Αν ανατρέξει κανείς στις προγραμματικές δηλώσεις των κυβερνήσεων, τις υπουργικές εξαγγελίες και τις κοινοβουλευτικές συζητήσεις από την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ότι ο όρος «επενδύσεις» μονοπωλεί την αναπτυξιακή ατζέντα είτε ως στόχος είτε ως φαντασίωση. Συνοδεύεται συνήθως από το ουσιαστικό «προσέλκυση», αφού είναι ιστορικά διαπιστωμένη η δυστοκία να εκπληρωθεί στο σύνολό της αυτή η οικονομική «μεγάλη ιδέα». Το ερώτημα είναι «τι πταίει;». Η ανικανότητα της πολιτικής τάξης, ο μεταπρατικός χαρακτήρας της ελληνικής οικονομίας, ο μονοπωλιακός κρατικός καπιταλισμός ή, εντέλει, οι ίδιες οι αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας μας; Ωστόσο, αν έχουν δοθεί από τους ειδικούς διαφορετικές ή συνθετικές απαντήσεις, το επόμενο ερώτημα -λενινιστικής έμπνευσης- είναι «τι να κάνουμε;».
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΤΕΜΠΙΛΗ
Αν παραδεχτούμε ότι τα προβλήματα τα λύνει η ίδια η ζωή, τότε σίγουρα αυτό συνέβη με τον πιο επώδυνο τρόπο την εποχή των μνημονίων. Η επιβολή σκληρών δημοσιονομικών πολιτικών λιτότητας έγινε στο όνομα της σταθεροποίησης της οικονομίας, που θα ενίσχυε αναπτυξιακές πολιτικές και θα δημιουργούσε το απαιτούμενο ευνοϊκό περιβάλλον για επενδύσεις.
Αντ’ αυτού, είχαμε μεγάλη ύφεση με υψηλά πλεονάσματα, ασφυκτικό φορολογικό πλαίσιο και επενδυτικές προτάσεις αποικιοκρατικού χαρακτήρα. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την τυπική έξοδο από τα μνημόνια, κάτι έχει αρχίσει να κινείται. Για να μην είμαστε άδικοι, και τα προηγούμενα χρόνια υπήρξαν δειλές προσπάθειες για αλλαγή του κλίματος, που είτε τελεσφόρησαν χωρίς να εξαντλήσουν τις προοπτικές τους είτε παραπέμφθηκαν στις καλένδες ενός καλύτερου μέλλοντος.
Η συζήτηση για τις επενδύσεις αναζωπυρώθηκε επ’ αφορμή της αλλαγής κυβέρνησης στην Ελλάδα μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου. Η εκ διαμέτρου αντίθετη αντίληψη του νέου πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και των υπουργών που ανέλαβαν τα αναπτυξιακά χαρτοφυλάκια κατά την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ την κάνει ακόμη πιο ενδιαφέρουσα. Μπορεί οι μεγάλες προσδοκίες που δημιουργούνται στις αγορές από τους ίδιους τους κυβερνώντες να σφυρηλατεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τους θεράποντες της νέας πολιτικής, όμως ταυτόχρονα αυξάνει το ρίσκο για ματαίωση των μεγαλόπνοων σχεδίων. Η νέα κυβέρνηση, πάντως, δείχνει να έχει έρθει προετοιμασμένη για τις προτεραιότητές της με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όπως φαίνεται από την υπόθεση της επένδυσης στο Ελληνικό.
Το ζητούμενο είναι να υπάρξουν ορθολογικές επιλογές που θα συμβαδίζουν με τις ευρωπαϊκές πολιτικές, τις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας, ενώ θα αναδεικνύουν την υπεραξία της γεωπολιτικής θέσης της χώρας μας. Για να συμβεί αυτό χρειάζονται λύσεις σε χρόνιες παθογένειες όπως η πολυνομία, η γραφειοκρατία και η φορολογική σταθερότητα, αλλά και ο σεβασμός στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στα δικαιώματα των εργαζομένων και στην προστασία του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος. Συνθήκες, δηλαδή, για μια δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα που θα δημιουργεί ασφάλεια στους επίδοξους υγιείς επενδυτές και θα αποτρέπει τους καιροσκόπους, κάτι που η χώρα μας το έχει βιώσει με μεγάλες συνέπειες στη σύγχρονη ιστορία της. Και όσοι ανησυχούσαν μήπως γίνουμε σαν την Κούβα του Κάστρο οφείλουν να επαγρυπνούν για να μην αναβιώσουμε την Κούβα του Μπατίστα.
Δημοσιεύτηκε στα «Ιδεογράμματα» της Νέας Σελίδας τo Σάββατο 20/07/2019
