Σάββατο 23 Μαρτίου 2013

Η Μέρι Πόπινς, η Κύπρος και ο τραπεζικός πανικός

Super califragilis tic expialidocious.

 

Η Μέρι Πόπινς, η Κύπρος και ο τραπεζικός πανικός

 
INFOWAR

Του Αρη Χατζηστεφάνου

Κάποτε ζούσε ένας κύριος που λεγόταν Μπανκς (τράπεζα) και θέλησε να φέρει τον γιο του, τον μικρό Μάικλ, να δει πώς περνάει τις μέρες του στη δουλειά. Τα στελέχη της τράπεζας προσπάθησαν να πείσουν τον Μάικλ να καταθέσει το χαρτζιλίκι του σε ένα λογαριασμό και τελικά του το άρπαξαν από το χέρι. Ο μικρός όμως αντέδρασε γιατί ήθελε με τα χρήματα να αγοράσει σπόρους για να ταΐσει τα περιστέρια. «Δώσε μου τα λεφτά μου πίσω» φώναζε στον διευθυντή της τράπεζας. «Γιατί δεν δίνουν τα λεφτά του παιδιού;» αναρωτήθηκε τότε ένας άλλος πελάτης. «Θέλω κι εγώ τα λεφτά μου πίσω» είπε ένας τρίτος. Και τότε ο διευθυντής της τράπεζας φώναξε: «Σταματήστε τις πληρωμές». Η τράπεζα χρεοκόπησε καθώς είχε μόλις σημειωθεί αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν Bank Run – ένας τραπεζικός πανικός.


Η ιστορία μας, όπως ίσως θα θυμάστε, είναι βγαλμένη από μια σκηνή της ταινίας Μέρι Πόπινς, η οποία για δεκαετίες περνούσε απαρατήρητη από τους περισσότερους θεατές. Ισως γιατί η ταινία κυκλοφόρησε στη δεκαετία του ’60, όταν ο μεταπολεμικός καπιταλισμός γνώριζε ημέρες λαμπρής δόξας και το τραπεζικό σύστημα έμοιαζε ακλόνητο από κάθε εσωτερική ή εξωτερική απειλή. Το μυθιστόρημα, όμως, στο οποίο βασίστηκε η ταινία, γράφτηκε από την Πάμελα Λίντον Τράβερς στα μέσα της δεκαετίας του ’30, όταν ο πλανήτης ζούσε τη Μεγάλη Ύφεση, η οποία ακολούθησε το χρηματιστηριακό κραχ του 1929.

Εκτοτε οι τραπεζικοί πανικοί θα στοιχειώσουν το συλλογικό υποσυνείδητο του δυτικού κόσμου. Αποτελούν τη φωτογραφική απεικόνιση ενός συστήματος που καταρρέει και τα συντρίμμια του καταπλακώνουν πρώτα τους πιο αδύναμους.

Ο τραπεζικός πανικός είναι μια έννοια παλιά όσο και το τραπεζικό σύστημα. Απλουστεύοντας, υπερβολικά, τον μηχανισμό που τον προκαλεί, θα λέγαμε ότι όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι οι τράπεζες δεν διατηρούν στα χρηματοκιβώτιά τους όλα τα χρήματα που τους δίνουν οι καταθέτες τους. Κάποια από αυτά τα χρήματα επενδύονται και κάποια γίνονται δάνεια προσφέροντας κέρδη στις τράπεζες. Παράλληλα, μέσα από αυτή τη διαδικασία αυξάνεται και η κυκλοφορία του χρήματος στην αγορά – ή όπως λέμε δημιουργείται χρήμα. Με βάση τη θεωρία των μεγάλων αριθμών ένας καλός τραπεζίτης γνωρίζει ότι οι καταθέτες -υπό φυσιολογικές συνθήκες- δεν πρόκειται να έρθουν όλοι μαζί να ζητήσουν τα χρήματά τους. Αν όμως κάτι τέτοιο συμβεί, επειδή οι καταθέτες πιστέψουν ότι η τράπεζα δεν θα έχει να τους δώσει το σύνολο των χρημάτων που έχουν καταθέσει, τα χρήματα πράγματι δεν επαρκούν και η τράπεζα καταρρέει. Τις περισσότερες φορές δηλαδή ο τραπεζικός πανικός αποτελεί μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Για την ιστορία, μάλιστα, ο κοινωνιολόγος Ρόμπερτ Μέρτον που επινόησε τον όρο «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» χρησιμοποίησε το παράδειγμα ενός υποθετικού τραπεζικού πανικού για να εξηγήσει τη θεωρία του.

