Γερμανία: Παραλυμένη από το σοκ του Brexit

Γερμανία: Παραλυμένη από το σοκ του Brexit Μπαλή Κ. Δημοσίευση:στην ΑΥΓΗ 26 Ιουνίου 2016 19:00 Ο Ιούνιος για τους Γερμανούς πολίτες είχε μόνο δύο ειδήσεις: Το Euro και το Brexit. Το πρώτο τους απασχόλησε και τους απασχολεί ομολογουμένως παραπάνω. Είναι -μέχρι τώρα- λόγος χαράς και μια ευκαιρία να επιδεικνύουν με πολιτικά ορθό τρόπο τον πατριωτισμό τους. Το δεύτερο τους απασχόλησε μέχρι την Πέμπτη... Ο Ιούνιος για τους Γερμανούς πολίτες είχε μόνο δύο ειδήσεις: Το Euro και το Brexit. Το πρώτο τους απασχόλησε και τους απασχολεί ομολογουμένως παραπάνω. Είναι -μέχρι τώρα- λόγος χαράς και μια ευκαιρία να επιδεικνύουν με πολιτικά ορθό τρόπο τον πατριωτισμό τους. Το δεύτερο τους απασχόλησε μέχρι την Πέμπτη ως επερχόμενος κίνδυνος, που τον ξόρκιζαν από το πρωί ώς το βράδυ, κι από το πρωί της Παρασκευής ώς περίπου... Αρμαγεδδώνα. Δεν ήταν μόνο το σύνολο του γερμανικού Τύπου που έλεγε “μη φεύγετε”, με το «Spiegel» να κάνει την έκκληση πρωτοσέλιδο και δη και στα αγγλικά. Δεν ήταν μόνο η αγωνία για τις αναταράξεις στην οικονομία, σε μια Ευρώπη βυθισμένη στην κρίση - έστω κι αν αυτή δεν τη βιώνουν οι Γερμανοί. Το πιο χαρακτηριστικό ήταν το σύνηθες ερώτημα που έθεταν οι δημοσιογράφοι σε κάθε τηλεοπτικό πάνελ στους πολιτικούς, αλλά και σε οικονομικούς παράγοντες: “Αν φύγει η Βρετανία, όσο δύσκολος εταίρος κι αν είναι, ποιος θα είναι ο βασικός μας σύμμαχος για να πείθουμε -κάποιοι έλεγαν “πιέζουμε”- τις άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να τηρούν τη δημοσιονομική πειθαρχία”; Οι απαντήσεις ήταν κάθε φορά ασαφείς. Κανείς δεν ήθελε να πιστέψει ότι οι Βρετανοί θα φύγουν. Κι οι... απαισιόδοξοι φρόντιζαν να κατηγορούν την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ ότι δεν είχε αρκετά «στενές» σχέσεις με τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, ότι, για παράδειγμα, συντονιζόταν μόνο με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ όταν πήγαινε στο Μινσκ να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία το ουκρανικό. Λες και αν η βρετανογερμανική σχέση ήταν πιο αναβαθμισμένη, οι ψηφοφόροι στο Λονδίνο ή το Μάντσεστερ θα ήθελαν να μείνουν αγκαλιά με τους Γερμανούς, αυτούς “που νικήσαμε σε δύο πολέμους”.

O "απρόθυμος ηγεμόνας"... Κι όταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε βγήκε πρώτος -εβδομάδες πριν- να απειλήσει τους Βρετανούς με το “έξω σημαίνει έξω”, ελάχιστοι αρθρογράφοι τού θύμισαν ότι οι απειλές δεν... αρέσουν. Οι περισσότεροι συστημικοί περιορίζονταν να προειδοποιούν για τις επιπλέον ευθύνες που θα υποχρεωθεί να αναλάβει ο “απρόθυμος ηγεμόνας” -η Γερμανία, δηλαδή- συνέβαινε... το μοιραίο. Κάποιοι πιο ρηξικέλευθοι -μαζί τους και στελέχη της Αριστεράς και των Πράσινων, σπανίως και κάποιος Σοσιαλδημοκράτης- έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου για το πόσο μη ελκυστική είναι πλέον η Ευρώπη “του νεοφιλελευθερισμού και του γερμανικού μερκαντιλισμού” για τους λαούς της. Και επέμεναν ότι, με Brexit ή χωρίς, η Ευρώπη πρέπει να θυμηθεί τις ιδρυτικές αξίες της, να γίνει πιο δημοκρατική, πιο αλληλέγγυα, πιο διαφανής. Και μετά ήρθε το Brexit. Το μεγάλο σοκ. “Κι όμως, ο ήλιος ανέτειλε και σήμερα” ήταν το πρώτο πικρό σχόλιο του προέδρου της γερμανικής Βουλής Νόρμπερτ Λάμερτ, που ανήκει στη... φιλελεύθερη, άκρως ευρωπαϊκή τάση των Χριστιανοδημοκρατών.

