπως ερμηνεύεται από την εφημερίδα Ο Απόλλων της Ύδρας του εκδότου Αναστασίου Πολυζωϊδη και άλλους. (4) (8).
Η μικρή αυτή μας παρουσίαση τελειώνει με το άρθρο του Σεπτεμβρίου του 1831 . «Περι της του ανθρώπου και των λοιπών ζώων διαφοράς» Αναφέρεται σε ανατομικές και φυσιολογικές διαφορές ανθρώπου –πιθήκου, τονίζει την βαθειά του θρησκευτικότητα παρουσιάζοντας το ανθρώπινο, ως το τελειότερο δημιούργημα. Αναφέρεται ακόμα στα πλεονεκτήματα του ανθρώπου από την όρθια θέση και το ορθό βάδισμα, την κατασκευή της σπονδυλικής στήλης και των κάτω άκρων, την θέση των αισθητηρίων και την χρήση των άνω άκρων και δη του αντίχειρα. Ο άνθρωπος παρουσιάζει αντιπαραβαλλόμενος με τα ζώα βελτιωμένες κινήσεις και συνδυάζει κινήσεις σε διάφορα περιβάλλοντα. Τέλος ο Καποδίστριας παραθέτοντας τις τελειότερες επιστημονικές απόψεις της εποχής του για το φιλοσοφικών προεκτάσεων περι καταγωγής του ανθρώπου θέμα που αναπτύσσει με βάσει Γαλλική βιβλιογραφία και Γερμανούς συγγραφείς αναφέρεται στον ανθρώπινο εγκέφαλο ,την ανάπτυξη και διάπλασή του και την ομιλία ως ξέχωρο γνώρισμα.(9)

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Σίγουρα τα προαναφερθέντα αποτελούν γενικού ενδιαφέροντος ιατρικά θέματα με ειδικές τόπου και χρόνου ιδιαιτερότητες ένα έκαστο, που θα μπορούσαν να έχουν γραφτεί μόνο από άνθρωπο λόγιο με γνώσεις ιατρικής, εμπιστοσύνη στην παρατήρηση και το πείραμα που συγχρόνως φρόντιζε να ενημερώνεται για τις εξελίξεις της επιστήμης του. Προσωποποιείται ο συγγραφέας τους από τα ανωτέρω συν την βαθειά φιλολαϊκή διάθεση και ριζοσπαστική συγχρόνως να μορφώσει ως κυβερνήτης τον λαό του, να τον δυναμώσει με χρήσιμες επιστημονικές γνώσεις που θα του λύνουν και πρακτικά προβλήματα. Εξ αυτού και μια σειρά μικρών άρθρων, πέρα από τα ανωτέρω, αναπτύξεως γεωργικών και κτηνοτροφικών καλλιεργειών με τις γνώσεις της γεωπονίας τότε για τον αραβόσιτο ,την οινοποιία ,το σιτάρι, την συντήρηση βασικών τροφίμων,(αυγά, βούτυρο, ψωμί, σταφύλια). Αλλος ένας τομέας άρθρων στην ίδια εκδοτική προσπάθεια αποτελούν τα λεγόμενα εκπαιδευτικά άρθρα, που περιέχουν μηνύματα ζωντανά ως τα σήμερα, τον δεύτερο προσφιλή τομέα δραστηριότητας του πολυτάλαντου Ι. Καποδίστρια, που αποτελούν από μόνα τους αντικείμενο ιδιαίτερης ανάλυσης. Ακόμα και αναφορές της έκδοσης ως σχολικές ειδήσεις με υπογραφή Ι.Κ. αφορούν είτε ίδρυση σχολείων, είτε πρόσληψη ξεχωριστών διδασκάλων πράγματα που ήταν τότε στα ζωτικά ενδιαφέροντα του Κυβερνήτη της Ελλάδος.