Τα τελευταία χρόνια δεκάδες οικονομολόγοι αλλά και ιστορικοί, όπως ο Νάιαλ Φέργκιουσον, έχουν χρησιμοποιήσει το παράδειγμα της Μέρι Πόπινς για να εξηγήσουν πώς ένα τυχαίο γεγονός, με το οποίο αμφισβητείται η δυνατότητα της τράπεζας να επιστρέψει τα χρήματα των καταθετών στο ακέραιο, μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση της τράπεζας. Προφανώς οι ίδιοι οικονομολόγοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι τέτοιου είδους «τυχαία» περιστατικά σημειώνονται μόνο σε περιόδους βαθιάς κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος.



Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι αν θα μπορούσε κάποιος να επιθυμεί την εκδήλωση ενός τραπεζικού πανικού ώστε να τον χρησιμοποιήσει σαν πολιτικό όπλο εναντίον μιας κυβέρνησης ή ενός ολόκληρου λαού.

Πριν από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα, το CNN είχε παρουσιάσει ένα σενάριο του ιδρύματος Peterson Institute for International Economics, το οποίο εμμέσως πλην σαφώς πρότεινε στους ηγέτες του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. να προκαλέσουν ένα μίνι τραπεζικό πανικό για να εκθέσουν, όπως έλεγαν, τον ΣΥΡΙΖΑ και να επαναφέρουν στην εξουσία άλλη μια κυβέρνηση τεχνοκρατών. Προφανώς το σενάριο αυτό, που παραπέμπει επικίνδυνα σε θεωρίες συνωμοσίας, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Και μόνο το γεγονός όμως ότι παρουσιάστηκε από το CNN θύμισε σε αρκετούς ότι ένας τραπεζικός πανικός μπορεί θεωρητικά να είναι και αποτέλεσμα προβοκάτσιας.

Φυσικά δεν χρειάζεται να φανταστεί κανείς σκηνές πανικού σαν αυτές από την ταινία Μέρι Πόπινς για να συνειδητοποιήσει πώς εκδηλώνεται μια τέτοια προβοκάτσια. Και μόνο η στιγμιαία αμφισβήτηση της ικανότητας των τραπεζών μιας χώρας να επιστρέψουν το σύνολο των χρημάτων των καταθετών τους αρκεί για να εξαφανίσει αυτή τη χώρα από τον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό χάρτη και να μεταφέρει τεράστιο όγκο κεφαλαίων σε άλλους οικονομικούς παραδείσους. Σε οικονομικούς παραδείσους που ανήκουν, λόγου χάρη, στην οικονομική σφαίρα επιρροής… του Βερολίνου. Και όταν η προβοκάτσια έχει ολοκληρωθεί, ο δράστης μπορεί να κοιμάται ήσυχος ότι καμία άλλη χώρα δεν θα αμφισβητήσει ξανά τις εντολές του.

Το πρόβλημα μερικές φορές με αυτές τις κινήσεις είναι ότι υπάρχουν και κάτι μπόμπιρες που, αν μη τι άλλο, αντιστέκονται. Ο μικρός Μάικλ, στη Μέρι Πόπινς, δεν άφησε τελικά τους καρχαρίες των τραπεζών να του πάρουν το χαρτζιλίκι. Και έζησε αυτός καλά και η Μέρι Πόπινς καλύτερα.



…………………………………………………..

