Το ακορντεόν του Κολωνού

Το ακορντεόν του Κολωνού Μπελαβίλας Νίκος JAMES BOSWELL, Σχέδιο όρθιου άντρα που παίζει ακκορντεόν(1942) Ήταν σίγουρο ότι η πρώτη σχολική μέρα των προσφυγόπουλων θα είχε ζόρια. Τα εύκολα λόγια γράφονται σε άρθρα και προκηρύξεις, αλλά όταν ξεκινάς να μιλήσεις με γονείς, δασκάλους, δημάρχους, γονείς προσφυγόπουλων, τότε αντικρίζεις την πραγματική και δύσπιστη κοινωνία. Θες δεν θες. Γιατί χωρίς σχολεία, δήμους που συναινούν, τα παιδιά δεν παν σχολείο, δεν πα' να ’χουν το δικαίωμα. Ούτε με Έλληνες γονείς που κλειδώνουν τις πόρτες με λουκέτα. Χρειάστηκαν έξι μήνες δουλειάς για να καταγραφούν τα παιδιά, να αποκτηθεί η άγνωστη γνώση της εκπαίδευσης διαφορετικών ομάδων, εθνοτήτων, γλωσσών, θρησκειών, ηλικιών σε ανόμοιες συνθήκες. Να οργανωθεί ένα ασφαλές, παιδαγωγικά σωστό σχέδιο. Να βρεθούν χρήματα, οχήματα μεταφοράς, συνοδοί, δάσκαλοι, να γίνουν παντού εμβολιασμοί. Για όλα τα προσφυγόπουλα. Γιατί άλλο είναι μια δεκάδα παιδιά φιλοξενούμενα σε ανοιχτές δομές ή σε αλληλέγγυους στην Αθήνα δίπλα σε δεκάδες σχολεία κι άλλο χίλια παιδιά σε ένα camp δίπλα σε χωριά που δεν έχουν σχολικές αίθουσες. Άλλο είναι η Κόνιτσα, η Μυρσίνη, το Τσεπέλοβο, με τους ξενώνες, τις πολύ καλές συνθήκες, τους ικανούς ανθρώπους και τους φιλικούς δημάρχους, τους εθελοντές δασκάλους. Άλλο είναι το Καρά Τεπέ, ο Ελαιώνας, το Λαύριο, το Σχιστό, τα Διαβατά, τα μεγάλα camps, με τη σημαντική εκπαιδευτική δουλειά που έγινε τόσο καιρό, την ομαλή και σταθερή σχέση ανθρώπων υπηρεσιακών, αυτοδιοικητικών, εθελοντών, τη σταθερή στήριξή τους από τις τοπικές κοινωνίες. Και άλλο το χάος του Κατσικά, του Κουτσόχερου, των κέντρων με τις πολύ κακές συνθήκες και τους πολύ μεγάλους πληθυσμούς. Ετοιμάστηκε το σχέδιο της εκπαίδευσης, επελέγησαν τα πρώτα σχολεία, παράλληλα με την ολοκλήρωση των εμβολιασμών, στήθηκε ένας περίπλοκος μηχανισμός που περιλαμβάνει τρία υπουργεία και δύο διεθνείς οργανισμούς. Με ευκολία; Όχι, το αντίθετο. Xωρίς λάθη; Ούτε. Αντίθετα, με πάρα πολλά. Εντελώς άγνωστο πεδίο, πρωτοφανές για όλους όσοι δουλεύουν σε αυτό. Όμως στην Ελλάδα για να στηθεί ένα τέτοιο θεσμικό - επιχειρησιακό σχέδιο και να εφαρμοστεί, χρειάζονται δυο - τρία χρόνια. Στην περίπτωση των προσφυγόπουλων, κατορθώθηκε μέσα σε λίγους μήνες. Φτάσαμε στο πρώτο κουδούνι. Το πρόγραμμα προχωράει πόλη - πόλη, σχολείο - σχολείο. Εμβολιασμοί, μεταφορές, συνοδοί, εκπαιδευτικοί. Στόχος να καλυφθούν όλα τα φιλοξενούμενα παιδιά.

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, στη Θεσσαλονίκη, την Κόνιτσα, στο Λαύριο, στον Ταύρο, στα Πετράλωνα, υποδέχθηκαν τα παιδιά με κεράσματα και εκδηλώσεις. Σε ένα όμως από τα σχολεία, σε μια γειτονιά της Αθήνας, στον Κολωνό, μια ομάδα 10-15 γονέων και ένας ειδοποιημένος κάμεραμαν είχαν ετοιμαστεί να κλειδώσουν το σχολείο. Ο σχολικός διευθυντής, δύο γενναίες εκπαιδευτικοί και οι δάσκαλοι προσπαθούσαν από το πρωί να αντικρούσουν, σε μια ατέρμονη συζήτηση, ανακρίβειες, ψέματα, ανοησίες, όπως “όχι μόνο να βεβαιώσετε ότι είναι εμβολιασμένα, αλλά ότι είναι και υγιή”. Να ηρεμήσουν λίγους φανατικούς που δημιουργούσαν τεχνητό κλίμα μπροστά στην κάμερα, φωνάζοντας ότι τα παιδιά «θα καταστρέψουν τις εικόνες και τα ντουβάρια». Μύριζε Μεσαίωνα, αμορφωσιά και αγριότητα εκείνο το μεσημέρι. Τα παιδιά έμειναν στο λεωφορείο, αναμένοντας για να μην κινδυνεύσουν μέχρι να ηρεμήσει η κατάσταση. Ώσπου από το πουθενά εμφανίστηκε ένας δάσκαλος με ένα ακορντεόν, πήρε μαζί με τις συνοδούς, τα παιδιά από το λεωφορείο και άρχισε να προχωράει μαζί τους προς την πύλη του σχολείου. Δίπλα του ένα παλικάρι και ένας μεσήλικας από τους αλληλέγγυους της περιοχής, εκπαιδευτικοί και εθελοντές φοιτητές των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους πρόσφυγες. Τη στιγμή που το χαρούμενο αυτό τσούρμο έμπαινε στο σχολείο υπό τους ήχους αιγαιοπελαγίτικου συρτού, οι άλλοι κατάλαβαν ότι είχαν χάσει! Όχι όλοι. Ένας τους ξεπετάχτηκε από την ομάδα, όρμησε και χτύπησε τον δάσκαλο μουσικό από πίσω, στο κεφάλι. Η στιγμιαία σκηνή που ο ακορντεονίστας χτυπιέται στην είσοδο του σχολείου αποτυπώθηκε στα βίντεο των social media της ίδιας μέρας. Ο δάσκαλος δεν έκανε πίσω. Συνέχισε. Τα παιδιά μπήκαν και ξεκίνησαν τα μαθήματα, όπως και σε όλα τα άλλα σχολεία. Όλη η σύγκρουση των ιδεών του Διαφωτισμού, του ουμανισμού, της ανεκτικότητας, με τις σκοτεινές ιδέες του μίσους και της βίας συμπυκνώθηκε σε ένα περιστατικό εξόχως συμβολικό. Ο φανατισμένος τραμπούκος εναντίον μικρών μαθητών και του δασκάλου τους που παίζει μουσική. Η ιστορία του ρατσιστικού μίσους σε λίγα δευτερόλεπτα.