...κι ο χαμένος σύμμαχος Η καγκελάριος βγήκε με επιδεικτική ψυχραιμία να μιλήσει για το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, αποφεύγοντας τις εκκλήσεις και τους δραματικούς τόνους, προσπαθώντας να ακουστεί... ρουτινιάρικη, με τα ίδια αποσπάσματα που έχει πλειστάκις χρησιμοποιήσει σε πολλές ευρωπαϊκές ομιλίες της. Κι όμως, πολλοί εκτιμούν ότι η 24η Ιουνίου ήταν για τη Μέρκελ η πιο δύσκολη μέρα της καγκελαρίας της. Περισσότερο από την ημέρα που άνοιξε τα σύνορα στους πρόσφυγες, περισσότερο από την ημέρα που αποφάσισε να ανατρέψει την ενεργειακή της πολιτική μετά το πυρηνικό δυστύχημα της Φουκουσίμα. Σ' αυτά ήξερε πώς να αντιδράσει, ακόμη κι αν το κόμμα της έμενε... άφωνο με την αντίδραση. Όσο για την ελληνική κρίση, είχε το κόμμα -πλην ελαχίστων-, τις κυβερνήσεις συνασπισμού της και την κοινή γνώμη με το μέρος της. Αλλά στο Brexit; Η Μέρκελ ξέρει καλά ότι δεν μπορεί να αντιδράσει. Άλλωστε, το δυνατό της χαρτί δεν ήταν ποτέ το όραμά της για την Ευρώπη. Τι επαναλαμβάνει πάντα; “Στην Ε.Ε. ζει το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά η Ε.Ε. ξοδεύει το 50% των κοινωνικών δαπανών παγκοσμίως”. Και τι συνάγει απ' αυτό; Ότι η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο ανταγωνιστική στην παγκοσμιοποίηση, ότι η Ευρώπη χρειάζεται την ΤΤΙΡ, ότι οι κοινοτικοί εταίροι -πρώτη απ' όλους η Γαλλία- πρέπει να “μεταρρυθμίσουν” την αγορά εργασίας τους. Σ' αυτά το Λονδίνο ήταν ο καλύτερος σύμμαχος του Βερολίνου. Και τώρα βγαίνει απ' το παιχνίδι. Το καλό σενάριο είναι να μπει στο παιχνίδι -αλλά ως αντίβαρο της πολιτικής της Μέρκελ- ο νυν κυβερνητικός εταίρος της, οι Σοσιαλδημοκράτες. Και να παλέψουν στ' αλήθεια γι' αυτό που δήλωσαν μετά το σοκ του δημοψηφίσματος: Για μια επανίδρυση της Ευρώπης. Το κακό σενάριο είναι, μόλις ξεμουδιάσουν απ' το σοκ, να επιστρέψουν στα... καρικώματα. Αλλά οι τρύπες στο ευρωπαϊκό πουλόβερ είναι πολύ μεγάλες και μπορεί να ξηλωθεί. Γιούνκερ: Δεν το λες μεγάλο έρωτα! Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ βιάζεται να ξεκινήσει το παζάρι για το διαζύγιο με τους Βρετανούς, καθώς θέλει να κόψει τη φόρα άλλων επίδοξων... φυγάδων. Αλλά ο Ντέιβιντ Κάμερον θέλει να κερδίσει χρόνο και είπε -σχεδόν βουρκωμένος- ότι πρέπει ένας άλλος καπετάνιος να πάρει στα χέρια το τιμόνι του πλοίου «Βρετανία» το φθινόπωρο, για να το πάει στον επόμενο προορισμό της. Μερικές ώρες αργότερα, το βράδυ της Παρασκευής, ο πρόεδρος της Κομισιόν επανήλθε δριμύτερος σε συνέντευξη στο γερμανικό κανάλι ARD. Εφόσον οι Βρετανοί αποφάσισαν να φύγουν, οι διαπραγματεύσεις πρέπει να ξεκινήσουν αμέσως, είπε ο Γιούνκερ, και υπενθύμισε σε εξίσου λυρικό ύφος στον Κάμερον ότι η Βρετανία δεν ήταν ποτέ ερωτευμένη με την Ευρώπη, οπότε πρέπει να βρεθούν γρήγορα πρακτικές λύσεις. «Δεν πρόκειται για ένα φιλικό διαζύγιο, αλλά έτσι κι αλλιώς δεν επρόκειτο ακριβώς και για μια σφοδρή ερωτική σχέση» είπε ο Γιούνκερ. Άρα, γιατί πρέπει να περιμένουμε μέχρι τον Οκτώβριο;