ΙΝFO

Δείτε

American Madness (1932)
Η πρώτη απεικόνιση στη μεγάλη οθόνη ενός τραπεζικού πανικού από τον σκηνοθέτη Φρανκ Κάπρα

Marry Poppins (1964)
Τα ίχνη της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του ’30 ελαφρώς καλλωπισμένα από την Disney σε μιούζικαλ.

Marry Poppins & Financial History
Σειρά ομιλιών του διάσημου ιστορικού Νάιαλ Φέργκιουσον για τα αίτια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007-2008 στη σχολή LSE του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (διαθέσιμο και στο Youtube).

3 σχόλια:

  1. Να μην κλείσει το Γενικό Νοσοκομείο Πατησίων !

    Η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ εφαρμόζοντας πιστά τις οδηγίες της τρόικα (ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ) και υλοποιώντας την πολιτική των μνημονίων, προχωρά στην ολοκληρω¬τική διάλυση του ΕΣΥ και των ασφαλιστικών ταμείων. Αυτή τη στιγμή περίπου το 30% της κοινωνίας (ανασφάλιστοι και μακροχρόνια άνεργοι) δεν έχει πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Η συστηματική υποχρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ οδηγεί στην απαξίωση και την υπολειτουργία των υγειονομικών μονάδων του και τελικά στη χρεοκοπία και τη διάλυσή του,. Πολλές διαγνωστικές και νοσοκομειακές υπηρεσίες διοχετεύονται στους επιχειρηματίες της υγείας, τις ιδιωτικές κλινικές και τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα. Η συμμετοχή των ασφαλισμένων στα φάρμακα και στις εξετάσεις αυξάνεται, η επιβολή χαρατσιού στην επίσκεψη στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων είναι γεγονός. Συρρικνώνονται και καταργούνται υπηρεσίες για ευπαθείς ομάδες (άτομα με αναπηρία, ψυχικά πάσχοντες, τοξικοεξαρτημένοι και ηλικιωμένοι). Δεκάδες νοσοκομεία κλείνουν με τη διαδικασία της υποστελέχωσης σε προσωπικό και τη συγχώνευση κλινικών.

    Τι συμβαίνει στην περιοχή μας
    Τα νοσοκομεία των Πατησίων είναι από τα πρώτα θύματα αυτής της πολιτικής. Το Υπουργείο Υγείας έβαλε λουκέτο στο πρώην 7ο Νοσοκομείο του ΙΚΑ (στο οποίο γίνονται πλέον μόνο αιμοκαθάρσεις με πολύ χαμηλά επίπεδα ασφάλειας για τους ασθενείς αφού δεν υπάρχει πια Αναισθησιολογική κάλυψη). Τώρα ακολουθεί τα ίδια βήματα με συνοπτικές διαδικασίες στο Γενικό Νοσοκομείο Πατησίων: Το Υπουργείο εκμεταλλευόμενο την τραγική υποστελέχωση του νοσοκομείου την οποία και επιδεινώνει με παράνομες αποφάσεις, αφήνει το νοσοκομείο χωρίς Παθολόγους και θέτει εκτός λειτουργίας το Παθολογικό και το Καρδιολογικό Τμήμα. Ουσιαστικά δηλαδή καταργεί το Γ.Ν.Πατησίων, το οποίο είναι θέμα χρόνου να σκορπίσει στα 4 σημεία του ορίζοντα με τη γνωστή μέθοδο της συγχώνευσης με το «Αγ. Όλγα».