Ο Καποδίστριας το 1831 δίνει μεγάλες μάχες στο πολιτικό στίβο εσωτερικό και εξωτερικό. Οι συνέπειες του πρωτοκόλλου του Λονδίνου (1830), η ματαίωση του ενθρονισμού του Λεοπόρδου, τα δάνεια, το δικαίωμα ψήφου, η διανομή της γης, η αναβολή Εθνοσυνέλευσης, το άγουρο κράτος, οι εχθρικές ολιγαρχικών συμφερόντων περιφερικές εξουσίες (κοινότητες), η εχθρική Αγγλική πολιτική, η σκληρή αντιπολίτευση συνθέτουν τα καθημερινά προβλήματα του Κυβερνήτου. Αυτά τα άρθρα δεν μπορούμε να τα δούμε παρά σαν μέρος του ριζοσπαστικού του προγράμματος για ενιαία κεντρική εξουσία με σύγχρονες Ευρωπαϊκές δομές με καθυπόταξη δοξασιών αμάθειας αιώνων, με ανάπτυξη τέλος επιχειρηματικής τάξης, ταχύ εξαστισμό, ανάλογη βιομηχάνιση και προστασία της εγχώριας μεταποιητικής παραγωγής. Ήθελε ανάμεσα στην κοτσαμπάσικη ολιγαρχία και τις τεράστιες εξαθλιωμένες μετεπαναστατικές μάζες να παρεμβάλλει μια σύγχρονη μεσαία τάξη, στόχος σημαντικός όσο και παρεξηγημένος στην εποχή του, που πνίγηκε στο αίμα της δολοφονίας του.
Σαν συμπέρασμα της παρούσης εργασίας προκύπτει ότι ο φωτισμένος αυτός άνδρας και μέσα από ιατρικών γνώσεων άρθρα πολέμησε να δημιουργήσει κοινωνικές βάσεις και δυνάμεις που δεν υπήρχαν, πάντα εμπνευσμένα, επιστημονικά θεμελιωμένα και με αγάπη για την πατρίδα του και τον λαό της. Την ιατρική ,την επιστήμη που πρωτοσπούδασε, την διάγνωση της αληθείας και την επίπονη θεραπεία δεν τα εγκατέλειψε ποτέ σαν μεθόδους δράσης.
DR. Διονύσης Λαμπαδάριος.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Άρθρο σύνταξης αφιερώματος Καποδίστρια. Περιοδικό Διαβάζω. Αθήνα Νοέμβρη 1991. 21-67
2. Γατόπουλου Δ. Ι. Καποδίστριας Ο πρώτο κυβερνήτης της Ελλάδας 1932.
3. Δέγλερης Ν. Συμβολή στη μελέτη του Ελληνικού Ιατρικού τύπου του ΙΘ΄αιώνα. Διατριβή Πανεπιστήμιο Αθηνών 1980.
4. Κούκου Ελ. Ι. Καποδίστριας, ο άνθρωπος ,ο πολιτικός Αθήνα 1991.
5. Λάσκαρη Μ. Απομνημονεύματα Ιωάννου Καποδίστρια. Επισκόπηση της πολιτικής μου σταδιοδρομίας. Εκδόσεις Μπάυρον 1986.
6. Ιδρωμένου Α.Μ. Ι. Καποδίστριας Κυβερνήτης της Ελλάδος επανέκδοση βιβλιοθήκης Μαρασλή. Αθήνα 1900. 1-153
7. Κωσταντινόπουλος Χ. Η Αίγινα στα χρόνια του Καποδίστρια Αθήνα 1968.
8. Λαμπρινίδης Μ. Η Ναυπλία από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς Αθήνα 1950.
9. Η Αιγιναία εφημερίς. Έκδοση Δημόσιας Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης Αιγίνης 1831.
10. Γ. Ρηγάτος, Κ. Απάκη, Β. Σάμιος: Ιατρικά άρθρα στον τύπο πριν το 1836. Εκδόσεις Ιατροτεκ Αθήνα 1988.




Το κείμενο έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Ελληνική Χειρουργική το Μάιο-Ιούνιο 1994 66 τόμος, τεύχος 3 : 294-299 σελ.
Το θέμα πρωτοανακοινώθηκε τον Μάη 1992 στο 18ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο και έτυχε ευρείας συζήτησης και από τα εντυπα μέσα.