Φεουδάρχες και δουλοπάροικοι στη (σημερινή) Ευρώπη
Του ΡΟΥΣΣΟΥ ΒΡΑΝΑ Από τα «ΝΕΑ»
«Αυτός θα είναι φέτος ο μαγικός αριθμός στην Ευρώπη: 3,3%, η ανάπτυξη που προβλέπεται να έχει η οικονομία της Λετονίας.
Γι' αυτό το λετονικό μοντέλο λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης προβάλλεται σήμερα σαν μια μεγάλη επιτυχία. Οι τραπεζίτες και οι εφημερίδες τους προτρέπουν και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες: "Γιατί δεν κάνετε κι εσείς όπως η Λετονία, να θυσιάσετε την οικονομία σας για να πληρώσετε τα χρέη σας"; (...)
Πόσο όμως αυτός ο αριθμός είναι πράγματι μαγικός; Η ανάπτυξη της Λετονίας θα συνοδεύεται από διψήφια ανεργία. Και δεν θα αφορά τους δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, αφήνοντας πίσω τους γυναίκες και παιδιά. Με δεδομένο πως το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Λετονίας μειώθηκε κατά 25% στα δύο χρόνια της κρίσης, αν από εδώ και πέρα αρχίσει να αναπτύσσεται με 3,3% ετησίως, θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία ώσπου να αποκατασταθεί στο επίπεδο που βρισκόταν το 2007. Είναι άραγε αυτό ικανό κίνητρο για να πείσει και άλλες χώρες να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο με τη Λετονία;
Οι καθηγητές των Οικονομικών στα Πανεπιστήμια του Μιζούρι και του Ουισκόνσιν Μάικλ Χάντσον και Τζέφρι Σόμερς, που εργάστηκαν χρόνια στη Λετονία, είδαν με τα μάτια τους πόσο αποτυχημένο είναι στην πραγματικότητα το λετονικό μοντέλο. Και σήμερα πια εργάζονται για να αποθαρρύνουν την εφαρμογή του. "Κατανοούν άραγε η Ελλάδα και η Ιρλανδία, και ίσως και η Ισπανία και η Πορτογαλία τι τους ζητούν να μιμηθούν;" λένε οι δύο καθηγητές.
"Η ευρωπαϊκή πολιτική βάζει τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους να πληρώνουν τις ζημιές των τραπεζιτών. Πόσο 'λετονικό φάρμακο' θα μπορέσουν να αντέξουν αυτές οι χώρες; Πού θα μεταναστεύσουν οι εργαζόμενοί τους; Πώς θα γίνουν ανταγωνιστικές χωρίς δημόσιες επενδύσεις; Αν ξεπουλήσουν τις υποδομές τους, οι οικονομίες τους θα ξεπέσουν ακόμη πιο πίσω και οι καθυστερούμενες δόσεις θα σωρεύουν αστρονομικά πανωτόκια". Θέλουν πράγματι οι λαοί αυτών των χωρών να θυσιάσουν την ανάπτυξή τους, να υποστούν μια μακροχρόνια ύφεση και να δουν το βιοτικό τους επίπεδο να ξεπέφτει, μόνο και μόνο για το καλό των πιστωτών τους;
Η μόνη λύση, λένε οι δύο καθηγητές, είναι να δεχτούν να χάσουν ένα μέρος από τα λεφτά τους οι κυριότεροι πιστωτές τους. Αλλιώς, η λιτότητα θα επιστρέψει την Ευρώπη χίλια χρόνια πίσω, με οικονομικές και πολιτικές ελίτ που θα ζουν σαν φεουδάρχες και εργαζόμενους δουλοπαροίκους».
Γι' αυτό το λετονικό μοντέλο λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης προβάλλεται σήμερα σαν μια μεγάλη επιτυχία. Οι τραπεζίτες και οι εφημερίδες τους προτρέπουν και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες: "Γιατί δεν κάνετε κι εσείς όπως η Λετονία, να θυσιάσετε την οικονομία σας για να πληρώσετε τα χρέη σας"; (...)
Πόσο όμως αυτός ο αριθμός είναι πράγματι μαγικός; Η ανάπτυξη της Λετονίας θα συνοδεύεται από διψήφια ανεργία. Και δεν θα αφορά τους δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, αφήνοντας πίσω τους γυναίκες και παιδιά. Με δεδομένο πως το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Λετονίας μειώθηκε κατά 25% στα δύο χρόνια της κρίσης, αν από εδώ και πέρα αρχίσει να αναπτύσσεται με 3,3% ετησίως, θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία ώσπου να αποκατασταθεί στο επίπεδο που βρισκόταν το 2007. Είναι άραγε αυτό ικανό κίνητρο για να πείσει και άλλες χώρες να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο με τη Λετονία;
Οι καθηγητές των Οικονομικών στα Πανεπιστήμια του Μιζούρι και του Ουισκόνσιν Μάικλ Χάντσον και Τζέφρι Σόμερς, που εργάστηκαν χρόνια στη Λετονία, είδαν με τα μάτια τους πόσο αποτυχημένο είναι στην πραγματικότητα το λετονικό μοντέλο. Και σήμερα πια εργάζονται για να αποθαρρύνουν την εφαρμογή του. "Κατανοούν άραγε η Ελλάδα και η Ιρλανδία, και ίσως και η Ισπανία και η Πορτογαλία τι τους ζητούν να μιμηθούν;" λένε οι δύο καθηγητές.
"Η ευρωπαϊκή πολιτική βάζει τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους να πληρώνουν τις ζημιές των τραπεζιτών. Πόσο 'λετονικό φάρμακο' θα μπορέσουν να αντέξουν αυτές οι χώρες; Πού θα μεταναστεύσουν οι εργαζόμενοί τους; Πώς θα γίνουν ανταγωνιστικές χωρίς δημόσιες επενδύσεις; Αν ξεπουλήσουν τις υποδομές τους, οι οικονομίες τους θα ξεπέσουν ακόμη πιο πίσω και οι καθυστερούμενες δόσεις θα σωρεύουν αστρονομικά πανωτόκια". Θέλουν πράγματι οι λαοί αυτών των χωρών να θυσιάσουν την ανάπτυξή τους, να υποστούν μια μακροχρόνια ύφεση και να δουν το βιοτικό τους επίπεδο να ξεπέφτει, μόνο και μόνο για το καλό των πιστωτών τους;
Η μόνη λύση, λένε οι δύο καθηγητές, είναι να δεχτούν να χάσουν ένα μέρος από τα λεφτά τους οι κυριότεροι πιστωτές τους. Αλλιώς, η λιτότητα θα επιστρέψει την Ευρώπη χίλια χρόνια πίσω, με οικονομικές και πολιτικές ελίτ που θα ζουν σαν φεουδάρχες και εργαζόμενους δουλοπαροίκους».