    Θα το επιτρέψουμε;
    Η δημιουργία ενός μετώπου σωτηρίας των δημό¬σιων δομών Υγείας, χρειάζεται να γίνει πρωταρχικό μέλημα των κινημάτων, των πολιτών και κάθε συλλο¬γικότητας, που αγωνίζεται για την ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών που καταστρέφουν τις ζωές μας!
    Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ θέτει τις δυνάμεις του για τη συγκρότηση ενός τέτοιου μετώπου, για να διεκδικήσουμε όλοι μαζί: ένα νέο αναβαθμισμένο, καλά στελεχωμένο και με επαρκή χρηματοδότηση –από τον κρατικό προϋπολογισμό- δημόσιο, δωρεάν και καθολικό σύστημα Υγείας, με ολοκληρωμένο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, στο οποίο θα έχει πρόσβαση κάθε άνθρωπος που το έχει ανάγκη, ανεξάρτητα από την οικονομική και κοινωνική του κατάσταση.
    Οι τοπικές οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ της ευρύτερης περιοχής αναφοράς του Νοσοκομείου μέσα σε αυτές τις συνθήκες ξεκινούν καμπάνια υπεράσπισης των νοσοκομείων της περιοχής μας και της υπεράσπισης του δημόσιου αγαθού της Υγείας. Καλούμε κάθε κάτοικο της περιοχής, συλλογικότητες και σωματεία να διεκδικήσουμε μαζί: Να μην κλείσει το Γενικό Νοσοκομείο Πατησίων !








    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Kωσταντής Απόστολος24 Μαρτίου 2013 στις 2:50 μ.μ.

    Δεν πάει άλλο ! Ομόφωνα το σωματείο μας αποφάσισε:
    Όλοι σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στα ΤΕΠ Τετάρτη 27 -3 στις 8.00
    Η πολιτική του μνημονίου, της σκληρής και μονόπλευρης λιτότητας, των απολύσεων και της ανεργίας, της δραματικής μείωσης εισοδημάτων, της ανατροπής των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, της διάλυσης των Δημοσίων Υπηρεσιών και της καταστροφής των Κοινωνικών Αγαθών, που εφαρμόζεται από την τρικομματική Κυβέρνηση, την Ε.Ε. και το ΔΝΤ, απαιτεί από όλους μας να βρεθούμε στο δρόμο και να αγωνιστούμε για την ανατροπή της. Δεν είναι μόνο οι μειώσεις των αποδοχών και των συντάξεων, οι ανατροπές στο ασφαλιστικό, τα χαράτσια, η νέα φοροληστεία, οι αυξήσεις στα τιμολόγια στο νερό στο ρεύμα στις συγκοινωνίες που παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας. Στο χώρο της Υγείας, η επίθεση, με βάση τις μνημονιακές δεσμεύσεις προχωρά, και οδηγεί σε οριστική διάλυση του ΕΣΥ. Όχημα για αυτή την εξέλιξη είναι ο οικονομικός στραγγαλισμός των μονάδων υγείας που συντελείται σήμερα σε συνδυασμό με τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις νοσοκομείων,κλινικών και υπηρεσιών.
    Διεκδικούμε και αγωνιζόμαστε για:
    • Άμεση εξόφληση όλων των δεδουλευμένων μας [εφημερίες –Κυριακές –αργίες-νυχτερινά] τα οποία είναι μειωμένα κατά 40% και που αυθαίρετα και παράνομα η διοίκηση και το υπουργείο παρακρατούν.
    • Μαζικές καθολικές επισχέσεις όλου του προσωπικού-Γιατρών και υγειονομικών- με ευθύνη του σωματείου που θα ορίζει και το προσωπικό ασφαλείας κάθε μέρα.Μόνο έτσι θα πιέσουμε αποτελεσματικά για άμεση μόνιμη λύση πληρωμής μας.
    • Καμιά συγχώνευση ή κατάργηση τμήματος ,κλινικής ή μονάδας υγείας Καμιά απόλυση. Η σχεδιαζόμενη πολιτική των συγχωνεύσεων μέσα από ενιαίους απαράδεκτους οργανισμούς/σφαγεία των ΝΠΔΔ με μειωμένη χρηματοδότηση κατά 50%,με σκόπιμες απομακρύνσεις γιατρών και υγειονομικού προσωπικού ,με ψεύτικα στατιστικά στοιχεία προσέλευσης αρρώστων,εξετάσεων,χειρουργείων οδηγούν στο οριστικό κλείσιμο κατ’απαίτηση της Τρόικας 774 τμημάτων & νοσοκομείων πανελλαδικά.
    • Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού σε όλες τις ειδικότητες. Να σταματήσει η ομηρία με τους επικουρικούς, τις ΜΚΟ και τους αμειβόμενους με μπλοκάκια.
    • Αύξηση των μισθών μας με νέο μισθολόγιο.
    • Ζητάμε γενναία χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ ,των ασφαλιστικών μας ταμείων αλλά και κάθε δημόσιας δομής, ειδική μέριμνα για όλους τους ανασφάλιστους και άνεργους. Κατάργηση στα χαράτσια και τα εισιτήρια.
    • Δημόσια δωρεάν υψηλού επιπέδου παροχή υπηρεσιών υγείας –πρόνοιας για όλους.
    • Ένταξη όλων στα Βαρέα Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.
    • Κούρεμα όλων των δανείων μας. Να σταματήσει η εκμετάλλευση των αποθεματικών των ταμείων μας.
    Eνωτική Πρωτοβουλία
    Ανεξάρτητο αριστερό σχήμα στον Ευαγγελισμό


    Αποστόλης Κωνσταντής
    ''Ευαγγελισμός''

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Την ώρα που ο κυπριακός λαός χρειάζεται την έμπρακτη αλληλεγγύη της χώρας μας, η τρικομματική κυβέρνηση μένει σταθερά προσηλωμένη στην στρατηγική του μερκελισμού που επιδιώκει να δέσει άλλη μια χώρα στα δεσμά της τρόικας και της λιτότητας.

    Ομολογουμένως, συνιστά μέγιστο θράσος, όταν δεν έχουν ποτέ διανοηθεί να ψελλίσουν το παραμικρό ΟΧΙ και να διαπραγματευτούν επί της ουσίας, να επαναλαμβάνουν ακόμα και σήμερα τη λογική του μνημονιακού μονόδρομου που τόσα δεινά έχει φέρει στη χώρα. Είναι προκλητικό να μιλάνε για εθνικά υπερήφανη στάση αυτοί που παραδίδουν την Κύπρο στους δανειστές, που την εγκατέλειψαν και συνέβαλαν στον εκβιασμό του κυπριακού λαού, που παρακαλούν ακόμη και τώρα να καμθεί η παραμικρή στάση αντίστασης των κυπρίων. Ντροπή τους.

    Η ελληνική κυβέρνηση έχει τεράστιες ευθύνες γιατί όταν της ζητήθηκε να συνδράμει στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα με το ποσό των δύο δισεκατομμυρίων ευρώ από τα χρήματα που προορίζονται για την τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση το αρνήθηκε μέσω του κ. Προβόπουλου. Aκόμη και σήμερα μπορεί να παρέμβει παρέχοντας ρευστότητα 2 δις μέσω του ελληνικού ELA και υποστηρίζοντας το αίτημα για συνέχιση παροχής ρευστότητας εκ μέρους της ΕΚΤ για όσο διάστημα συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις. Κάτι τέτοιο θα έδινε περιθώρια κινήσεων στην κυπριακή κυβέρνηση για την αναζήτηση λύσης εκτός τρόικας και μνημονίων, προφανώς η ελληνική κυβέρνηση κάτι τέτοιο δεν το επιθυμεί.

    Ο ελληνικός και ο κυπριακός λαός έχουν βγάλει πλέον τα συμπεράσματά τους, γνωρίζουν ποιος το εννοεί όταν μιλάει για εθνικά υπερήφανη στάση και διαπραγμάτευση και ποιος όχι. Έχει πράγματι τεράστια σημασία αν στο τιμόνι μιας χώρας βρίσκεται μια κυβέρνηση υποταγμένη χωρίς λαϊκή νομιμοποίηση από μια κυβέρνηση λαϊκής ενότητας και κοινωνικής σωτηρίας».

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σε αυτό το μικρό τόπο μπορείτε ευκολα να ξεχωρίσετε τους εθνικούς νταβατζήδες από τους εθνικούς μπεταντζήδες;;